Musiał Krzysztof J., Wniosek o porozumienie w sprawie cen transferowych

Dla przedsiębiorców dokonujących transakcji z krajowymi lub zagranicznymi podmiotami powiązanymi szczególnie istotną kwestią jest pewność co do prawidłowo ustalonego poziomu stosowanych cen w owych transakcjach, tj. aby mieli oni świadomość, że ceny te nie zostaną zakwestionowane przez organy skarbowe w przypadku kontroli. Sankcje związane z zarzutem zaniżania dochodów są bowiem na tyle istotne, że ustawodawca uznał za racjonalne wprowadzenie instrumentów prawnych, które by ograniczały wspomniane ryzyko. Takim instrumentem prawnym są tzw. porozumienia w sprawach cen transakcyjnych.

Zawieranie uprzednich porozumień cenowych jest w Polsce możliwe, począwszy od 1.01.2006 r. Podstawę prawną stanowi znowelizowana w czerwcu 2005 r. (przez ustawę z 30.06.2005 r. o zmianie ustawy - Ordynacja podatkowa oraz o zmianie niektórych innych ustaw, Dz.U. Nr 143, poz. 1199) ustawa z 29.08.1997 r. - Ordynacja podatkowa (Dz.U. z 2019 r. poz. 900 ze zm.) - dalej o.p., w której pojawił się nowy dział IIa zatytułowany „Porozumienia w sprawach ustalenia cen transakcyjnych”.

Wprowadzenie powyższych regulacji w odrębnym dziale IIa jest uzasadnione faktem, że porozumienia w zakresie uznawania prawidłowości wyboru i stosowania metody ustalania cen transakcyjnych między podmiotami powiązanymi mają charakter szczególnej interpretacji przepisów prawa podatkowego, wymagającej dogłębnej analizy problematyki prawnej i ekonomicznej.

Porozumienie w sprawie ustalania cen transakcyjnych polega na określeniu wspólnie przez administrację podatkową i podatnika, przed zrealizowaniem transakcji kontrolowanej, metod i kryteriów ustalania cen w tej transakcji w pewnym okresie. Instytucja ta w literaturze anglojęzycznej jest znana jako Advance pricing agreement (zob. D. Baćkowski, Porozumienia w sprawach ustalenia cen transferowych, Analiza LEX/el.).

Złożony charakter porozumień cenowych legł u podstaw wyposażenia podatników w instrument prawny ułatwiający im uzyskanie wszelkich informacji związanych z porozumieniem. Wyliczenie zawarte w komentowanym przepisie ma charakter jedynie przykładowy, gdyż ustawodawca posługuje się w nim zwrotem "w szczególności".

Rozwiązanie przyjęte w art. 20e o.p. ma szczególny charakter. Na gruncie prawa podatkowego udzielanie informacji odbywa się, co do zasady, w dwóch trybach: w ramach postępowania podatkowego - zgodnie z zasadą wyrażoną w art. 121 § 2 o.p., i poza postępowaniem - w trybie pisemnych interpretacji co do zakresu i sposobu zastosowania prawa podatkowego w indywidualnych sprawach (art. 14b i n. o.p.). W analizowanym przypadku wyjaśnienia są udzielane jeszcze przed złożeniem wniosku, a więc przed wszczęciem postępowania w sprawie porozumienia, co zbliża tę instytucję do pisemnych interpretacji (J. Brolik, Ordynacja podatkowa. Komentarz, wyd. 5, LEX/el.).