Musiał Krzysztof J., Wniosek o zaliczenie nadpłaty na przyszłe zobowiązania podatkowe

Wniosek o zaliczenie nadpłaty na przyszłe zobowiązania podatkowe

Procedura dotyczy trybu składania przez podatnika wniosku o zaliczenie nadpłaty na przyszłe zobowiązania podatkowe.

Nadpłata powstaje, gdy świadczenie podatkowe w ogóle nie powinno mieć miejsca lub też gdy świadczenie dłużnika podatkowego jest wyższe niż powinno to wynikać z treści obowiązującego prawa. Nadpłatą więc, zgodnie z art. 72 § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn.: Dz. U. z 2023 r. poz. 2383 z późn. zm.) - dalej o.p., będzie zarówno kwota podatku nadpłaconego, jak i nienależnie zapłaconego, a także kwota podatku nienależnie pobranego przez płatnika lub pobranego przez niego w kwocie wyższej od należnej. Stosownie do art. 72 § 1a o.p., na równi z nadpłatą traktuje się kwotę stanowiącą różnicę określoną zgodnie z art. 27f ust. 8-10 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (tekst jedn.: Dz. U. z 2024 r. poz. 226 z późn. zm.) - dalej u.p.d.o.f., wykazaną w zeznaniu, o którym mowa w art. 45 ust. 1 u.p.d.o.f., lub wynikającą z decyzji. W każdym przypadku nadpłaty podatkowej wierzyciel podatkowy otrzymuje świadczenie podatkowe bezpodstawnie.

W przepisach ordynacji podatkowej dokonuje się rozróżnienia zdarzeń, od momentu zaistnienia których powstaje nadpłata. Przepisy art. 73 o.p. określają 2 równorzędne momenty powstania nadpłaty, w zależności od zdarzenia ją powodującego. Regulacja zawarta w art. 74 o.p. określa natomiast przypadek powstania nadpłaty na skutek wydania orzeczenia przez Trybunał Konstytucyjny lub wydania orzeczenia przez Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej.

W przypadkach określonych w art. 73 § 2 o.p. (zeznanie roczne - dla podatników podatku dochodowego; deklaracja podatku akcyzowego - dla podatników podatku akcyzowego; deklaracja o wpłatach z zysku za rok obrotowy - dla jednoosobowych spółek Skarbu Państwa i przedsiębiorstw państwowych; momentem powstania nadpłaty jest dzień złożenia (skorygowania) zeznania lub deklaracji. Nadpłata powstaje w tych przypadkach nie z dniem dokonania wpłaty kwoty nienależnej lub w wysokości wyższej od należnej. We wszystkich innych niż wymienione wyżej przypadkach nadpłata powstaje w dniu dokonania zapłaty (pobrania przez płatnika). Dzień faktycznego wpłacenia przez podatnika, płatnika, inkasenta, spadkobiercę i osobę trzecią należności w kwotach przekraczających ich wynikające z ustawy lub decyzji zobowiązania, uznaje się za dzień powstania nadpłaty. Nadpłata powstaje również na skutek zmiany (art. 253 i 253a o.p.) uchylenia (art. 226, 233 i 255 o.p.) lub stwierdzenia nieważności (art. 247 o.p) decyzji podatkowej - ustalającej lub określającej wysokość zobowiązania podatkowego podatnika, albo stanowiącej o odpowiedzialności podatkowej płatnika, inkasenta, osoby trzeciej lub spadkobiercy. Powstanie nadpłaty zachodzi również w przypadku uchylenia lub stwierdzenia nieważności decyzji organu podatkowego I instancji przez sąd administracyjny oraz na skutek wydania orzeczenia TK o niezgodności podstawy prawnej powstania zobowiązania podatkowego z Konstytucją lub też orzeczenia TSUE wskazującego na nieprawidłowości w implementowaniu prawa europejskiego do krajowego porządku prawnego.

Nadpłaty wraz z ich oprocentowaniem podlegają zaliczeniu z urzędu na poczet zaległości podatkowych wraz z odsetkami za zwłokę, odsetek za zwłokę od nieuregulowanych w terminie zaliczek na podatek, kosztów upomnienia oraz bieżących zobowiązań podatkowych, a w razie ich braku podlegają zwrotowi z urzędu, chyba że podatnik złoży wniosek o zaliczenie nadpłaty w całości lub w części na poczet przyszłych zobowiązań podatkowych. Powyższe zasady stosuje się odpowiednio do zaliczania nadpłaty:

1) płatnika lub inkasenta na poczet jego zaległości podatkowych, bieżących zobowiązań podatkowych lub zobowiązań powstałych w związku z wykonywaniem obowiązków płatnika lub inkasenta;

2) spółki cywilnej na poczet zobowiązań wspólników lub byłych wspólników tej spółki, z tym że w przypadku istniejącej spółki wymaga to zgody wszystkich wspólników.

W razie zajęcia wierzytelności z tytułu nadpłaty podatku jej zaliczenie na poczet zaległości podatkowych wraz z odsetkami za zwłokę, odsetek za zwłokę określonych w decyzji, o której mowa w art. 53a o.p., oraz bieżących zobowiązań podatkowych ma pierwszeństwo przed realizacją zajęcia.