Dauter Bogusław, Usuwanie braków formalnych skargi

Usuwanie braków formalnych skargi

Jedną z przesłanek odrzucenia skargi przez WSA jest nieuzupełnienie w wyznaczonym terminie jej braków formalnych (art. 58 § 1 pkt 3 p.p.s.a.). Usuwanie braków formalnych skargi odbywa się w ramach przepisu art. 49 § 1 p.p.s.a., przewidującego tzw. postępowanie naprawcze (por. postanowienie NSA z dnia 13 maja 2005 r., I OZ 437/05, ONSAiWSA 2006, nr 1, poz. 6), pomimo że przepisy o skardze wprost do tego ostatniego przepisu nie odsyłają. Celem wskazanego postępowania naprawczego jest umożliwienie nadania biegu skardze niespełniającej wymogów formalnych. Znajduje ono zastosowanie jedynie do braków istotnych, które uniemożliwiają nadanie skardze prawidłowego biegu. Do usuwania braków formalnych skargi nie jest uprawniony organ, za pośrednictwem którego wnosi się skargę. Postępowanie naprawcze w odniesieniu do skargi prowadzi przewodniczący wydziału, sędzia sprawozdawca lub referendarz sądowy, który uzyskał takie uprawnienie na podstawie ustawy z dnia 9 kwietnia 2015 r. o zmianie ustawy - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. z 2015 r. poz. 658). Natomiast jeżeli strona nie uzupełni lub nie poprawi skargi w terminie, to skargę odrzucić może jedynie sąd. Procedura przedstawia tryb usuwania braków formalnych skargi na podstawie przepisów prawa o postępowaniu przed sądami administracyjnymi.

1. W prawie o postępowaniu przed sądami administracyjnymi przewidziano pośredni tryb wnoszenia skargi. Skargę wnosi się bowiem za pośrednictwem organu, którego działanie jest przedmiotem skargi (art. 54 § 1 p.p.s.a.). Przepisy ustaw odrębnych mogą modyfikować zasadę pośredniego wnoszenia skargi (zob. np art. 30c ust. 2 ustawy z 6.12.2006 r. o zasadach prowadzenia polityki rozwoju (Dz. U. z 2009 r. poz. 712 ze zm.) oraz W. Czerwiński, Niektóre modyfikacje prawa o postępowaniu przed sądami administracyjnymi, Zeszyty Naukowe Sądownictwa Administracyjnego 2012, z. 3, s. 94.)

2. Skarga do WSA musi odpowiadać wymaganiom stawianym wszystkim pismom w postępowaniu sądowym w rozumieniu art. 46 p.p.s.a.

Na podstawie art. 46 § 1 i § 2 p.p.s.a. należy przyjąć zatem, że skarga powinna zawierać 1) oznaczenie, że wnoszone pismo stanowi skargę; 2) oznaczenie sądu, do którego jest skierowana; 3) imię i nazwisko lub nazwę stron, ich przedstawicieli ustawowych i pełnomocników; 4) osnowę; 5) podpis strony albo jej przedstawiciela ustawowego lub pełnomocnika; 6) wymienienie załączników.

Co do zasady skarga jest pierwszym pismem w sprawie i w związku z tym powinna zawierać: 1) oznaczenie miejsca zamieszkania, a w razie jego braku - adresu do doręczeń, lub siedziby i adresów stron, ich przedstawicieli ustawowych i pełnomocników, 2) numer PESEL strony wnoszącej pismo, będącej osobą fizyczną, oraz numer PESEL jej przedstawiciela ustawowego, jeżeli są obowiązani do jego posiadania albo posiadają go, nie mając takiego obowiązku, lub 3) ) numer w Krajowym Rejestrze Sądowym, a w przypadku jego braku - numer identyfikacyjny REGON albo numer w innym właściwym rejestrze lub ewidencji, albo numer identyfikacji podatkowej strony wnoszącej pismo, niebędącej osobą fizyczną, która nie ma obowiązku wpisu we właściwym rejestrze lub ewidencji, jeżeli jest ona obowiązana do jego posiadania; 4) oznaczenie przedmiotu sprawy;

3. Jeśli skarga jest wnoszona w formie elektronicznej należy: 1) podać adres elektroniczny (wymóg ten dotyczy także przypadku, gdy strona oczekuje doręczeń za pomocą środków elektronicznych), 2) podpisać skargę (wymóg dotyczy także załączników) kwalifikowanym podpisem elektronicznym, podpisem zaufanym albo podpisem osobistym.

Jeżeli pismo (skarga) wnoszona w formie elektronicznie nie będzie zawierała adresu elektronicznego, sąd przyjmie, że właściwym jest adres elektroniczny, z którego nadano pismo wniesione w formie dokumentu elektronicznego,

Do skargi należy dołączyć jej odpis oraz odpisy składanych załączników. W związku z tym, że strona, co do zasady, przed sądem może działać osobiście lub przez pełnomocnika, do skargi należy dołączyć pełnomocnictwo lub jego wierzytelny odpis, jeżeli pismo wnosi pełnomocnik, który w danej sprawie nie złożył jeszcze tych dokumentów przed sądem. Nowe brzmienie art. 46 § 3 p.p.s.a. nadane ustawą z dnia 9 kwietnia 2015 r. o zmianie ustawy – Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. z 2015 r. poz. 658) wyraźnie wskazuje, że pełnomocnictwo lub jego odpis musi zostać złożony przed sądem w danej sprawie. Tym samym nie jest wystarczające do skutecznego umocowania pełnomocnika do działania przed sądem uprzednie złożenie dokumentu pełnomocnictwa w postępowaniu przed organem administracji publicznej. Wskazana nowelizacja uwzględnia zatem stanowisko prezentowane wcześniej w literaturze przedmiotu (zob. B. Dauter, Metodyka pracy sędziego sądu administracyjnego, Warszawa 2011, s. 136–137). Szerzej na temat poszczególnych braków formalnych pisma procesowego zob. procedura Usuwanie braków formalnych pisma procesowego.

3. Oprócz wyżej wymienionych wymogów formalnych (wymogów ogólnych) każda skarga musi spełniać inne wymogi (wymogi szczególne), przewidziane w art. 57 § 1 pkt 1–3 p.p.s.a. (zob. M. Kopacz, Wymagania formalne skargi w postępowaniu sądowoadministracyjnym i ich ocena, Zeszyty Naukowe Sądownictwa Administracyjnego 2016, z. 4, s 23-29.). Stosownie do tych przepisów powinna zatem zawierać:

a) wskazanie zaskarżonej decyzji, postanowienia, innego aktu lub czynności - wskazania należy dokonać w sposób niepozostawiający wątpliwości co do przedmiotu zaskarżenia. W przypadku decyzji, postanowień i innych aktów należy podać ich datę i numer;

b) oznaczenie organu, którego działania, bezczynności, decyzji lub przewlekłego postępowania skarga dotyczy - również to oznaczenie powinno być precyzyjne, albowiem od tego, co do zasady, zależy właściwość konkretnego WSA. W ramach oznaczania organu należy podać jego siedzibę (np. Dyrektor Izby Skarbowej w Łodzi, Samorządowe Kolegium Odwoławcze w Lublinie);

c) określenie naruszenia prawa lub interesu prawnego - przez określenie naruszenia prawa lub interesu prawnego należy rozumieć podanie przez stronę przyczyny uzasadniającej, według niej, wniesienie skargi do WSA. Nie jest konieczne wskazanie konkretnych przepisów prawa albo przeprowadzenie wyczerpującego wywodu prawnego (zob. B. Dauter, Metodyka pracy sędziego sądu administracyjnego, Warszawa 2011, s. 168–169).

4. Ustawa z 7.04.2017 r. o zmianie ustawy - Kodeks postępowania administracyjnego oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. poz. 935) zniosła wymóg dołączania do skargi dowodu, że skarżący wezwał właściwy organ do usunięcia naruszenia prawa, wynikający przed dniem 1 czerwca 2017 r. z art. 57 § 1 pkt 4 p.p.s.a.

5. W art. 57a p.p.s.a., ustawodawca wprowadził także dodatkowe wymogi wobec skargi na: pisemną interpretację przepisów prawa podatkowego, wydaną w indywidualnej sprawie,opinię zabezpieczającą, opinię w zakresie transgranicznego przekształcenia, połączenia albo podziału spółki (odmowy wydania obu ww. kategorii opinii).

Skarga taka, może być oparta wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. 6. Skarga jako pismo wszczynające postępowanie przed WSA, co do zasady, podlega opłacie sądowej (wpisowi). Zgodnie z art. 215 § 1 p.p.s.a., w każdym piśmie wszczynającym postępowanie sądowe w danej instancji, a więc także w przypadku skargi, należy podać wartość przedmiotu zaskarżenia, jeżeli od tej wartości zależy wysokość opłaty (por. Obowiązek uiszczenia kosztów sądowych; Ustalenie wartości przedmiotu zaskarżenia).

Pisma wpływające do sądu są przedstawiane przewodniczącemu wydziału, który wydaje zarządzenia co do sposobu jego załatwienia