Gruszecki Krzysztof, Wydanie decyzji nakazującej usunięcie stwierdzonych uchybień lub decyzji wstrzymującej uruchomienie albo użytkowanie zakładu lub instalacji

Wydanie decyzji nakazującej usunięcie stwierdzonych uchybień lub decyzji wstrzymującej uruchomienie albo użytkowanie zakładu lub instalacji

W art. 373 p.o.ś. nie określono, jakie organy Państwowej Straży Pożarnej są właściwymi do podjęcia działań określonych w tym przepisie, tj. do wydania decyzji nakazującej usunięcie w określonym terminie stwierdzonych uchybień bądź decyzji wstrzymującej uruchomienie albo użytkowanie zakładu, instalacji, w tym magazynu lub jakiejkolwiek ich części, jeżeli stwierdzone uchybienia mogą powodować ryzyko wystąpienia awarii przemysłowej. Uzupełnieniem art. 373 p.o.ś. w tym zakresie są przepisy u.p.s.p., która w art. 11a ust. 1 wskazuje, że w postępowaniu administracyjnym, w sprawach związanych z wykonywaniem zadań i kompetencji Państwowej Straży Pożarnej, jeżeli ustawy nie stanowią inaczej, organem właściwym jest komendant powiatowy (miejski) Państwowej Straży Pożarnej. Organem wyższego stopnia jest natomiast komendant wojewódzki Państwowej Straży Pożarnej, z kolei dla niego organem wyższego stopnia będzie Komendant Główny Państwowej Straży Pożarnej.

W art. 248–264 p.o.ś. zostały wprowadzone instrumenty prawne mające na celu przeciwdziałanie skutkom nadzwyczajnych awarii. W głównej mierze odnoszą się one do etapu przed rozpoczęciem działalności mogącej spowodować takie zagrożenia oraz do etapu, gdy takie awarie już wystąpiły. W niektórych przypadkach na etapie eksploatacji instancji lub obiektu mogą wystąpić potencjalne zagrożenia, których nie można było przewidzieć na etapie wstępnych analiz, ale nieskutkujące jeszcze wystąpieniem awarii. W celu przeciwdziałania takim okolicznościom ustawodawca upoważnił właściwe organy Państwowej Straży Pożarnej do podjęcia decyzji nakazującej usunięcie w określonym terminie stwierdzonych uchybień bądź decyzji wstrzymującej uruchomienie albo użytkowanie zakładu (definicja legalna wskazana w art. 3 pkt 48 p.o.ś.), instalacji (definicja legalna wskazana w art. 3 pkt 6 p.o.ś.), w tym magazynu lub jakiejkolwiek ich części, jeżeli stwierdzone uchybienia mogą powodować ryzyko wystąpienia awarii przemysłowej. Powzięcie informacji o naruszeniach może nastąpić w czasie czynności kontrolnych, a następnie konieczne jest dokonanie oceny, czy na podstawie zebranych informacji zasadne będzie wszczęcie postępowania na podstawie art. 373 p.o.ś. Jest to swoisty przejaw fakultatywności w działaniu organu.

Środki określone w art. 373 p.o.ś. mogą być zastosowane zarówno do obiektów jeszcze nieuruchomionych, jak i do już funkcjonujących. Nie oznacza to jednak, że mogą być one zastosowane na każdym etapie uruchamiania instalacji stwarzającej ryzyko wystąpienia poważnej awarii przemysłowej (definicja legalna została wskazana w art. 3 pkt 24 p.o.ś.). Zgodnie z postanowieniami art. 56 ust. 1 pr. bud. inwestor, w stosunku do którego nałożono obowiązek uzyskania pozwolenia na użytkowanie obiektu budowlanego, jest zobowiązany zawiadomić m.in. Państwową Straż Pożarną o zakończeniu budowy obiektu budowlanego i o zamiarze przystąpienia do jego użytkowania. Organy administracji na podstawie tego przepisu zajmują stanowisko w sprawie zgodności wykonania obiektu budowlanego z projektem budowlanym, a ewentualne niezajęcie stanowiska przez ten organ jest, zgodnie z art. 56 ust. 2 pr. bud., traktowane jako niezgłaszanie sprzeciwu lub uwag. Oznacza to, że w pierwszej kolejności organy Państwowej Straży Pożarnej powinny zbadać możliwość wniesienia sprzeciwu na podstawie art. 56 ust. 2 pr. bud., a dopiero gdy nie ma do tego podstaw lub nastąpiło przekroczenie terminu określonego w tym przepisie, powinien zostać wykorzystany art. 373 ust. 1 p.o.ś. Środki przewidziane w tych przepisach nie mają bowiem charakteru konkurencyjnego, powinny się uzupełniać. Gdy nie ma podstaw do skorzystania z możliwości wniesienia sprzeciwu na podstawie art. 56 ust. 2 pr. bud. lub nastąpiło przekroczenie terminu określonego w tym przepisie, powinny zostać wykorzystane środki prawne wskazane w art. 373 p.o.ś.