Zgoliński Igor, Wniesienie wniosku o dobrowolne poddanie się odpowiedzialności przez organ finansowy

Wniesienie wniosku o dobrowolne poddanie się odpowiedzialności przez organ finansowy

Przepis art. 145 k.k.s. stanowi podstawę dla finansowego organu postępowania do złożenia do sądu wniosku o zezwolenie na dobrowolne poddanie się odpowiedzialności. Wniosek taki zastępuje akt oskarżenia. Przepis określa wymogi tego wniosku (essentialia negotii) oraz sposób postępowania w związku z jego złożeniem. Tego rodzaju wniosek to w istocie specyficzny rodzaj oświadczenia woli, skierowany do sądu, w którym organ domaga się rozpoznania sprawy zgodnie z treścią oświadczenia, a więc z uwzględnieniem granic podmiotowych i przedmiotowych. Skutkiem jego złożenia jest wszczęcie postępowania jurysdykcyjnego oraz konieczność ustosunkowania się przez sąd do treści wniosku, oczywiście w granicach w nim postulowanych. Jeśli sąd nie znajdzie podstaw do uwzględnienia zawartego we wniosku żądania, zobligowany jest postąpić w sposób określony w art. 148 § 6 k.k.s., a więc niezwłocznie zwrócić sprawę finansowemu organowi postępowania przygotowawczego.

Bezpośrednio po złożeniu wniosku i dopełnieniu wszystkich wymogów przez sprawcę, aby skutecznie ubiegać się o zezwolenie na dobrowolne poddanie się odpowiedzialności (d.p.o.), organ musi dokonać oceny zasadności i celowości wystąpienia do sądu z wnioskiem o udzielenie sprawcy tego rodzaju zezwolenia. Ocena podyktowana jest tutaj fakultatywnym charakterem instytucji. Jeśli w konsekwencji organ uzna, że zachodzi potrzeba wystąpienia z wnioskiem, w dalszym toku postępowania kieruje się treścią art. 146 k.k.s. Co istotne, jeśli organ zdecyduje się na złożenie wniosku do sądu, powinien uczynić to niezwłocznie (art. 145 § 1 in fine k.k.s.). Związane jest to z obowiązującą na tej płaszczyźnie procesowej szybkością i uproszczeniem postępowania.

Fakultatywny charakter instytucji uprawnia organ do rozważenia konieczności wystąpienia do sądu z wnioskiem o zezwolenie na d.p.o. Organ powinien rozważyć wszystkie okoliczności sprawy w kontekście wystąpienia z tego rodzaju wnioskiem, a w konsekwencji zakończenia postepowania w trybie zezwolenia na dobrowolne poddanie się odpowiedzialności. Przesłanka szybkiego zakończenia postępowania nie może tu pełnić roli wiodącej, należy bowiem mieć wzgląd także na postawę sprawcy, jego dotychczasową ścieżkę życiową, okoliczności popełnienia czynu i stopień jego społecznej szkodliwości.