Dauter Bogusław, Uwzględnienie skargi kasacyjnej na postanowienie

Omawiana procedura dotyczy orzeczenia NSA uwzględniającego skargę kasacyjną na postanowienie. Co do zasady będzie ona dotyczyła skarg kasacyjnych wniesionych od postanowień odrzucających skargę w przypadkach, o których mowa w art. 58 § 1 pkt 1, pkt 5, pkt 5a i pkt 6 p.p.s.a. Są to bowiem postanowienia kończące postępowanie w sprawie, od których, zgodnie z art. 173 § 1 p.p.s.a. przysługuje skarga kasacyjna. Najczęstszym skutkiem uchylenia takiego postanowienia, kończącego postępowanie z przyczyn procesowych, jest nadanie sprawie sądowoadministracyjnej dalszego biegu, a w konsekwencji wydanie wyroku - orzeczenia co do istoty sprawy.

O formie orzeczenia, jakie ma zostać wydane przez NSA oraz o rodzaju posiedzenia na jaki ma zostać skarga kasacyjna skierowana, decyduje przedmiot rozstrzygnięcia. Jeżeli skargą kasacyjną zaskarżono postanowienie, to co do zasady przewodniczący wydziału wyznacza termin posiedzenia niejawnego, na którym sprawa ma być rozpoznana. Wcześniej zarządza skompletowanie akt niezbędnych do rozpoznania sprawy i wyznacza sędziego sprawozdawcę, będącego w takim wypadku składem orzekającym (§ 43 reg. NSA).

Zgodnie ze zmienionym art. 173 § 1 p.p.s.a., skarga kasacyjna przysługuje od wydanego przez WSA wyroku lub postanowienia kończącego postępowanie w sprawie, z wyłączeniem przypadków, o których mowa w art. 58 § 1 pkt 2-4 (tj. postanowienia odrzucającego skargę: wniesioną po upływie terminu do jej wniesienia; gdy nie uzupełniono w wyznaczonym terminie braków formalnych skargi oraz jeżeli sprawa objęta skargą pomiędzy tymi samymi stronami jest w toku lub została już prawomocnie osądzona), art. 161 § 1 (tj. postanowienia o umorzeniu postępowania) oraz art. 220 § 3 p.p.s.a. (tj. postanowienia odrzucającego skargę, skargę kasacyjną, zażalenie oraz skargę o wznowienie postępowania, od których pomimo wezwania nie uiszczono wpisu).

Skarga kasacyjna przysługuje zatem na postanowienia odrzucające skargę w przypadkach, o których mowa w art. 58 § 1 pkt 1, pkt 5, pkt 5a i pkt 6 p.p.s.a., tj.: jeżeli sprawa nie należy do właściwości sądu administracyjnego (pkt 1); jeżeli jedna ze stron nie ma zdolności sądowej albo jeżeli skarżący nie ma zdolności procesowej, a nie działa za niego przedstawiciel ustawowy albo jeżeli w składzie organów jednostki organizacyjnej będącej stroną skarżącą zachodzą braki uniemożliwiające jej działanie (pkt 5); jeżeli interes lub uprawnienie wnoszącego skargę na uchwałę lub akt, o którym mowa w art. 3 § 2 pkt 5 i 6, nie zostały naruszone stosownie do wymagań przepisu szczególnego (pkt 5a); jeżeli z innych przyczyn wniesienie skargi jest niedopuszczalne (pkt 6 p.p.s.a.).

Przykładem postanowienia kończącego postępowanie w sprawie, od którego przysługuje skarga kasacyjna jest także postanowienie WSA odrzucające skargę o wznowienie postępowania wobec braku powołania ustawowej podstawy wznowienia (art. 58 § 1 pkt 6 w zw. z art. 280 § 1 w zw. z art. 276 p.p.s.a.).

NSA może rozpoznać na posiedzeniu niejawnym skargę kasacyjną od postanowienia kończącego postępowanie w sprawie w składzie jednoosobowym (por. art. 182 § 1 i § 3 p.p.s.a.). Jeżeli sprawa podlega rozpoznaniu w składzie jednego sędziego, sędzia sprawozdawca jest składem orzekającym Sądu (§ 43 reg. NSA).

Mimo skierowania sprawy do rozpoznania na posiedzeniu niejawnym w składzie jednoosobowym, Sąd może skierować sprawę na posiedzenie jawne i wyznaczyć rozprawę (art. 90 § 2 w zw. z art. 193 p.p.s.a.), bowiem podjęcie ostatecznej decyzji o rozpoznaniu skargi kasacyjnej na posiedzeniu niejawnym jest pozostawione uznaniu składu orzekającego (Sądu). Powodem skierowania sprawy na rozprawę może być w szczególności jej skomplikowany charakter, w tym również proceduralny (por. wyrok NSA z dnia 17 listopada 2006 r., II FSK 1390/05).

O skierowaniu sprawy na rozprawę NSA rozstrzyga postanowieniem (art. 160 w zw. z art. 193 p.p.s.a.).

NSA jest związany postanowieniem od chwili jego podpisania wraz z uzasadnieniem (por. art. 164 w związku z art. 193 p.p.s.a.). Postanowienie wraz z uzasadnieniem doręcza się stronom z urzędu.