Etel Leonard, Wpływ zmian ewidencji gruntów na powstanie obowiązku w podatku od nieruchomości

Wpływ zmian ewidencji gruntów na powstanie obowiązku w podatku od nieruchomości

Procedura obrazuje relacje pomiędzy zmianami ewidencji gruntów a momentem powstania obowiązku podatkowego w podatku od nieruchomości.

W polskim systemie opodatkowania nieruchomości funkcjonują trzy podatki obciążające władanie gruntami:

1) podatek rolny,

2) podatek leśny oraz

3) podatek od nieruchomości.

W przepisach regulujących konstrukcje tych podatków wyraźnie zaakcentowano, iż o sposobie opodatkowania gruntu decyduje odpowiednia kwalifikacja uwidoczniona w ewidencji gruntów - zob. art. 1a ust. 3 ustawy z dnia 12 stycznia 1991 r. o podatkach i opłatach lokalnych (tekst jedn.: Dz. U. z 2023 r. poz. 70 z późn. zm.) - dalej u.p.o.l., art. 1 ustawy z dnia 15 listopada 1984 r. o podatku rolnym (tekst jedn.: Dz. U. z 2020 r. poz. 333 z późn. zm.) - dalej u.p.r., art. 1 ust. 1–2 ustawy z dnia 30 października 2002 r. o podatku leśnym (tekst jedn.: Dz. U. z 2019 r. poz. 888 z późn. zm.) - dalej u.p.l.

Ewidencja gruntów jest więc podstawowym dokumentem świadczącym o charakterze gruntu, tj. czy jest to las (podlegający podatkowi leśnemu), użytek rolny lub grunt zadrzewiony i zakrzewiony na użytku rolnym (podlegający podatkowi rolnemu), czy inny grunt.

Zasadą jest, że każdy „inny” grunt (inny niż las, użytek rolny, grunt zadrzewiony i zakrzewiony na użytku rolnym) podlega podatkowi od nieruchomości (vide art. 2 ust. 1 pkt 1 i ust. 2 u.p.o.l.).

Do częstych należą sytuacje, w których grunty dotychczas podlegające podatkowi rolnemu lub leśnemu zmieniają swój charakter i zostają zakwalifikowane jako „inne” grunty. Jeżeli zmiana taka pociąga za sobą odpowiednią zmianę danych w ewidencji gruntów, fakt ten powoduje wygaśnięcie obowiązku w podatku rolnym lub leśnym i powstanie obowiązku w podatku od nieruchomości. Zadaniem organu podatkowego jest wtedy prawidłowe określenie daty zmiany, gdyż od 1. dnia miesiąca następującego po zmianie ewidencji gruntów powstaje obowiązek w podatku od nieruchomości. Zmiana ewidencji może jednak nastąpić na kilka sposobów - w zależności od sposobu różny jest moment dokonania zmiany.

Zgodnie z art. 6 ust. 1 u.p.o.l., obowiązek w podatku od nieruchomości powstaje od 1. dnia miesiąca następującego po miesiącu, w którym powstały okoliczności uzasadniające powstanie tego obowiązku. Okoliczności uzasadniające istnienie obowiązku podatkowego wskazano w art. 3 ust. 1 u.p.o.l. Są to sytuacje, w których dany podmiot staje się właścicielem, samoistnym posiadaczem, użytkownikiem wieczystym lub posiadaczem zależnym przedmiotu opodatkowania. Okolicznością taką może być również stosowna zmiana ewidencji gruntów powodująca, że dotychczas posiadany grunt przestaje podlegać podatkowi rolnemu albo leśnemu i zaczyna podlegać (ze względu na swój nowy charakter) podatkowi od nieruchomości. Datą powstania obowiązku w podatku od nieruchomości będzie pierwszy dzień miesiąca następującego po miesiącu, w którym dokonano zmiany ewidencji gruntów.