Krywan Tomasz, Wydatki na poczęstunek dla kontrahentów jako koszty uzyskania przychodów

Wydatki na poczęstunek dla kontrahentów jako koszty uzyskania przychodów

Procedura pozwala ustalić, kiedy - w świetle wyroku Naczelnego Sądu Administracyjnego z 10.09.2013 r., II FSK 2019/13 - wydatki na poczęstunek dla kontrahentów mogą zostać zaliczone do podatkowych kosztów uzyskania przychodów.

Kosztami uzyskania przychodów są koszty ponoszone przez podatników w celu osiągnięcia przychodów ze źródła przychodów lub w celu zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów, z wyjątkiem kosztów wymienionych jako niestanowiące kosztów uzyskania przychodów - zob. art. 15 ust. 1 ustawy z 15.02.1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (Dz. U. z 2023 r. poz. 2805 ze zm.) - dalej u.p.d.o.p., oraz art. 22 ust. 1 ustawy z 26.07.1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2024 r. poz. 226 ze zm.) - dalej u.p.d.o.f. Jednocześnie z przepisów art. 16 ust. 1 pkt 28 u.p.d.o.p. oraz art. 23 ust. 1 pkt 23 u.p.d.o.f. wynika, że nie uważa się za koszty uzyskania przychodów kosztów reprezentacji.

Interpretacja tego przepisu jest trudna, gdyż ustawodawca nie zdefiniował pojęcia reprezentacji. W przeszłości można było się spotkać ze stanowiskiem, że „reprezentacja to ogólnie okazałość, wystawność w czyimś sposobie życia, związana ze stanowiskiem, pozycją społeczną. Reprezentacją będą wszelkie wydatki, które w sposób ponadstandardowy kreują pozytywny wizerunek firmy, w tym wobec innych podmiotów, z którymi współpracuje” (tak NSA w wyroku z 25.05.2012 r., II FSK 2200/10), jak również, że „reprezentacja” w rozumieniu ustaw podatkowych to „przedstawicielstwo, występowanie w czyimś imieniu, w czyimś interesie”, a w konsekwencji koszty reprezentacji to „wydatki związane z przedstawicielstwem podatnika lub prowadzonego przez niego przedsiębiorstwa, bez względu na ich wystawność lub miejsce świadczenia” (tak przykładowo wyrok NSA z 25.01.2012 r., II FSK 1445/10).

Obecnie dominuje stanowisko zaprezentowane przez poszerzony skład NSA w wyroku z 17.06.2013 r., II FSK 702/11. Czytamy w nim, że wyraz „reprezentacja pochodzi od łacińskiego słowa «repraesentatio» oznaczającego wizerunek. Upływ czasu nie zmienił jego znaczenia i formy. Oznacza to, że «reprezentacja» w rozumieniu art. 16 ust. 1 pkt 28 u.p.d.o.p. [oraz art. 23 ust. 1 pkt 23 u.p.d.o.f. - przyp. aut.] stanowi działanie w celu wykreowania oraz utrwalenia pozytywnego wizerunku podatnika wobec innych podmiotów. W podanym znaczeniu reprezentacja to przede wszystkim każde działanie skierowane do istniejących lub potencjalnych kontrahentów podatnika lub osoby trzeciej w celu stworzenia oczekiwanego wizerunku podatnika dla potrzeb ułatwienia zawarcia umowy lub stworzenia korzystnych warunków jej zawarcia. W takiej sytuacji wydatki na reprezentację to koszty, jakie ponosi podatnik w celu wykreowania swojego pozytywnego wizerunku, uwypuklenie swojej zasobności, profesjonalizmu. Przy tak zdefiniowanym terminie «reprezentacji» kwestia wystawności, okazałości czy też ponadprzeciętności nie ma żadnego znaczenia. Ponownie podkreślić należy, że dla oceny, czy dana działalność stanowi reprezentację, czy też innego rodzaju działalność, konieczna jest analiza całokształtu okoliczności faktycznych konkretnej sprawy”.

Stanowisko to zaakceptował Minister Finansów, wydając interpretację ogólną z 25.11.2013 r., DD6/033/127/SOH/2013/RD-120521. W interpretacji tej czytamy, że „dla kwalifikacji danych wydatków jako wydatków na reprezentację wykluczonych z kosztów uzyskania przychodów nie jest istotne miejsce podawania poczęstunków, świadczenia usług gastronomicznych etc, tj. nie bierze się pod uwagę tego, czy poczęstunki odbywają się w siedzibie firmy, czy też poza nią. Dla oceny takich wydatków nie są także istotne takie cechy jak wystawność, wytworność, okazałość poczęstunków. Nie ma bowiem możliwości skonstruowania miernika dla określenia poziomu wystawności, wytworności, okazałości czy przepychu jednakowego dla wszystkich podmiotów gospodarczych”.

Uwzględniając definicję reprezentacji przyjętą przez NSA w wyroku z 17.06.2013 r., II FSK 702/11, w wyroku z 10.09.2013 r., II FSK 2019/13, NSA orzekł, że „w świetle art. 16 ust. 1 pkt 28 u.p.d.o.p. [oraz art. 23 ust. 1 pkt 23 u.p.d.o.f. - przyp. aut.] nie stanowi kosztu reprezentacji (…) wydatek na poczęstunek (usługę gastronomiczną świadczoną zarówno w siedzibie podatnika lub poza nią), który serwowany jest w ramach działań marketingowych lub reklamowych firmy, dotyczących promocji produktu lub usługi”.