Bełczącki Robert Marek, Wstąpienie inspektora pracy do postępowania
Wstąpienie inspektora pracy do postępowania
Wstąpienie inspektora pracy do postępowania
Wstąpienie inspektora pracy do postępowania
Procedury prawne pokazane w formie interaktywnych schematów, dzięki którym sprawdzisz, jak krok po kroku przebiega postępowanie w danej sprawie.
Dowiedz się więcej o LEX Navigator.
Zamów bezpłatną prezentację zdalną , podczas której przedstawimy Ci to narzędzie.
Krok: powzięcie wiadomości o toczącym się procesie o ustalenie istnienia stosunku pracy
Państwowa Inspekcja Pracy jest organem państwowym sprawującym nadzór i kontrolę przestrzegania prawa pracy (por. art. 184 § 1 k.p.; art. 1 ustawy z dnia 13 kwietnia 2007 r. o Państwowej Inspekcji Pracy, tekst jedn.: Dz. U. z 2012 r., poz. 404). Do jej zadań należy m.in. uczestnictwo - za zgodą osoby zainteresowanej - w postępowaniu przed sądem pracy w sprawach o ustalenie istnienia stosunku pracy (art. 10 ust. 1 pkt 11 ustawy o Państwowej Inspekcji Pracy). Wiedzę o toczącym się postępowaniu sądowym inspektor pracy zazwyczaj uzyskuje w związku z kierowanym do niego wystąpieniem o pomoc w prowadzeniu procesu pochodzącym od powoda domagającego się ustalenia istnienia stosunku pracy. Niemniej jednak informację taką może uzyskać w ramach postępowania kontrolnego, mającego na celu ustalenie stanu faktycznego w zakresie przestrzegania prawa pracy i udokumentowanie dokonanych ustaleń (por. art. 21 ustawy o Państwowej Inspekcji Pracy). Na podstawie wyników przeprowadzonej kontroli inspektor pracy ocenia, czy zachodzi potrzeba wzięcia udziału w toczącym się postępowaniu sądowym (por. art. 33 ust. 1 pkt 3 ustawy o Państwowej Inspekcji Pracy).
Chociaż do wniosku przeciwnego zdaje się prowadzić odpowiednie zastosowanie art. 59 w zw. z art. 632 k.p.c., uznać należy, że sąd rozpoznający sprawę nie powinien z urzędu dokonywać oceny co do tego, czy udział w sprawie inspektora pracy jest potrzebny i zawiadamiać go o toczącym się postępowaniu. Zgodnie bowiem z art. 631 k.p.c. wzięcie udziału w sprawie przez inspektora pracy jest uzależnione od zgody powoda, a ten odmawiając udzielenia obiecanej zgody lub cofając zgodę już udzieloną mógłby zniweczyć czynności sądu, co byłoby nieracjonalne. Nic natomiast nie stoi na przeszkodzie skierowaniu zawiadomienia o toczącej się sprawie na podstawie art. 59 k.p.c. do prokuratora.
Krok: uzyskanie zgody powoda - faktycznego pracownika na wstąpienie do procesu
Zgoda powoda na wstąpienie inspektora pracy do procesu o ustalenie istnienia stosunku pracy jest warunkiem skuteczności takiego wstąpienia stosownie do art. 631 k.p.c. Wobec braku zastrzeżenia formy pisemnej, takiego jak w art. 61 § 2 i 3 k.p.c., przyjąć należy, że zgoda taka nie musi zostać wyrażona na piśmie i nie musi być dołączona do pisma procesowego, ale może być złożona ustnie do protokołu rozprawy.
Z zasady odwołalności czynności procesowych wywieść należy dopuszczalność cofnięcia przez powoda udzielonej zgody, także po wstąpieniu inspektora pracy do procesu, co uniemożliwi mu wzięcie udziału w sprawie. Chociaż można bronić stanowiska, że z chwilą wstąpienia inspektora do procesu nastąpił już skutek procesowy objęty zgodą i jej cofnięcie skutku tego zniweczyć nie może, to jednak ze względu na służebną funkcję, którą pełnić ma inspektor pracy względem powoda w procesie o ustalenie istnienia stosunku pracy, nie znajduje uzasadnienia zmuszanie powoda do znoszenia udziału inspektora w procesie, jeśli powód przestaje widzieć w tym swą korzyść (por. stanowisko przeciwne: J. Iwulski, Udział inspektora pracy w postępowaniu o ustalenie istnienia stosunku pracy, Praca i Zabezpieczenie Społeczne 1998/9/25, Lex nr 15377, teza nr 7).
Brak regulacji analogicznej do art. 63 k.p.c. sprawia, że w razie cofnięcia zgody przez powoda inspektor nie dysponuje nawet możliwością przedstawienia sądowi swojego poglądu na sprawę.