Musiał Krzysztof J., Uzyskanie zezwolenia na prowadzenie składu podatkowego

Procedury
Status:  Nieaktualna
Wersja od: 30 kwietnia 2018 r. do: 30 kwietnia 2019 r.
Autor:

Uzyskanie zezwolenia na prowadzenie składu podatkowego

Uzyskanie zezwolenia na prowadzenie składu podatkowego

Uzyskanie zezwolenia na prowadzenie składu podatkowego

Procedura dotyczy obowiązku uzyskania zezwolenia na prowadzenie składu podatkowego oraz postępowania w sprawie udzielenia takiego zezwolenia.

Uzyskanie zezwolenia na prowadzenie składu podatkowego organ podatkowy organ podatkowy czy wnioskodawca złożył zabezpieczenie akcyzowe lub został z niego zwolniony? wydanie zezwolenia na prowadzenie składu podatkowego czy wydanie zezwolenia może powodować zagrożenie ważnego interesu publicznego? czy proponowane warunki techniczno-organizacyjne prowadzenia składu umożliwiają sprawowanie właściwej kontroli? czy wnioskodawca posiada tytuł prawny do korzystania z miejsca, w którym ma być prowadzony skład podatkowy? czy wnioskodawcy cofnięto jakiekolwiek zezwolenie na prowadzenie działalności w zakresie wyrobów akcyzowych? pozostawienie wniosku bez rozpatrzenia odmowa wydania zezwolenia czy wnioskodawca jest rolnikiem, o występującym z wnioskiem o wydanie zezwolenia na prowadzenie składu podatkowego, w którym będą wykonywane, wyłącznie czynności polegające na wytwarzaniu na własny użytek estru lub czystego oleju roślinnego? czy działalność będzie prowadzona lub kierowana przez osoby nieskazane prawomocnie za określone przestępstwa? czy wnioskodawca posiada zaległości publicznoprawne? czy wobec wnioskodawcy toczy się postępowanie egzekucyjne, likwidacyjne lub upadłościowe? czy wniosek spełnia pozostałe wymogi, w tym wymogi formalne? czy do wniosku załączono wymagane dokumenty? czy spełnione zostały dodatkowe warunki dotyczące minimalnej wysokości obrotów lub magazynowania? czy wnioskodawca zamierza prowadzić działalność polegającą wyłącznie na magazynowaniu lub przeładowywaniu wyrobów akcyzowych wyprodukowanych w innym składzie podatkowym? wnioskodawca prowadzi co najmniej jeden rodzaj działalności polegającej na produkcji, przeładowywaniu lub magazynowaniu wyrobów akcyzowych, w tym będących również własnością innych podmiotów czy wnioskodawca jest podatnikiem podatku od towarów i usług? wezwanie do uzupełnienia braków formalnych wnioskodawca wnioskodawca brak konieczności uzyskania zezwolenia na prowadzenie składu podatkowego zamiar wykonywania czynności, które mogą odbywać się wyłącznie w składzie podatkowym czy zachodzi wyłączenie od obowiązku prowadzenia składu podatkowego? wniosek o wydanie zezwolenia na prowadzenie składu podatkowego tak nie nie tak tak nie tak nie nie tak tak nie tak nie nie tak nie tak nie tak tak nie tak nie tak nie nie tak tak nie tak nie uzupełnione w terminie nieuzupełnione w terminie

Krok: zamiar wykonywania czynności, które mogą odbywać się wyłącznie w składzie podatkowym

Co do zasady, działalność obejmująca:

1) produkcję wyrobów akcyzowych określonych w załączniku nr 2 do ustaw z 6.12.2008 r. o podatku akcyzowym (Dz.U. z 2023 r. poz. 1542 ze zm.) - dalej u.p.a., w tym opodatkowanych zerową stawką akcyzy ze względu na ich przeznaczenie, oraz wyrobów akcyzowych innych niż określone w załączniku nr 2 do u.p.a., objętych stawką akcyzy inną niż stawka zerowa;

2) magazynowanie wyrobów akcyzowych w procedurze zawieszenia poboru akcyzy;

3) przeładunek wyrobów akcyzowych przemieszczanych w procedurze zawieszenia poboru akcyzy

- może odbywać się wyłącznie w składzie podatkowym.

Nadto w składzie podatkowym wyroby akcyzowe są odbierane i wysyłane w ramach procedury zawieszenia poboru akcyzy.

Powyższe oznacza, że podmiot zamierzający prowadzić działalność w zakresie wskazanych czynności, zobligowany będzie w pierwszej kolejności do uzyskania zezwolenia na prowadzenie składu podatkowego.

Przy ustalaniu zakresu czynności wymagających uzyskania zezwolenia na prowadzenie składu podatkowego, należy nadto uwzględniać przepisy szczególne u.p.a., definiujące pojęcie „produkcji” w odniesieniu do poszczególnych rodzajów wyrobów akcyzowych. Nie zawsze bowiem pojęcie to - ustawowe - odpowiadać będzie jego potocznemu rozumieniu. W tym sensie zatem brzmienie definicji ustawowej będzie ostatecznie przesądzać o tym, czy dane czynności mogą być podejmowane wyłącznie w składzie podatkowym, czy też może podmiot dokonujący tych czynności wyłączony jest od obowiązku uzyskania zezwolenia na prowadzenie składu podatkowego. Tytułem przykładu należy wskazać, iż w przypadku alkoholu etylowego, za produkcję ustawa nakazuje uznawać (art. 93 ust. 2 u.p.a.) nie tylko wytwarzanie, ale i przetwarzanie, oczyszczanie, skażanie lub odwadnianie alkoholu etylowego, a także jego rozlew. Z kolei, w przypadku wyrobów tytoniowych, za produkcję uznaje się - oprócz wytwarzania - także przetwarzanie oraz pakowanie tych wyrobów. Dla ustalenia zaś zakresu wyłączenia od omawianego obowiązku, istotne będą przepisy ustawy, które wskazują, jakich czynności nie uznaje się za produkcję wyrobu akcyzowego (np. art. 87 ust. 2 i 4 u.p.a. w odniesieniu do wyrobów energetycznych).

Składy podatkowe realizują jedną z podstawowych zasad podatku akcyzowego, jaką jest opodatkowanie konsumpcji. To właśnie dzięki instytucji składów podatkowych, które uczestniczą w procedurze zawieszenia poboru akcyzy, możliwe jest przesunięcie momentu zapłaty podatku akcyzowego z etapu produkcji lub przetwarzania wyrobów akcyzowych, do momentu dopuszczenia tych wyrobów do ostatecznej konsumpcji, i to niezależnie, w którym kraju członkowskim UE (por. U. Ksieniewicz [w:] M. Kałka, U. Ksieniewicz, Podatek akcyzowy. Komentarz, Wrocław 2011, s. 220). Dzięki składom podatkowym, podmiot produkujący wyroby akcyzowe, które mają być przeznaczone do konsumentów w innych krajach członkowskich, może zatem uniknąć obowiązku zapłaty akcyzy w kraju produkcji i „przenieść” ten obowiązek na terytorium innego kraju członkowskiego lub też  „przerzucić” go na kontrahenta unijnego z kraju przeznaczenia wyrobów, jeżeli to kontrahent ostatecznie wprowadza wyroby akcyzowe do obrotu (tak K. Feldo, Ustawa o podatku akcyzowym. Komentarz, Warszawa 2007, s. 235).

Wniosek o wydanie zezwolenia na prowadzenie składu podatkowego musi być nadto złożony w przypadku zmiany miejsca prowadzenia składu podatkowego lub podmiotu prowadzącego skład podatkowy.

Złożenie wniosku o wydanie zezwolenia jest nadto konieczne w sytuacji, w której podmiot, prowadzący już skład podatkowy na podstawie innego zezwolenia, zamierza produkować, magazynować lub dokonywać przeładunku wyrobów należących do innej niż będąca przedmiotem dotychczasowej działalności grupy wyrobów akcyzowych. Jest to zatem zezwolenie na prowadzenie składu w tym samym miejscu, ale w zakresie innych wyrobów akcyzowych.

Krok: czy zachodzi wyłączenie od obowiązku prowadzenia składu podatkowego?

Uzyskania zezwolenia na prowadzenie składu podatkowego nie wymaga prowadzenie działalności obejmującej czynności produkcji (czynności, które składają się na ten proces w przypadku poszczególnych rodzajów wyrobów, zgodnie z ustawą) wyrobów akcyzowych, jeżeli przedmiotem tych czynności są:

1) wyroby akcyzowe produkowane z wykorzystaniem wyłącznie wyrobów akcyzowych, od których akcyza została zapłacona w wysokości równej lub wyższej od kwoty akcyzy przypadającej do zapłaty od wyprodukowanych wyrobów akcyzowych. Wyłączenie to jest efektem implementacji do polskiego porządku krajowego art. 15 ust. 2 dyrektywy Rady 2008/118/WE z 16.12.2008 r. w sprawie ogólnych zasad dotyczących podatku akcyzowego, uchylającej dyrektywę 92/12/EWG (Dz.Urz. UE L z 2009 r. Nr 9, poz. 12), zgodnie z którym produkcja, przetwarzanie i przechowywanie wyrobów objętych podatkiem akcyzowym, jeżeli podatek akcyzowy nie został zapłacony, mają miejsce w składzie podatkowym. Ponieważ uiszczenie akcyzy w należnej wysokości od surowców wykorzystywanych do produkcji innego wyrobu akcyzowego powoduje, iż nie będzie w zasadzie pobierana akcyza od wyrobu wyprodukowanego (o ile od surowców zapłacono akcyzę w kwocie równej lub wyższej od kwoty akcyzy przypadającej do zapłaty od wyprodukowanych wyrobów akcyzowych), nie będzie też konieczne ich produkowanie w składzie podatkowym. Warto w tym kontekście zwrócić także uwagę na przepis art. 21 ust. 6 lit. c dyrektywy 2003/96/WE, zgodnie z którym Państwa Członkowskie nie muszą traktować jako „wytwarzania produktów energetycznych” zdarzenia polegającego na mieszaniu produktów energetycznych z innymi produktami energetycznymi lub innymi materiałami, poza zakładem produkcyjnym lub składem podatkowym, pod warunkiem, że podatki od części składowych zostały wcześniej zapłacone (ppkt i) i zapłacona kwota nie jest niższa od kwoty podatku, który byłby wymagalny od mieszanki (ppkt iI). W tym sensie zatem omawiane wyłączenie jest efektem nieuznawania pewnych zdarzeń za produkcję wyrobów energetycznych w rozumieniu ustawowym (do czego polski ustawodawca uprawniony był z mocy omawianego przepisu Dyrektywy energetycznej), mimo iż zdarzenie to mieści się jednocześnie w potocznym rozumieniu tego pojęcia „produkcji” (jako wytwarzanie określonych wyrobów);

2) wyroby akcyzowe produkowane z wykorzystaniem wyłącznie wyrobów akcyzowych zwolnionych od akcyzy ze względu na przeznaczenie, pod warunkiem, że wyprodukowany wyrób jest również wyrobem akcyzowym zwolnionym od akcyzy ze względu na przeznaczenie. Również i to wyłączenie jest efektem skorzystania przez polskiego ustawodawcę z możliwości przydanej mu w powołanym w pkt 2 powyżej art. 21 ust. 6 lit. c dyrektywy 2003/96/WE. Należy wskazać, iż w ostatnim zdaniu tego przepisu wskazuje się, że warunek określony w art. 21 ust. 6 lit. c ppkt i nie ma zastosowania w przypadku, gdy mieszanka jest zwolniona do szczególnego zastosowania. A zatem, w tym przypadku nie musi być spełniony warunek w postaci wcześniejszego zapłacenia akcyzy od części składowych mieszanki. W tym kontekście należy jednocześnie zwrócić uwagę, iż choć art. 47 ust. 1 pkt 1 u.p.a., regulujący omawiane wyłączenie, stanowi efekt skorzystania przez polskiego ustawodawcę z możliwości przewidzianej w art. 21 ust. 6 lit. c dyrektywy 2003/96/WE, to w istocie wyłączenie to zdaje się mieć prima facie węższy zakres w przypadku regulacji polskiej. O ile bowiem przepisy unijne wskazują, iż w sytuacji, gdy dana mieszanka (jako wyrób akcyzowy wytworzony z innych wyrobów akcyzowych) podlega zwolnieniu z akcyzy z uwagi na przeznaczenie, to nie obowiązuje warunek wcześniejszego uiszczenia akcyzy od surowców, o tyle na gruncie polskiej ustawy omawiane wyłączenie dotyczy wyłącznie sytuacji, w których nie tylko sama mieszanka, ale także i surowce użyte do jej produkcji, stanowią wyroby akcyzowe zwolnione ze względu na przeznaczenie, o czym regulacja unijna w ogóle nie wspomina;

3) mniej niż 1000 hektolitrów w ciągu roku kalendarzowego, win uzyskanych z winogron pochodzących z upraw własnych, o których mowa w art. 17 ust. 3 ustawy z 12.05.2011 r. o wyrobie i rozlewie wyrobów winiarskich, obrocie tymi wyrobami i organizacji rynku wina (Dz.U. z 2019 r. poz. 1534 ze zm.). Produkcja win gronowych, poza składem podatkowym, objęta jest w tym przypadku systemem kontroli podatkowej w zakresie wynikającym z art. 47 ust. 6 u.p.a. Należy nadto wskazać, iż zgodnie z art. 47 ust. 6 u.p.a., podmiot dokonujący nabycia wewnątrzwspólnotowego win gronowych wyprodukowanych poza składem podatkowym (a więc wyprodukowanych w warunkach omawianego wyłączenia) jest obowiązany poinformować właściwego (ze względu na miejsce odbioru win, zgodnie z art. 14 ust. 3 u.p.a.) naczelnika urzędu skarbowego o odbiorze tych win oraz przedstawić dokument handlowy towarzyszący produktom winiarskim, na którego podstawie dokonano ich przemieszczenia na terytorium kraju (obowiązek wystawienia takiego dokumentu ciąży z kolei na wysyłającym te wyroby);

4) piwa, wina i napoje fermentowane, wytwarzane domowym sposobem przez osoby fizyczne na własny użytek i nieprzeznaczone do sprzedaży;

5) mniej niż 10 hektolitrów w ciągu roku kalendarzowego, alkoholu etylowego, dokonywane przez gorzelnie prawnie i ekonomicznie niezależnie od wszelkich innych gorzelni oraz niedziałające na podstawie licencji uzyskanej od innego podmiotu. W literaturze przedmiotu wskazuje się, że wyłączenie to stanowi przejaw implementacji do polskiego porządku prawnego art. 22 ust. 4 Dyrektywy Rady 92/83/EWG z 19.10.1992 r. w sprawie harmonizacji struktury podatków akcyzowych od alkoholu i napojów alkoholowych (Dz.Urz. UE L z 1992 r. Nr 316, poz. 21). Zgodnie z tym przepisem, Państwa Członkowskie mają prawo ustanowić przepisy, na których mocy alkohol produkowany przez drobnych producentów będzie dopuszczany do swobodnego obrotu handlowego niezwłocznie po jego odbiorze (pod warunkiem, że sami producenci nie zawarli żadnych umów wewnątrzwspólnotowych) bez stosowania porozumień o składach podatkowych oraz będzie podlegał opodatkowaniu z jednoznacznym zastosowaniem jednolitej stawki. Należy jednak zauważyć, iż polski ustawodawca, korzystając z możliwości przydanej przez ww. przepis, uzależnił omawiane wyłączenie od obowiązku prowadzenia składu podatkowego od dodatkowych warunków, w tym przepisie nieprzewidzianych. Wprawdzie przepis Dyrektywy umożliwia, nie zaś nakazuje wprowadzić to wyłączenie do krajowych porządków prawnych Państw Członkowskich, niemniej jednak należy uznać, iż w sytuacji, gdy ustawodawca już się na takie rozwiązanie zdecydował, powinien to uczynić w zakresie wynikającym z upoważnienia przewidzianego w Dyrektywie. Tymczasem na gruncie polskiej ustawy, wyłączenie uzależnione jest, z jednej strony, od rozmiaru produkcji („mniej niż 10 hektolitrów w ciągu roku kalendarzowego, alkoholu etylowego”) - co mogłoby stanowić realizację omawianego przepisu Dyrektywy w zakresie, w jakim odnosi się on do „drobnych producentów”, z drugiej zaś - od spełnienia dodatkowych warunków - że produkcja dokonywana będzie przez gorzelnie prawnie i ekonomicznie niezależne od wszelkich innych gorzelni oraz niedziałające na podstawie licencji uzyskanej od innego podmiotu. Należy zwrócić uwagę, iż taki sam warunek przewidziany jest na gruncie omawianej dyrektywy wyłącznie w kontekście upoważnienia Państw Członkowskich do stosowania obniżonych stawek akcyzy wobec piwa produkowanego przez małe niezależne browary (art. 4 ust. 1 dyrektywy 92/83/EWG); zgodnie zaś z art. 4 ust. 2 tej dyrektywy, do celów stosowania obniżonych stawek podatku akcyzowego przez pojęcie „niezależny, mały browar” rozumie się browar, który jest prawnie i ekonomicznie niezależny od wszelkich innych browarów, mieści się w budynkach usytuowanych poza terenem należącym do jakiegokolwiek innego browaru i nie działa na mocy licencji. Warunku takiego nie przewiduje natomiast art. 22 ust. 4 tej dyrektywy, tym samym omawiany przepis polskiej ustawy (art. 47 ust. 1 pkt 4 u.p.a.) implementuje przepis dyrektywy w sposób nieprawidłowy;

6) wyroby akcyzowe, od których została zapłacona przedpłata akcyzy; wyłączenie to ma najszerszy zakres przedmiotowy i odnosi się do produkcji każdego wyrobu akcyzowego, co do zasady, objętego obowiązkiem prowadzenia składu podatkowego. Wyłączenie to wiąże się w istocie z rezygnacją przez producenta z podstawowego dobrodziejstwa, jakie daje produkcja tych wyrobów w składzie podatkowym i oznacza przyjęcie na siebie ciężaru podatku akcyzowego, poprzez uregulowanie należnej akcyzy z góry - przed wyprodukowaniem danego wyrobu. W tej sytuacji producent jest obowiązany do obliczenia i wpłacenia przedpłaty akcyzy na rachunek właściwego urzędu skarbowego, w wysokości akcyzy, jaka będzie należna od wyprodukowanych wyrobów akcyzowych w danym miesiącu. Powinien to zrobić w terminie do ostatniego dnia miesiąca poprzedzającego miesiąc, w którym wyroby akcyzowe zostaną wyprodukowane. Dokonaną przedpłatę akcyzy zalicza się na poczet akcyzy należnej za dany miesiąc rozliczeniowy (art. 22 u.p.a.).

Z chwilą dokonania przedpłaty odpada podstawowa przesłanka obowiązku prowadzenia składu podatkowego, jaką jest nieuiszczenie akcyzy od produkowanych wyrobów;

7) energia elektryczna. Wyłączenie wynika z faktu, iż w składzie podatkowym wyroby objęte są procedurą zawieszenia poboru akcyzy, natomiast zgodnie z art. 40 ust. 7 u.p.a., procedury tej nie stosuje się do energii elektrycznej i wyrobów węglowych;

8) wyroby węglowe (uwagi jak powyżej w pkt 8);

9) inne wyłączenia, wynikające z faktu nieuznawania określonych czynności dotyczących określonych kategorii wyrobów akcyzowych, za produkcję tych wyrobów. Tytułem przykładu należy wskazać, iż zgodnie z art. 87 ust. 2 u.p.a., nie uznaje się za produkcję wyrobów energetycznych uzyskiwania niewielkiej ilości wyrobów energetycznych jako produktu ubocznego w procesie wytwarzania wyrobów niebędących wyrobami akcyzowymi. Za niewielką ilość uważa się ilość wyrobów energetycznych, jeżeli przychód osiągnięty z ich sprzedaży stanowi nie więcej niż 0,1 % całości przychodu, w rozumieniu ustawy z 15.02.1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (Dz.U. z 2022 r. poz. 2587 ze zm.), uzyskanego z prowadzonej działalności gospodarczej za poprzedni rok obrotowy lub deklarowanego w przypadku rozpoczęcia działalności gospodarczej. Nadto nie uznaje się za produkcję wyrobów energetycznych także dodawania do paliw silnikowych lub paliw opałowych dodatków lub domieszek w ilości stanowiącej nie więcej niż 0,2 % objętości wyrobu energetycznego, zawierającego te dodatki, z wyłączeniem barwienia i znakowania wyrobów energetycznych, o którym mowa w art. 90 ust. 1.

Ustawa nie przewiduje natomiast wprost jakichkolwiek wyłączeń od obowiązku uzyskania zezwolenia na prowadzenie składu podatkowego w przypadku działalności obejmującej magazynowanie lub przeładunek wyrobów akcyzowych. Niemniej jednak należy zwrócić uwagę, iż przedmiotem magazynowania lub przeładunku w składach podatkowych będą, co do zasady, objęte te wyroby, których produkcja także musiała odbywać się w składzie podatkowym. Jeżeli z jakichś względów, wcześniej opisanych, produkcja danego wyrobu nie podlegała obowiązkowi prowadzenia składu podatkowego, należy uznać, iż także jego magazynowanie oraz przeładunek mogą odbywać się poza tym składem.

Od wyłączenia należy odróżnić sytuację, w której w danym jednostkowym przypadku przeładunek wyrobów akcyzowych - co do zasady możliwy w składzie podatkowym - może wyjątkowo odbywać się poza tym składem. Zgodnie bowiem z art. 47 ust. 4 u.p.a., przeładunek wyrobów akcyzowych przemieszczanych w procedurze zawieszenia poboru akcyzy może odbywać się wyłącznie w składzie podatkowym, z wyłączeniem sytuacji:

1) losowych, w przypadkach, w których dokonanie przeładunku jest możliwe tylko w miejscu zdarzenia losowego;

2) w których dochodzi do zmiany środka transportu, a przeładowane wyroby akcyzowe w całości są przemieszczane do jednego miejsca odbioru wskazanego w e-AD albo w dokumencie zastępującym e-AD, a w przypadku wyrobów akcyzowych innych niż wymienione w załączniku nr 2 do u.p.a., objętych stawką akcyzy inną niż stawka zerowa, przemieszczanych na terytorium kraju w ramach nabycia wewnątrzwspólnotowego lub dostawy wewnątrzwspólnotowej - do jednego miejsca odbioru wskazanego w dokumencie handlowym.