Dauter Bogusław, Wniesienie pisma procesowego za pomocą środków komunikacji elektronicznej

Wniesienie pisma procesowego za pomocą środków komunikacji elektronicznej

Podstawowym celem informatyzacji postępowania sądowoadministracyjnego - wprowadzonej z dniem 31 maja 2019 r., stosownie do art. 4 ustawy z dnia 10 kwietnia 2014 r. o zmianie ustawy o informatyzacji działalności podmiotów realizujących zadania publiczne oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. z 2014 r., poz. 183 ze zm.) oraz postanowień ustawy z dnia 12 kwietnia 2019 r. o zmianie ustawy – Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. z 2019 r., poz. 934) - jest umożliwienie stronom (uczestnikom) postępowania sądowoadministracyjnego komunikacji z sądem za pomocą środków komunikacji elektronicznej. Założenie to jest realizowane m.in. przez przepisy dotyczące wnoszenia pism procesowych w postaci dokumentu elektronicznego. Celem niniejszej procedury, uwzględniając brak ukształtowanej jeszcze praktyki sądowej w powyższym zakresie, jest ukazanie podstawowego schematu czynności związanych z wniesieniem przez stronę pisma za pomocą środków komunikacji elektronicznej, niezależnie od charakteru tego pisma i etapu na jakim dane pismo jest składane. W takim ujęciu, prezentowana procedura zachowuje aktualność, nie tylko w odniesieniu do składanych za pomocą środków komunikacji typowych pism procesowych takich jak: skarga do wojewódzkiego sądu administracyjnego, czy skarga kasacyjna do Naczelnego Sądu Administracyjnego, ale także innych tego rodzaju pism, których potrzeba wniesienia wyniknęła w trakcie postępowania. Dotyczy ona zarówno pism wnoszonych przez same strony, jak i ich pełnomocników lub przedstawicieli ustawowych.

1. Pisma w postępowaniu sądowym to pisma sądowe oraz pisma procesowe. Do pism sądowych należy zaliczyć orzeczenia (wyroki i postanowienia), zarządzenia, protokoły, notatki oraz inne pisma sądowe, w tym zawiadomienia i wezwania. Pisma procesowe to pisma pochodzące od stron postępowania, które sąd, zgodnie z zasadą oficjalności doręczeń, zobowiązany jest doręczać pozostałym stronom i uczestnikom postępowania (zob. B. Dauter (w:) Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi. Komentarz, B. Dauter, B. Gruszczyński, A. Kabat, M. Niezgódka-Medek, Warszawa 2011, s. 261).

2. Od dnia 31 maja 2019 r. obowiązują przepisy umożliwiające wniesienie pisma procesowego w postaci dokumentu elektronicznego. Wniesienie pisma w takiej postaci odbywa się za pomocą środków komunikacji elektronicznej przez elektroniczną skrzynkę podawczą sądu (zob. art. 12b § 2 p.p.s.a.)

3. Przepisy dotyczące zastosowania środków komunikacji elektronicznej stosuje się odpowiednio także do organów, do których lub za pośrednictwem których składane są pisma w formie dokumentu elektronicznego (zob. art. 12b § 4 p.p.s.a.). Jest to o tyle istotne, że podstawowy środek zaskarżenia w postaci skargi do sądu administracyjnego dotyczącej działania, bezczynności lub przewlekle prowadzonego postępowania organu, wnosi się za pośrednictwem tegoż organu (art. 54 § 1 p.p.s.a.). Wynika z tego, że pismem procesowym, które można wnieść za pomocą środków elektronicznych jest także skarga.

1. Pismo procesowe pod względem treści powinno spełniać wymogi ogólne przewidziane dla pism strony (zob. art. 46 § 1, § 2, § 3 i § 4 p.p.s.a.) oraz wymogi poszczególnych typów pism procesowych, przykładowo takich jak: skarga (zob. art. 57 § 1, art. 57a p.ps.a.), sprzeciw od decyzji (zob. art. 64b § 2 p.ps.a.), skarga kasacyjna (zob. art. 176 p.p.s.a.), skarga o wznowienie postępowania (zob. art. 279 p.p.s.a.), skarga o stwierdzenie niezgodności z prawem prawomocnego orzeczenia (zob. art. 285e § 1 p.p.sa.), wniosek o przywrócenie terminu (zob. art. 87 § 2 i § 4 p.p.s.a.) i.t.p. Strona (uczestnik) postępowania, która zamierza wnieść pismo procesowe za pomocą środków komunikacji elektronicznej, powinna sporządzić jej w formie dokumentu elektronicznego.

2. Na szczególną uwagę zasługują wymogi wynikające z nowego brzmienia art. 46 § 2 pkt 1 i 2 p.p.s.a. Mianowicie:

Gdy pismo strony jest pierwszym pismem w sprawie powinno zawierać:

– oznaczenie miejsca zamieszkania, a w razie jego braku - adresu do doręczeń, lub siedziby i adresów stron, ich przedstawicieli ustawowych i pełnomocników,

– numer PESEL strony wnoszącej pismo, będącej osobą fizyczną, oraz numer PESEL jej przedstawiciela ustawowego, jeżeli są obowiązani do jego posiadania albo posiadają go, nie mając takiego obowiązku, lub

– numer w Krajowym Rejestrze Sądowym, a w przypadku jego braku - numer identyfikacyjny REGON albo numer w innym właściwym rejestrze lub ewidencji, albo numer identyfikacji podatkowej strony wnoszącej pismo, niebędącej osobą fizyczną, która nie ma obowiązku wpisu we właściwym rejestrze lub ewidencji, jeżeli jest ona obowiązana do jego posiadania,

– oznaczenie przedmiotu sprawy (zob. art. 46 § 2 pkt 1 p.p.s.a.)

W przypadku dalszych pism należy wskazać sygnaturę akt (zob. art. 46 § 2 pkt 2 p.p.s.a.)

3. Podkreślenia wymaga również to, że w piśmie procesowym wnoszonym w postaci dokumentu elektronicznego wymagane jest wskazanie adresu elektronicznego (art. 46 § 2a p.p.s.a.). Jeżeli jednak w piśmie procesowym w postaci dokumentu elektronicznego nie zostanie wskazany adres elektroniczny, sąd przyjmuje, że właściwym jest adres elektroniczny, z którego nadano pismo wniesione w formie dokumentu elektronicznego (art. 46 § 2d p.p.s.a.).