Musiał Krzysztof J., Wniosek o przesunięcie terminów przed sądem w postępowaniu sądowoadministracyjnym

Wniosek o przesunięcie terminów przed sądem w postępowaniu sądowoadministracyjnym

Procedura opisuje aspekt formalny wniosku oraz omawia szczegółowo kwestię możliwości odroczenia rozprawy przez sąd.

Z racji braku lex specialis w omawianej kwestii zastosowanie znajdą zasady ogólne dotyczące pism w postępowaniu sądowym. Pismo w postępowaniu sądowym (pismo strony) obejmuje wnioski i oświadczenia stron.

Każde pismo strony powinno zawierać:

1) oznaczenie sądu, do którego jest skierowane, imię i nazwisko lub nazwę stron, ich przedstawicieli ustawowych i pełnomocników;

Jeśli stroną postępowania sądowoadministracyjnego jest spółka cywilna, to prawidłowe jej oznaczenie polega na wskazaniu z imienia i nazwiska każdego ze wspólników oraz nazwy spółki cywilnej bądź określenia „spółka cywilna”.

Oznaczenie osoby prawnej jako strony polega na wskazaniu jej nazwy.

W razie działania przed sądami administracyjnymi przez stronę przez przedstawiciela ustawowego lub pełnomocnika należy wskazać jego imię i nazwisko (por. komentarz do art. 35 p.p.s.a.). Informację tę podaje się niezależnie od oznaczenia z imienia i nazwiska strony postępowania.

2) oznaczenie rodzaju pisma;

Jeżeli konfrontacja oznaczenia pisma strony z jego treścią budzi wątpliwości co do rzeczywistych zamiarów strony, sąd wezwie stronę do uzupełnienia braków tego pisma pod rygorem wskazanym w art. 49 § 1 p.p.s.a. (por. J.P. Tarno, Prawo o postępowaniu, Warszawa 2010, s. 132).

3) osnowę wniosku lub oświadczenia (szczególnie istotny element w przedmiotowym zagadnieniu) - należy wnieść o połączenie spraw i wspólne ich rozpoznanie i wykazać zasadność wniosku;

4) podpis strony albo jej przedstawiciela ustawowego lub pełnomocnika;

5) wymienienie załączników;

Gdy pismo strony jest pierwszym pismem w sprawie, powinno ponadto zawierać:

6) oznaczenie miejsca zamieszkania, a w razie jego braku - adresu do doręczeń, lub siedziby stron, ich przedstawicieli ustawowych i pełnomocników;

7) numer PESEL strony wnoszącej pismo, będącej osobą fizyczną, oraz numer PESEL jej przedstawiciela ustawowego, jeżeli są obowiązani do jego posiadania albo posiadają go, nie mając takiego obowiązku;

8) numer w Krajowym Rejestrze Sądowym, a w przypadku jego braku - numer identyfikacyjny REGON albo numer w innym właściwym rejestrze lub ewidencji, albo numer identyfikacji podatkowej strony wnoszącej pismo, niebędącej osobą fizyczną, która nie ma obowiązku wpisu we właściwym rejestrze lub ewidencji, jeżeli jest ona obowiązana do jego posiadania;

9) oznaczenie przedmiotu sprawy.

Dodatkowo, gdy pismo strony jest wnoszone w formie dokumentu elektronicznego, powinno ponadto zawierać adres elektroniczny oraz zostać podpisane przez stronę albo jej przedstawiciela ustawowego lub pełnomocnika kwalifikowanym podpisem elektronicznym, podpisem zaufanym albo podpisem osobistym.

Pismo wnoszone w innej formie niż forma dokumentu elektronicznego, zawierające żądanie doręczania pism sądu za pomocą środków komunikacji elektronicznej, powinno zawierać oznaczenie adresu elektronicznego.

Do pisma należy dołączyć pełnomocnictwo lub jego wierzytelny odpis, jeżeli pismo wnosi pełnomocnik, który w danej sprawie nie złożył jeszcze tych dokumentów przed sądem.

Za stronę, która nie może się podpisać, podpisuje pismo osoba przez nią upoważniona, z wymienieniem przyczyny, dla której strona sama się nie podpisała.

Zasadzie koncentracji materiału dowodowego sprzyja zasada wyrażona w art. 107 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (tekst jedn.: Dz. U. z 2023 r. poz. 1634 z późn. zm.) - dalej p.p.s.a., mocą której nieobecność stron lub ich pełnomocników na rozprawie nie wstrzymuje rozpoznania sprawy. Jednocześnie ustawodawca, wprowadzając możliwość odroczenia rozprawy, zrobił to w ściśle wskazanym zakresie. Zgodnie z art. 109 p.p.s.a. rozprawa ulega odroczeniu, jeżeli:

1) sąd stwierdzi nieprawidłowość zawiadomienia którejkolwiek ze stron,

2) nieobecność strony lub jej pełnomocnika jest wywołana nadzwyczajnym wydarzeniem,

3) nieobecność strony lub jej pełnomocnika jest wywołana inną znaną sądowi przeszkodą, której nie można przezwyciężyć.

Każda z tych przesłanek stanowi samodzielną przyczynę odroczenia rozprawy, przy czym w przypadku drugiej i trzeciej przesłanki strona lub jej pełnomocnik powinni zawiadomić sąd o przyczynie nieobecności na rozprawie wraz ze stosownym wnioskiem o odroczenie rozprawy lub o rozpoznanie sprawy w ich nieobecności. Samo powiadomienie o przyczynach nieobecności nie jest wystarczające. Profesjonalny pełnomocnik, informując sąd o przyczynach nieobecności, powinien zawrzeć wniosek o odroczenie rozprawy lub rozpoznanie sprawy pod jego nieobecność. Brak takiego wniosku może spowodować, że sąd odniesie się do informacji strony wbrew jej intencjom. Na przykład odroczy rozprawę, mimo że intencją strony było rozpoznanie sprawy, lub rozpozna sprawę, mimo że intencją strony było odroczenie rozprawy. Przyjąć jednak należy, że sam fakt powiadomienia sądu o zaistnieniu danej uzasadnionej przesłanki obliguje sąd do odroczenia rozprawy. Za przeszkodę, o której mowa w art. 109 p.p.s.a., niewątpliwie należy uznać nieobecność pełnomocnika strony, a doradcy podatkowego w szczególności, spowodowaną kolizją terminu rozprawy przed sądem administracyjnym z terminem rozprawy przed innym sądem (por. postanowienie NSA z dnia 9 września 2008 r., II OSK 1182/08), gwałtowną śnieżycą w listopadzie, pod warunkiem jednak, że ta okoliczność byłaby sądowi znana. Brak powiadomienia sądu o tej okoliczności powoduje, iż sąd mógł uznać, że w sprawie nie zachodzą przesłanki odroczenia rozprawy na podstawie art. 109 p.p.s.a. (por. wyrok NSA z dnia 29 czerwca 2005 r., II GSK 86/05). Bardzo częstą podstawą wniosku o odroczenie rozprawy jest choroba strony lub jej pełnomocnika, przy czym w większości przypadków sąd nie uznaje jej za przesłankę uzasadniającą odroczenie rozprawy. Trzeba ponadto pamiętać, że sąd jest uprawniony do nałożenia na stronę obowiązku usprawiedliwienia jej nieobecności na rozprawie z przyczyn zdrowotnych zaświadczeniem lekarskim wydanym przez lekarza z listy biegłych sądowych, bowiem nie sposób uznać, by sąd pozbawiony był możliwości oceny działań procesowych stron w świetle uniemożliwienia prawidłowego toku postępowania sądowoadministracyjnego. Prawa wszystkich uczestników postępowania powinny być chronione w ten sam sposób, bierność sądu godziłaby więc w istotne prawa drugiej strony, mogącej oczekiwać rozstrzygnięcia i zakończenia sprawy w rozsądnym terminie (zob. B. Dauter (w:) Doradca podatkowy przed sądem administracyjnym, S. Babiarz, B. Dauter, S. Marciniak, A. Mudrecki, Warszawa 2009).

Zob. też wyrok NSA z dnia 10 stycznia 2014 r., II FSK 417/12: „wykazana zaświadczeniem lekarskim choroba strony, uniemożliwiająca stawienie się w sądzie jest "znaną sądowi przeszkodą" w rozumieniu przepisu art. 109 p.p.s.a., co w zasadzie w każdym przypadku pociąga za sobą konieczność odroczenia rozprawy. Niemniej jednak pamiętać należy, że choroba, na którą powołuje się strona, musi być nie tylko "znaną sądowi przeszkodą", ale i przeszkodą "której nie można przezwyciężyć". Dopiero przy spełnieniu obu tych warunków stanowi ona podstawę odroczenia rozprawy”.