Dauter Bogusław, Wstrzymanie wykonania zaskarżonego aktu lub czynności w wyroku

Wstrzymanie wykonania zaskarżonego aktu lub czynności w wyroku

Zgodnie z art. 152 p.p.s.a. w razie uwzględnienia skargi sąd w wyroku określa, czy i w jakim zakresie zaskarżony akt lub czynność nie mogą być wykonane. Obowiązek ten jest następstwem wprowadzenia dwuinstancyjnego sądownictwa administracyjnego i stanowi element szeroko rozumianej ochrony tymczasowej w postępowaniu sądowoadministracyjnym (zob. Z. Kmieciak, Ochrona tymczasowa w postępowaniu sądowoadministracyjnym, PiP 2003, z. 5, s. 18–29). Instytucja ta stanowi zabezpieczenie strony, której skarga została uwzględniona, przed ewentualnym wykonaniem przez organ aktu uchylonego przez sąd przed uprawomocnieniem się wyroku. Celem tej regulacji jest wykluczenie sytuacji, w której zaskarżony akt, uznany za nielegalny przez sąd pierwszej instancji, mógłby wywołać skutki prawne z faktu nieprawomocności wyroku. Z uwagi natomiast na to, że skoro rozstrzygnięcie podjęte na podstawie art. 152 p.p.s.a. traci moc z chwilą uprawomocnienia się wyroku uwzględniającego skargę, wywodzi się, że jego funkcją jest nadanie wyrokowi nieprawomocnemu cechy i skutku orzeczenia prawomocnego (por. wyrok NSA z dnia 28 lutego 2012 r., II FSK 1461/10). Artykuł 152 p.p.s.a. nie ma zastosowania w razie uwzględnienia skargi na bezczynność organu, ponieważ przedmiotem rozstrzygnięcia w jego trybie może być tylko wykonalność aktu lub czynność organu (zob. R. Sawuła, Stosowanie art. 152 prawa o postępowaniu przed sądami administracyjnymi /wybrane zagadnienia/, PiP 2004, z. 8, s. 72), oraz w sprawach ze skarg na rozstrzygnięcia nadzorcze bądź zarządzenia zastępcze wojewody (por. wyrok WSA w Poznaniu z dnia 16 sierpnia 2012 r., II SA/Po 463/12).

Wstrzymanie wykonania aktu lub czynności w drodze postanowienia wydanego przed rozpoznaniem skargi (na podstawie art. 61 p.p.s.a.) upada z chwilą wydania przez sąd orzeczenia kończącego postępowanie w pierwszej instancji.