Stefański Ryszard A., Wniosek o skazanie na posiedzeniu

Wniosek o skazanie na posiedzeniu

Prokurator lub inny organ dochodzeniowy wskazany w rozporządzeniu Ministra Sprawiedliwości z 22 czerwca 2015 r. zamiast z aktem oskarżenia, występuje do sądu z wnioskiem o wydanie na posiedzeniu wyroku skazującego i orzeczenie uzgodnionych z oskarżonym kar lub innych środków przewidzianych za zarzucany mu występek, jeżeli oskarżony przyznaje się do winy, a w świetle jego wyjaśnień okoliczności popełnienia przestępstwa i wina nie budzą wątpliwości, a postawa oskarżonego wskazuje, że cele postępowania zostaną osiągnięte, uwzględniając również prawnie chronione interesy pokrzywdzonego. Uzgodnienie może obejmować także wydanie określonego rozstrzygnięcia w przedmiocie poniesienia kosztów procesu. (art. 335 § 1 k.p.k.).

Skazanie na posiedzeniu jest skróconą formą załatwienia sprawy, pozwalającą na odformalizowanie postępowania, stwarzającą przez to możliwość jego przyśpieszenia i oszczędności procesowych. Sprowadza się do zawarcia swoistego porozumienia między sprawcą czynu a prokuratorem lub organem administracyjnym uprawnionym do prowadzenia dochodzeń, z wyjątkiem Policji. W jego wyniku sprawca znajduje się w uprzywilejowanej pozycji, gdyż może liczyć na wymierzenie łagodniejszej kary, organ procesowy zaś jest zwolniony od prowadzenia sformalizowanego postępowania. Możliwość skazania oskarżonego na posiedzeniu jest wyrazem uproszczenia postępowania oraz przejawem konsensualizmu w podejmowaniu decyzji procesowych.

Skazanie na posiedzeniu jest możliwe w sprawach o każdy  występek, niezależnie od ustawowego zagrożenia, jeżeli oskarżony przyznaje się do winy, a w świetle jego wyjaśnień okoliczności popełnienia przestępstwa i wina nie budzą wątpliwości, a postawa oskarżonego wskazuje, że cele postępowania zostaną osiągnięte, uwzględniając również prawnie chronione interesy pokrzywdzonego Uzgodnienie może obejmować również poniesienie przez oskarżonego kosztów postępowania (art. 335 § 1 k.p.k.).

Zwrot „okoliczności popełnienia przestępstwa nie budzą wątpliwości” oznacza ,że zebrane dowodu potwierdzają fakt popełnienia przestępstwa przez podejrzanego.

Zgodnie z art. 335 § 1 k.p.k., jeżeli oskarżony przyznaje się do winy, a w świetle jego wyjaśnień okoliczności popełnienia przestępstwa i wina nie budzą wątpliwości, a postawa oskarżonego wskazuje, że cele postępowania zostaną osiągnięte, można zaniechać przeprowadzenia dalszych czynności. Jeżeli zachodzi potrzeba oceny wiarygodności złożonych wyjaśnień, czynności dowodowych dokonuje się jedynie w niezbędnym do tego zakresie. W każdym jednak wypadku, jeżeli jest to konieczne dla zabezpieczenia śladów i dowodów przestępstwa przed ich utratą, zniekształceniem lub zniszczeniem, należy przeprowadzić w niezbędnym zakresie czynności procesowe, a zwłaszcza dokonać oględzin, w razie potrzeby z udziałem biegłego, przeszukania lub czynności wymienionych w art. 74 § 2 pkt 1 w stosunku do osoby podejrzanej, a także przedsięwziąć wobec niej inne niezbędne czynności, nie wyłączając pobrania krwi, włosów i wydzielin organizmu.

Przyznanie się do winy obejmuje wyraźne oświadczenie podejrzanego w czasie przesłuchania w charakterze podejrzanego. Brak wątpliwości co do okoliczności i winy musi wynikać ze złożonych wyjaśnień. Oznacza to, że nie jest możliwe wystąpienie z wnioskiem na podstawie art. 335 § 1 k.p.k., w wypadku, gdy przyznając się do popełnienia czynu, podejrzany odmówił składania wyjaśnień lub wyjaśnienia te nasuwają wątpliwości co do okoliczności czynu, w tym winy (np. zachodzi podejrzenie, że podejrzany, przyznając się, chce chronić inną osobę przed odpowiedzialnością karną).(A. Lach, Obrońca i pełnomocnik wobec instytucji skazania bez rozprawy, [w:] P. Wiliński, Obrońca w pełnomocnik w procesie karnym po 1 lipca 2015 r., Warszawa 2015, s. 183).

Porozumienie między prokuratorem a podejrzanym musi być odzwierciedlone w aktach. Może być dokumentowane w postaci swoistej umowy między tymi podmiotami w formie pisemnej lub ustnej do protokołu, np. zapoznania podejrzanego z materiałami śledztwa.

Obrońca oskarżonego powinien obiektywnie przedstawić mu korzyści i konsekwencje instytucji skazania bez rozprawy, pozostawiając samą decyzję klientowi. Dotyczy to w szczególności takich kwestii, jak konsekwencje skazania w trybie konsensualnym, zatarcie skazania, zarządzenie wykonania prawomocnie orzeczonych za inne przestępstwa kar z warunkowym zawieszeniem ich wykonania itd. W orzecznictwie trafnie przyjęto, że obrońca nie jest uprawniony do składania oświadczeń o chęci skazania bez rozprawy w imieniu oskarżonego( wyrok SN z dnia 20 kwietnia 20114., IV KK 13/11, Lex 794509. Obrońca nie jest też osobą uprawnioną do wyrażania zgody na modyfikację warunków skazania bez rozprawy, gdyż oskarżony ponosi konsekwencje orzeczenia kary i nie powinno być żadnych wątpliwości co do istnienia i zakresu jego zgody. (A. Lach, Obrońca..., s. 187).