Bochentyn Adam, Wszczęcie postępowania na skutek przekazania podania przez organ niewłaściwy

Wszczęcie postępowania na skutek przekazania podania przez organ niewłaściwy

Właściwość organów administracji w rozumieniu art. 19 k.p.a. należy odczytywać jako zdolność prawną do rozstrzygania w trybie postępowania administracyjnego określonej kategorii spraw (W. Chróścielewski, J. P. Tarno, Postępowanie administracyjne i postępowanie przed sądami administracyjnymi, Warszawa 2009, s. 69). Zależnie od tego, na jakiej podstawie organ administracji w postępowaniu administracyjnym zyskał zdolność do rozpoznawania oraz rozstrzygania sprawy, można wyróżnić dwa rodzaje właściwości: po pierwsze, właściwość ustawową, która wynika z przepisów ustawy i składają się na nią, na podstawie art. 19 k.p.a., właściwość rzeczowa i miejscowa. Z przepisów kodeksu postępowania administracyjnego, dotyczących instytucji oceny instancyjnej decyzji administracyjnej, możemy wyprowadzić trzecią właściwość - właściwość instancyjną. Właściwość ta często nazywana jest również funkcjonalną i niekiedy zaliczana jest do właściwości rzeczowej (Z. Janowicz, Postępowanie administracyjne i postępowanie przed sądem administracyjnym, Warszawa 1987, s. 108); po drugie, właściwość delegacyjną, wynikającą z uprawnienia do przekazania określonej sprawy bądź czynności procesowej jednemu organowi przez drugi organ administracji (B. Adamiak [w:] B. Adamiak, J. Borkowski, Postępowanie administracyjne i sądowoadministracyjne, Warszawa 2010, s. 113).

Z art. 19 k.p.a. wyprowadzić należy ogólny obowiązek wszystkich organów administracji publicznej (bez wyjątku) przestrzegania swojej właściwości z urzędu. Oznacza to, iż organ już w chwili podejmowania pierwszych czynności inicjujących postępowanie musi sprawdzić, czy jest właściwy do załatwienia konkretnej sprawy (zarówno gdy postępowanie jest wszczynane z urzędu, jak i na wniosek strony). Jeżeli organ stwierdził swą niewłaściwość i przekazał podanie do innego organu, to wraz z przesłaniem podania jednocześnie powinien o tym zawiadomić stronę. Tak więc treść obowiązku zawarta w komentowanym kroku sprowadza się do nakazu dla organu administracji publicznej przestrzegania przepisów określających właściwość, co wynika także z art. 6 k.p.a., stanowiącego, że organy działają na podstawie przepisów prawa. Z komentowanej zasady wynika również bezwzględny zakaz i brak przyzwolenia na jakiekolwiek układy pomiędzy stroną postępowania administracyjnego a organem prowadzącym postępowanie co do jego właściwości (II SA/Łd 391/10).

Artykuł 19 k.p.a. odnosi się do wszystkich organów administracji, na każdym etapie postępowania, a więc zarówno do trybu zwyczajnego, jak i do postępowań nadzwyczajnych o uchylenie, zmianę, stwierdzenie nieważności albo wygaśnięcia decyzji, jak i o wznowienie postępowania. Przekazanie podania przez organ niewłaściwy następuje z dniem, w którym podanie wpłynęło do organu właściwego. Organ, który otrzymał podanie, ma obowiązek sprawdzenia swojej właściwości.

Przekazując podanie, organ ma obowiązek zawiadomić o tym stronę. Zawiadomienie musi zawierać uzasadnienie.

Zawiadomienie o przekazaniu sprawy powinno zawierać informacje, o których mowa w art. 13 ust. 1 i 2 rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2016/679 z dnia 27 kwietnia 2016 r. w sprawie ochrony osób fizycznych w związku z przetwarzaniem danych osobowych i w sprawie swobodnego przepływu takich danych oraz uchylenia dyrektywy 95/46/WE (ogólne rozporządzenie o ochronie danych) (Dz. Urz. UE L 119 z 04.05.2016, str. 1, z późn. zm.), w zakresie danych przetwarzanych przez organ przekazujący. Wyjątek stanowi sytuacja, w której wnoszący podanie posiada wskazane informacje, a ich zakres lub treść nie uległy zmianie.