Fajgielski Paweł, Wnioski Prezesa Urzędu Ochrony Danych Osobowych o wydanie lub zmianę przepisów

Prezesowi Urzędu Ochrony Danych Osobowych (analogicznie jak wcześniej Generalnemu Inspektorowi Ochrony Danych Osobowych) nie przysługują kompetencje w zakresie stanowienia prawa. Jednakże art. 57 ust. 1 lit. c rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2016/679 z 27.04.2016 r. w sprawie ochrony osób fizycznych w związku z przetwarzaniem danych osobowych i w sprawie swobodnego przepływu takich danych oraz uchylenia dyrektywy 95/46/WE – ogólne rozporządzenie o ochronie danych (Dz.Urz. UE L z 2016 r. Nr 119, str. 1 z późn. zm.) – dalej RODO, nakłada na organ nadzorczy obowiązek doradzania, zgodnie z prawem państwa członkowskiego, parlamentowi narodowemu, rządowi oraz innym instytucjom i organom w sprawie aktów prawnych i administracyjnych środków ochrony praw i wolności osób fizycznych w związku z przetwarzaniem, natomiast przepis art. 52 ust. 2 ustawy z 10.05.2018 r. o ochronie danych osobowych (Dz.U. poz. 1000 ze zm.) – dalej u.o.d.o. (podobnie jak art. 19a ustawy z 29.08.1997 r. o ochronie danych osobowych; Dz.U. z 2016 r. poz. 922 ze zm.) przewiduje uprawnienie organu nadzorczego do inicjowania uchwalenia bądź zmiany przepisów dotyczących ochrony danych. Realizacja tego uprawnienia może polegać na występowaniu do właściwych organów z wnioskiem o podjęcie inicjatywy ustawodawczej albo o wydane lub zmianę aktów prawnych w sprawach dotyczących ochrony danych osobowych. Wystąpienie ma charakter niewładczy, tzn. nie rodzi po stronie adresata obowiązku wskazanego w wystąpieniu działania. Adresat wystąpienia ma jedynie obowiązek pisemnego ustosunkowania się do wystąpienia w terminie 30 dni od dnia jego otrzymania.

W wyniku aktywności kontrolnej Prezesa Urzędu, bądź na podstawie skarg organ może stwierdzić, iż dla zapewnienia skutecznej ochrony danych osobowych istnieje potrzeba uchwalenia lub zmiany przepisów o ochronie danych osobowych. Organ nadzorczy nie jest uprawniony do stanowienia prawa, nie ma uprawnień do podejmowania inicjatywy ustawodawczej ani też nie wydaje innych przepisów. Uwzględniając potrzebę wyposażenia Prezesa Urzędu w możliwości działania w tym zakresie, ustawodawca w art. 52 ust. 2 u.o.d.o. przyznał organowi uprawnienie do kierowania wniosków w zakresie stanowienia prawa.

Prezes urzędu może skierować wniosek do różnych podmiotów, które są uprawnione do stanowienia prawa. Wnioski dotyczyć mogą:

1) podjęcia inicjatywy ustawodawczej oraz

2) wydania bądź zmiany aktów prawnych w sprawach dotyczących ochrony danych osobowych.

Wnioski o podjęcie inicjatywy ustawodawczej kierowane być mogą do podmiotów, które zgodnie z art. 118 Konstytucji RP są w tym zakresie uprawnione. Podmiotami takimi są posłowie, Senat, Prezydent RP i Rada Ministrów. Gdy chodzi o wydanie bądź zmianę aktów prawnych w sprawach dotyczących ochrony danych osobowych, adresatami wniosków GIODO mogą być podmioty uprawnione do wydawania przepisów wykonawczych (np. właściwi ministrowie) oraz organy samorządu terytorialnego i terenowe organy administracji rządowej – w zakresie stanowienia prawa miejscowego (np. rada gminy, wojewoda).