Musiał Krzysztof J., Wniosek o zwrot nadpłaty

Wniosek o zwrot nadpłaty

Procedura dotyczy trybu składania wniosku o zwrot nadpłaty.

Przewidziany w art. 74 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn.: Dz. U. z 2023 r. poz. 2383 z późn. zm.) - dalej o.p., tryb określania wysokości nadpłaty jest stosowany tylko w przypadkach, gdy w sprawie nie było decyzji organu podatkowego (a więc jedynie w odniesieniu do podatków powstających z mocy prawa). Podatnik samodzielnie wyliczył w deklaracji kwotę podatku lub wpłacił tę kwotę bez składania deklaracji, realizując obowiązek wynikający z ustawy podatkowej.

Tryb powstania nadpłaty w wyniku orzeczenia Trybunału Konstytucyjnego lub orzeczenia Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej związany jest z kompetencjami tych instytucji. Trybunał Konstytucyjny orzeka m.in. o zgodności ustaw podatkowych z Konstytucją RP i ratyfikowanymi umowami międzynarodowymi. Orzeczenie Trybunału o niezgodności tych ustaw z Konstytucją i ratyfikowanymi umowami międzynarodowymi skutkuje utratą mocy obowiązującej ustawy w całości lub części. Skutkiem tego zmienia się albo w całości wygasa ciążący na podatniku obowiązek podatkowy. W wyniku tego podatnik, który zapłacił podatek na podstawie aktu prawnego zakwestionowanego przez Trybunał Konstytucyjny nabywa prawo do zwrotu nadpłaconego podatku. Uiszczone przez niego świadczenie nie ma już bowiem podstawy prawnej, a więc jest zapłacone nienależnie.

Powstanie nadpłaty w wyniku wydania orzeczenia przez TK lub TSUE nie można przypisać zatem działaniu podmiotów stosujących prawo. Przyczyną powstania nadpłaty nie jest działanie podatników, płatników lub inkasentów, lecz orzeczenie TK o niezgodności podstawy prawnej powstania zobowiązania podatkowego z Konstytucją lub też TSUE wskazał na nieprawidłowości w implementowaniu prawa europejskiego do krajowego porządku prawnego.