Bełczącki Robert Marek, Wstrzymanie wykonalności postanowienia sądu pierwszej instancji zaskarżonego zażaleniem do sądu drugiej instancji

Wstrzymanie wykonalności postanowienia sądu pierwszej instancji zaskarżonego zażaleniem do sądu drugiej instancji

Zaskarżenie postanowienia zażaleniem zapobiega wprawdzie jego prawomocności, niemniej nie wstrzymuje jego wykonania. Artykuł 396 k.p.c. pozwala jednak wstrzymać wykonanie zaskarżonego postanowienia do czasu rozstrzygnięcia zażalenia przez sąd drugiej instancji. Wstrzymać wykonanie zaskarżonego postanowienia może zarówno sąd pierwszej instancji, który je wydał, zanim zażalenie zostanie skierowane do rozpoznania przez sąd drugiej instancji, jak i sąd drugiej instancji właściwy do rozpoznania zażalenia, po jego przedstawieniu. Wstrzymanie wykonania zaskarżonego postanowienia może nastąpić na posiedzeniu niejawnym. Warunkiem wstrzymania wykonalności zaskarżonego postanowienia jest przyjęcie dopuszczalności wniesionego zażalenia. Wstrzymanie wykonalności odbywa się na wniosek skarżącego, niemniej nie można wykluczyć orzeczenia w tym przedmiocie przez sąd działający z urzędu (por. T. Wiśniewski, Komentarz do art. 396 k.p.c. [w:] Kodeks postępowania cywilnego. Komentarz. Artykuły 367–505³⁹, t. II, red. T. Wiśniewski, Warszawa 2021, LEX).

Wstrzymanie wykonania zaskarżonego postanowienia następuje do czasu rozstrzygnięcia zażalenia. Skuteczność orzeczenia wstrzymującego wykonanie postanowienia ustaje zatem wraz z merytorycznym rozpoznaniem zażalenia, względnie z odrzuceniem zażalenia lub umorzeniem postępowania zażaleniowego (por. M. Romańska, Komentarz do art. 396 k.p.c. [w:] Kodeks postępowania cywilnego. Koszty sądowe w sprawach cywilnych. Dochodzenie roszczeń w postępowaniu grupowym. Przepisy przejściowe. Komentarz do zmian, t. I i II, red. T. Zembrzuski, Warszawa 2020, LEX).

W myśl art. 396 k.p.c., możliwość wstrzymania wykonania postanowienia, zarówno przez sąd pierwszej instancji, jak i przez sąd drugiej instancji, otwiera się dopiero z chwilą wniesienia zażalenia. Wniosek o wstrzymanie wykonania zgłoszony wcześniej podlega więc oddaleniu jako przedwczesny.

Wstrzymanie wykonania postanowienia zaskarżonego zażaleniem odbywa się na wniosek skarżącego, niemniej nie można wykluczyć orzeczenia w tym przedmiocie przez sąd działający z urzędu (por. T. Wiśniewski, Komentarz do art. 396 k.p.c., w: Kodeks postępowania cywilnego. Komentarz, t. II, red. T. Wiśniewski, Warszawa 2021, Lex).

We wniosku skarżący powinien powołać okoliczności usprawiedliwiające wniosek.

Wniosek o wstrzymanie wykonania zaskarżonego postanowienia może zostać zawarty w zażaleniu. Zwlekanie ze zgłoszeniem takiego wniosku nie leży w interesie skarżącego, skoro zaskarżenie postanowienia nie zapobiega jego wykonaniu. Wniosek nie podlega opłacie sądowej. Jeśli wniosek o wstrzymanie wykonania zaskarżonego postanowienia zostanie zgłoszony już po przedstawieniu zażalenia sądowi drugiej instancji, może okazać się bezskuteczny, w wypadku gdy sąd drugiej instancji niezwłocznie rozpozna zażalenie. Wniosek nie podlega przekazaniu do rozpoznania sądowi pierwszej instancji.