Dauter Bogusław, Usuwanie braków formalnych pisma strony

Usuwanie braków formalnych pisma strony

W art. 49 § 1 p.p.s.a. przewidziano tzw. postępowanie naprawcze (por. postanowienie NSA z dnia 13 maja 2005 r., I OZ 437/05, ONSAiWSA 2006, nr 1, poz. 6). Jego celem jest ostateczne umożliwienie nadania biegu pismu strony niespełniającemu wymogów formalnych. Znajduje ono zastosowane jedynie do braków istotnych, które uniemożliwiają nadanie pismu prawidłowego biegu. Nie ma natomiast zastosowania do braków nienaprawialnych (konstrukcyjnych) dla danego rodzaju pisma. Postępowanie to prowadzi przewodniczący wydziału lub sędzia sprawozdawca. Na mocy ustawy z dnia 9 kwietnia 2015 r. o zmianie ustawy - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. z 2015 r. poz. 658) kompetencję do prowadzenia postępowania naprawczego wobec wszelkich pism uzyskał referendarz sądowy. W poprzednim stanie prawnym był on umocowany jedynie do prowadzenia takiego postępowania w odniesieniu do wniosków o przyznanie prawa pomocy. Jeżeli strona nie uzupełni lub nie poprawi pisma w terminie, przewodniczący (wyznaczony sędzia albo referendarz sądowy) pozostawi pismo bez rozpoznania, chyba że ustawa stanowi inaczej. Procedura przedstawia tryb usuwania braków formalnych pisma, dla którego w prawie o postępowaniu przed sądami administracyjnymi nie przewidziano innej sankcji (np. odrzucenia) związanej z nieusunięciem braku formalnego pisma (zob. też procedura Usuwanie braków formalnych skargi).

1. Każde pismo strony w postępowaniu przed sądem administracyjnym zgodnie z  art. 46 § 1 p.p.s.a. powinno zawierać:

a) oznaczenie sądu, do którego jest kierowane - wymóg ten jest związany z właściwością sądów, należy zatem dokładnie wskazać adresata pisma, np. WSA w Warszawie czy NSA;

b) imię i nazwisko lub nazwę strony skarżącej, jej przedstawicieli ustawowych lub pełnomocników - wymóg wskazania pełnego imienia i nazwiska odnosi się do osoby fizycznej, przedstawiciela ustawowego takiej osoby czy też jej pełnomocnika; nazwą (firmą) posługują się pozostałe podmioty. Jeżeli stroną jest spółka cywilna, należy wskazać z imienia i nazwiska jej wszystkich wspólników;

c) oznaczenie rodzaju pisma - polega to na oznaczeniu rodzaju pisma zgodnie z nazwą, jaką przewidują przepisy (np. wniosek o zawieszenie postępowania, wniosek o wstrzymanie wykonania zaskarżonej decyzji, wniosek o wyłączenie sędziego, wniosek o sporządzenie uzasadnienia wyroku);

d) osnowę wniosku lub oświadczenia zawartego w piśmie - osnowa to w istocie treść wystąpienia adresowanego do sądu ze wskazaniem jego podstawy prawnej lub faktycznej;

e) podpis strony albo jej przedstawiciela ustawowego lub pełnomocnika - podpis musi być własnoręczny i pozwalający na identyfikację osoby, która go złożyła (szerzej zob. postanowienie NSA z dnia 27 maja 2011 r., I OZ 368/11; postanowienie NSA z dnia 25 października 2010 r., II FZ 524/10; uchwała SN z dnia 28 kwietnia 1973 r., III CZP 78/72, OSNCP 1973, nr 12, poz. 207; uchwała SN z dnia 30 grudnia 1993 r., III CZP 146/93, OSNCP 1994, nr 5, poz. 94). Jeśli strona nie może się podpisać, pismo podpisuje osoba przez nią upoważniona, z wymienieniem przyczyn, dla której strona sama się nie podpisała.

Pismo wnoszone przez osobę prawną powinno być podpisane w sposób czyniący zadość zasadom reprezentowania tego podmiotu, ujawnionym w Krajowym Rejestrze Sądowym.

f) wymienienie załączników.

2. Gdy pismo strony jest pierwszym pismem w sprawie, powinno ponadto zawierać oznaczenie miejsca zamieszkania, a w razie jego braku - adresu do doręczeń lub siedziby stron, ich przedstawicieli ustawowych i pełnomocników oraz przedmiotu sprawy, pisma zaś dalsze - sygnaturę akt (art. 46 § 2 p.p.s.a.).

3. W związku z tym, że strona, co do zasady, przed sądem może działać osobiście lub przez pełnomocnika, do pisma należy dołączyć pełnomocnictwo lub jego wierzytelny odpis, jeżeli pismo wnosi pełnomocnik, który w danej sprawie nie złożył jeszcze tych dokumentów przed sądem. Nowe brzmienie art. 46 § 3 p.p.s.a. nadane ustawą z dnia 9 kwietnia 2015 r. o zmianie ustawy - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. z 2015 r. poz. 658) wyraźnie wskazuje, że pełnomocnictwo lub jego odpis musi zostać złożony przed sądem w danej sprawie. Tym samym nie jest wystarczające do skutecznego umocowania pełnomocnika do działania przed sądem uprzednie złożenie dokumentu pełnomocnictwa w postępowaniu przed organem administracji publicznej. Wskazana nowelizacja uwzględnia zatem stanowisko prezentowane wcześniej w literaturze przedmiotu (zob. B. Dauter, Metodyka pracy sędziego sądu administracyjnego, Warszawa 2011, s. 136–137).

4. Do pisma strony należy dołączyć jego odpisy i odpisy załączników dla doręczenia ich stronom, a ponadto, jeżeli w sądzie nie złożono załączników w oryginale, po jednym odpisie każdego załącznika do akt sądowych.

Istotą odpisu jest odwzorowanie w dowolnej technice pełnej treści wnoszonego pisma. Odpisami mogą być uwierzytelnione fotokopie (kserokopie) bądź uwierzytelnione wydruki poczty elektronicznej. W zakresie uwierzytelniania dokumentów zob. art. 48 § 3 p.p.s.a.

5. Zasadniczo pismo, którego adresatem jest sąd, wnosi się bezpośrednio do sądu (wyjątek dotyczy np. skargi, którą, co do zasady, wnosi się za pośrednictwem organu).

Pisma wpływające do sądu są przedstawiane przewodniczącemu wydziału, który wydaje zarządzenia co do sposobu ich załatwienia