Musiał Krzysztof J., Wniosek o wykładnię orzeczenia

Procedury
Status:  Aktualna
Wersja od: 1 stycznia 2012 r.
Autor:

Wniosek o wykładnię orzeczenia

Wniosek o wykładnię orzeczenia

Wniosek o wykładnię orzeczenia

Procedura precyzuje czynności towarzyszące wnioskowi o wykładnię orzeczenia.

Wniosek o wykładnię orzeczenia sąd sąd wydanie postanowienia w przedmiocie wykładni orzeczenia strona strona zaistnienie wątpliwości co do treści orzeczenia złożenie wniosku o wykładnię orzeczenia

Krok: złożenie wniosku o wykładnię orzeczenia

Wykładnię wyroków reguluje art. 158 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (tekst jedn.: Dz. U. z 2023 r. poz. 1634 z późn. zm.) - dalej p.p.s.a. Wykładni podlegać może tak sentencja wyroku, jak i jego uzasadnienie (jednak wykładnia uzasadnienia orzeczenia, możliwa jest jedynie w przypadkach, gdy jest ona niezbędna do dokonania interpretacji sentencji, por. postanowienie NSA z dnia 16 stycznia 2008 r., I OZ 1011/07).

Zgodnie z postanowieniem NSA z dnia 13 marca 2012 r., II GSK 1121/11, wskazać należy że konieczność dokonania wykładni konkretnego rozstrzygnięcia zachodzi wówczas, gdy jego treść jest sformułowana w sposób niejasny, a więc taki, który może budzić wątpliwości co do samego rozstrzygnięcia, zakresu powagi rzeczy osądzonej, a także sposobu jego wykonania. Wykładnia orzeczenia powinna więc zmierzać do usunięcia wątpliwości dotyczących treści rozstrzygnięcia, ale także skutków, jakie orzeczenie to ma wywołać. Podkreślić należy, że wykładnia orzeczenia nie może jednak prowadzić do nowego rozstrzygnięcia. Nie może także zmierzać do zmian merytorycznych polegających na reinterpretacji uzasadnienia czy jego poszerzenia o inne elementy istotne zdaniem wnioskodawcy.

Z kolei w myśl tezy postanowienia NSA z dnia 25 lutego 2005 r., OZ 1018/04, potrzeba wykładni może być wyłącznie wynikiem wadliwego lub nie dość precyzyjnego sformułowania orzeczenia.

W postanowieniu z dnia 9 stycznia 2008 r., II OZ 1364/07, NSA orzekł, iż przedmiotem wykładni może być zarówno sentencja wyroku, jak i jego uzasadnienie. Jednakże potrzeba wyjaśnienia co do treści sentencji wyroku bądź jego uzasadnienia zachodzi wówczas, gdy jest ono niejednoznaczne lub dotknięte zawiłością utrudniającą ustalenie sensu rozstrzygnięcia sprawy. Wyjaśnienie wątpliwości nie może prowadzić do nowej oceny stanu faktycznego lub prawnego ani powodować zmiany merytorycznej rozstrzygnięcia. Wniosek o wykładnię wyroku nie może zmierzać do wyjaśnienia zawartych w uzasadnieniu orzeczenia wyrażeń prawnych i znaczenia słów ani do polemiki ze stanowiskiem sądu orzekającego. W ramach wykładni nie mieści się także żądanie uzyskania wyjaśnień co do dalszego prowadzenia postępowania.

W orzecznictwie NSA kładzie się nacisk na to, iż wątpliwości muszą być „rzeczywiste”; postanowienie NSA z dnia 16 stycznia 2008 r., I OZ 1011/07: „przedmiotem wykładni uzasadnienia mogą być jedynie rzeczywiste wątpliwości co do istoty rozstrzygnięcia zawartego w sentencji, a nie udzielanie odpowiedzi na kreowane przez stronę pytania” (podobnie NSA w postanowieniu z dnia 10 lutego 2012 r., I OZ 78/12).

Strona, wnosząc o wykładnię, powinna wyraźnie wskazać, który fragment uzasadnienia jest dla niej niezrozumiały (por. postanowienie NSA z dnia 26 października 2004 r., FZ 309/04). W myśl postanowienia NSA z dnia 30 maja 2008 r., I FSK 1501/06, wniosek o wykładnię wyroku powinien wskazywać przedmiot wątpliwości strony, a konieczność usunięcia tych wątpliwości zachodzi wówczas, gdy treść orzeczenia została sformułowana w sposób niejasny i budzący wątpliwości co do samego rozstrzygnięcia, zakresu powagi rzeczy osądzonej czy sposobu jego wykonania.

Przepisy o wyrokach, na mocy art. 166 oraz 167 p.p.s.a., stosuje się odpowiednio do postanowień oraz zarządzeń przewodniczącego.

Zgodnie z brzmieniem przepisu art. 167a p.p.s.a. do zarządzeń oraz postanowień referendarza sądowego stosuje się odpowiednio przepisu dotyczące zarządzeń przewodniczącego oraz postanowień sądu.

Krok: wydanie postanowienia w przedmiocie wykładni orzeczenia

W przedmiocie zakresu postanowienia dotyczącego wykładni orzeczenia, istnieje bardzo bogate orzecznictwo NSA. W pierwszej kolejności należy wskazać, za postanowieniem NSA z dnia 9 stycznia 2008 r., II OZ 1364/07, iż niedopuszczalne jest na mocy art. 158 p.p.s.a uzupełnianie treści uzasadnienia wyroku. Wykładnia wyroku nie może prowadzić do uzupełnienia poprzedniego rozstrzygnięcia poprzez poszerzanie go o inne elementy.

Zgodnie z postanowieniem NSA z dnia 13 marca 2012 r., II GSK 1121/11, wykładnia orzeczenia nie może jednak prowadzić do nowego rozstrzygnięcia. Nie może także zmierzać do zmian merytorycznych polegających na reinterpretacji uzasadnienia czy jego poszerzenia o inne elementy istotne zdaniem wnioskodawcy.

Nie jest możliwe w postępowaniu o rozstrzygnięcie wątpliwości wyjaśnienie przez sąd powodów zajętego w sprawie stanowiska, które legło u podstaw wydanego w sprawie wyroku. Wykładnia taka nie może bowiem zmierzać do zmian merytorycznych polegających na reinterpretacji uzasadnienia czy jego poszerzeniu o inne elementy istotne zdaniem wnioskodawcy - zob. postanowienie NSA z dnia 17 kwietnia 2008 r., II OZ 312/08.

W wielokrotnie przywoływanym w podobnych rozstrzygnięciach stanowisku WSA w Warszawie, wyrażonym w postanowieniu z dnia 17 kwietnia 2008 r., III SA/Wa 2015/07, sformułowano następujące twierdzenie: Z samej zatem istoty wykładni wyroku wynika, iż może ona dotyczyć jedynie tego, co zostało w nim zawarte. Niezrozumiałym bądź nasuwającym określone wątpliwości może być tylko konkretny fragment (fragmenty) wyroku. Oczywistym bowiem jest, że nie może podlegać wykładni to, czego w wyroku (jego sentencji i uzasadnieniu) w ogóle nie umieszczono, o czym sąd się nie wypowiadał. W ramach wykładni wyroku nie jest też dopuszczalne formułowanie przez sąd dodatkowych powodów podjętego rozstrzygnięcia bądź zmiana uprzednio wskazanych motywów, jak również prowadzenie jakiejkolwiek polemiki w tych kwestiach, a także tłumaczenie powodów przyjętego sposobu rozstrzygnięcia sprawy.

Z kolei zgodnie z tezą postanowienia NSA z dnia 18 września 2008 r., II FSK 364/07, art. 158 p.p.s.a. wymaga, aby rozstrzygnięcia dotyczącego wątpliwości co do treści wyroku dokonał sąd, który wydał wyrok. Należy przez to rozumieć, że wykładni dokonuje w miarę możliwości ten sam skład, który orzekał w sprawie. Przepis powyższy znajdzie odpowiednie zastosowanie także w postępowaniu przed Naczelnym Sądem Administracyjnym w związku z odesłaniem zawartym w art. 193 p.p.s.a. Podkreślenia wymaga, że art. 158 p.p.s.a. jest wyjątkiem od zasady wyrażonej w art. 16 § 2 p.p.s.a. i powtórzonej w art. 182 § 3 p.p.s.a., że Naczelny Sąd Administracyjny na posiedzeniu niejawnym orzeka w składzie jednego sędziego (chyba że chodzi o wykładnię wyroku wydanego na posiedzeniu niejawnym w trybie uproszczonym), a w przypadkach, o których mowa w art. 182 § 2 p.p.s.a., w składzie 3 sędziów.

Przepisy o wyrokach, na mocy art. 166 oraz 167 p.p.s.a., stosuje się odpowiednio do postanowień oraz zarządzeń przewodniczącego.

Zgodnie z brzmieniem przepisu art. 167a p.p.s.a. do zarządzeń oraz postanowień referendarza sądowego stosuje się odpowiednio przepisu dotyczące zarządzeń przewodniczącego oraz postanowień sądu.