Krywan Tomasz, Wybór metody kasowej w VAT

Wybór metody kasowej w VAT

Procedura pozwala podatnikom wybrać rozliczanie VAT metodą kasową.

Przepisy ustawy z 11.03.2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz.U. z 2024 r. poz. 361 ze zm.) – dalej u.p.t.u., przewidują możliwość rozliczania VAT tzw. metodą kasową. Istotą tej metody jest szczególny sposób powstawania obowiązku podatkowego. O ile „normalnie” moment powstania obowiązku podatkowego jest najczęściej konsekwencją wydania towaru lub wykonania usługi, w przypadku stosowania metody kasowej obowiązek podatkowy powstaje, co do zasady, z dniem otrzymania całości lub części zapłaty (z zastrzeżeniem, że w przypadku sprzedaży na rzecz podmiotów niebędących zarejestrowanymi czynnymi podatnikami VAT – nie później niż 180. dnia, licząc od dnia wydania towaru lub wykonania usługi).

Ze stosowaniem metody kasowej wiążą się:

1) najczęściej obowiązek składania kwartalnych deklaracji VAT, a więc rozliczania VAT za okresy kwartalne (zob. art. 99 ust. 2 u.p.t.u.; istnieją jednak dwa wyjątki od tej zasady – zob. procedura Możliwość składania kwartalnych deklaracji VAT);

2) wystawianie faktur zawierających wyrazy „metoda kasowa”,

3) szczególne zasady powstawania prawa do odliczenia podatku naliczonego u podatników stosujących metodę kasową oraz u podatników nabywających od nich towary i usługi.

Wybrać metodę kasową mogą przede wszystkim tzw. mali podatnicy. Od 1.07.2023 r. małymi podatnikami w rozumieniu VAT są co do zasady podatnicy podatku od towarów i usług, o których wartość sprzedaży (wraz z kwotą podatku) nie przekroczyła w poprzednim roku podatkowym wyrażonej w złotych kwoty odpowiadającej równowartości 2.000.000 euro (zob. art. 2 pkt 25 lit. a u.p.t.u.); do 30.06.2023 r. limit ten wynosił równowartość 1.200.000 euro).

Nie dotyczy to podatników prowadzących przedsiębiorstwo maklerskie, zarządzających funduszami inwestycyjnymi, będących agentami, zleceniobiorcami lub innymi osobami świadczącą usługi o podobnym charakterze (z wyjątkiem komisu). Podatnicy tacy są małymi przedsiębiorcami, jeżeli kwota prowizji lub innych postaci wynagrodzenia za wykonane usługi (wraz z kwotą podatku) nie przekroczyła w poprzednim roku podatkowym wyrażonej w złotych kwoty odpowiadającej kwocie 45.000 euro (zob. art. 2 pkt 25 lit. b u.p.t.u.).

Przeliczeń kwot 2.000.000 euro (do 30.06.2023 r. było to 1.200.000 euro) i 45.000 euro dokonuje się dla każdego roku według średniego kursu euro ogłaszanego przez Narodowy Bank Polski na pierwszy dzień roboczy października poprzedniego roku podatkowego, w zaokrągleniu do 1000 zł. Dla 2024 r. są to odpowiednio kwoty 9.218.000 zł oraz 207.000 zł, a więc małymi podatnikami w rozumieniu VAT są w 2024 r.:

1) podatnicy prowadzący przedsiębiorstwa maklerskie, zarządzający funduszami inwestycyjnymi, będący agentami, zleceniobiorcami lub innymi osobami świadczącą usługi o podobnym charakterze (z wyjątkiem komisu), u których kwota prowizji lub innych postaci wynagrodzeń nie przekroczyła w 2023 r. 207.000 zł, oraz

2) pozostali podatnicy, u których wartość sprzedaży (wraz z kwotą podatku) nie przekroczyła w 2023 r. 9.218.000 zł.

Z uprawnień małych podatników mogą również podatnicy rozpoczynający w trakcie roku podatkowego wykonywanie czynności podlegających opodatkowaniu, jeżeli przewidywana przez nich wartość sprzedaży nie przekroczy, w proporcji do okresu prowadzonej działalności gospodarczej, kwot określonych w art. 2 pkt 25 u.p.t.u., czyli kwot 2.000.000 euro (do 30.06.2023 r. 1.200.000 euro) i 45.000 euro. Również tacy podatnicy mogą zatem wybrać rozliczanie VAT metodą kasową.