Kędziora Robert, Wniesienie odwołania od decyzji administracyjnej

Wniesienie odwołania od decyzji administracyjnej

Prawo do wniesienia odwołania wynika z kodeksowej zasady dwuinstancyjności postępowania administracyjnego (art. 15 k.p.a.). Choć prawny charakter tego środka jest w doktrynie sporny, przyjmuje się najczęściej, że odwołanie jest środkiem zaskarżenia o charakterze zwyczajnym, przysługującym od nieostatecznej decyzji wydanej przez organ I instancji. Jego wniesienie powoduje wszczęcie procedury ponownego rozpatrzenia tej samej sprawy przez organ wyższego stopnia (organ odwoławczy). Jest to środek zaskarżenia o charakterze względnie dewolutywnym, gdyż powoduje co do zasady przeniesienie kompetencji do jego rozpoznania na organ wyższego stopnia, oraz bezwzględnie suspensywnym, bowiem jego wniesienie powoduje wstrzymanie wykonania decyzji wydanej w I instancji.

Zgodnie z treścią art. 127 § 1 i 2 k.p.a. od decyzji wydanej w pierwszej instancji służy stronie odwołanie tylko do jednej instancji. Strona może wnieść odwołanie tylko wówczas, gdy istnieje nieostateczna decyzja administracyjna w rozumieniu przepisów kodeksu postępowania administracyjnego. Właściwy do rozpatrzenia odwołania jest organ administracji publicznej wyższego stopnia (art. 17 k.p.a.), chyba że ustawa przewiduje inny organ odwoławczy. Prawo do wniesienia odwołania przysługuje stronie, przy czym nie tylko stronie, która brała udział w postępowaniu przed organem pierwszej instancji, lecz także stronie, która nie brała udziału w tym postępowaniu, ale posiada interes prawny w rozumieniu art. 28 k.p.a. Prawo to służy także uczestnikom postępowania na prawach strony, tj. organizacji społecznej uczestniczącej w postępowaniu (art. 31 § 3 k.p.a.), prokuratorowi (art. 188 k.p.a.), Rzecznikowi Praw Obywatelskich (art. 14 pkt 6 ustawy z dnia 15 lipca 1987 r. o Rzeczniku Praw Obywatelskich (tekst jedn.: Dz. U. z 2001 r. Nr 14, poz. 147 z późn. zm.) w zw. z art. 188 k.p.a.) i innym podmiotom, jeżeli to wynika z przepisów szczególnych. Postępowanie odwoławcze może być wszczęte wyłącznie wskutek wniesienia odwołania przez podmiot legitymowany, nigdy zaś z urzędu.

Odwołanie wnosi się do właściwego organu odwoławczego za pośrednictwem organu, który wydał decyzję, w terminie czternastu dni od dnia doręczenia decyzji stronie, a gdy decyzja została ogłoszona ustnie - od dnia jej ogłoszenia stronie. Przepisy szczególne mogą przewidywać inne terminy do wniesienia odwołania. Powyższe wskazuje, że postępowanie odwoławcze jest dwuetapowe: w pierwszej fazie, niejako wstępnej, toczy się ono przed organem I instancji (organem, który wydał decyzję), następnie zaś - po przekazaniu odwołania wraz z aktami sprawy przez organ I instancji organowi odwoławczemu - przed organem odwoławczym. W toku czynności przed organem I instancji organ ten ma obowiązek ocenić przede wszystkim, czy zachodzą przesłanki autokontroli przewidziane w art. 132 k.p.a. Organ I instancji bada też w pierwszej kolejności swoją właściwość do przeprowadzenia czynności w ramach postępowania odwoławczego, a także sprawdza dopuszczalność odwołania.