Kremens Karolina, Wniesienie powództwa cywilnego przez prokuratora

Wniesienie powództwa cywilnego przez prokuratora

Powództwo cywilne inicjuje w postępowaniu karnym tzw. proces adhezyjny. Postępowanie to ma na celu rozstrzygnięcie co do odpowiedzialności cywilnej bez konieczności wszczynania postępowania cywilnego. W wyniku złożenia powództwa cywilnego sąd karny rozstrzygnie kwestie odpowiedzialności cywilnej niejako obok orzekania w przedmiocie odpowiedzialności karnej oskarżonego. Proces ten ma charakter bardzo korzystny dla pokrzywdzonego, gdyż może przyspieszyć uzyskanie żądanego roszczenia.

W kwestiach dotyczących powództwa cywilnego, a nieunormowanych przez przepisy kodeksu postępowania, karnego stosuje się przepisy obowiązujące w postępowaniu cywilnym (art. 70 k.p.k.).

Przedmiotem powództwa cywilnego mogą być wyłącznie roszczenia o charakterze majątkowym, obejmujące szkodę rzeczywistą (damnum emergens), a także utracone korzyści (lucrum cessans) wynikające bezpośrednio z popełnionego przestępstwa.

Prokurator może wytoczyć powództwo cywilne na rzecz pokrzywdzonego albo innej osoby uprawnionej (art. 63 § 1 k.p.k.). Powództwo cywilne wytaczane przez prokuratora przyjmuje formę przewidzianą przepisami k.p.c., co oznacza, że musi zostać złożone w formie pisemnej z uwzględnieniem przepisów art. 126 § 1, art. 126¹ § 1 i 3 oraz art. 187 k.p.c.

Prokuratora także wiąże termin wskazany w art. 62 k.p.k., co oznacza, że również w jego przypadku powództwo adhezyjne będzie musiało zostać złożone do rozpoczęcia przewodu sądowego, co stanowi termin prekluzyjny także i w tym przypadku.

Warunkiem wytoczenia powództwa przez prokuratora jest zrealizowanie przesłanki wynikającej z art. 62 k.p.k. (możliwość dochodzenia w postępowaniu karnym roszczeń majątkowych wynikających bezpośrednio z popełnienia przestępstwa) oraz dostrzeżenie przez niego interesu społecznego. Przesłankę tę należy interpretować w kontekście art. 7 k.p.c., a w szczególności chodzi tu o sytuacje, gdy pokrzywdzonym jest osoba nieporadna życiowo lub niedoświadczona i bez możliwości uzyskania pomocy pełnomocnika.