Wiśniewski Jarosław T., Ustanowienie opiekuna tymczasowego dla małoletniego obywatela Ukrainy na wniosek

Ustanowienie opiekuna tymczasowego dla małoletniego obywatela Ukrainy na wniosek

Ustawa z 12.03.2022 r. o pomocy obywatelom Ukrainy w związku z konfliktem zbrojnym na terytorium tego państwa (Dz.U. poz. 583) – dalej ustawa, wprowadza instytucję opiekuna tymczasowego dla małoletnich obywateli Ukrainy, którzy przebywają na terytorium Polski bez opieki osób odpowiedzialnych za nie zgodnie z polskim prawem.

Jeżeli małoletni obywatel Ukrainy, który przybył na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej z terytorium Ukrainy w związku z działaniami wojennymi prowadzonymi na terytorium tego państwa, lub który wraz z najbliższą rodziną z powodu tych działań wojennych przybył na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej i posiada jednocześnie Kartę Polaka, przebywa na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej bez opieki osób odpowiedzialnych za niego zgodnie z prawem obowiązującym w Rzeczypospolitej Polskiej, powstaje potrzeba ustanowienia opiekuna tymczasowego, który będzie małoletniego obywatela Ukrainy reprezentować, i który będzie sprawować pieczę nad jego osobą i majątkiem.

W myśl art. 25 ust. 11 ustawy, uprawnionymi do złożenia wniosku o wszczęcie postępowania o ustanowienie opiekuna tymczasowego są:

1) Straż Graniczna;

2) wójt, burmistrz, prezydent miasta, starosta, marszałek województwa;

3) prokurator;

4) Policja;

5) kierownicy jednostek organizacyjnych pomocy społecznej, o których mowa w art. 6 pkt 5 ustawy z 12.03.2004 r. o pomocy społecznej (Dz.U. z 2021 r. poz. 2268 i 2270 oraz z 2022 r. poz. 1 i 66);

6) przedstawiciele organizacji międzynarodowych lub pozarządowych zajmujących się udzielaniem pomocy cudzoziemcom;

7) osoba sprawująca faktyczną pieczę nad małoletnim;

8) osoba, która objęła faktyczną pieczę nad małoletnim po wjeździe przez małoletniego na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej i sprawuje ją w dniu złożenia wniosku;

9) inne osoby lub podmioty, w ramach swoich zadań.

Zgodnie z art. 25 ust. 9 ustawy, wniosek o wszczęcie postępowania o ustanowienie opiekuna tymczasowego powinien zawierać:

1) oznaczenie sądu, do którego jest skierowany;

2) imię i nazwisko lub nazwę wnioskodawcy, jego adres zamieszkania lub pobytu albo siedziby, numer telefonu lub adres poczty elektronicznej;

3) imię i nazwisko małoletniego, jego adres zamieszkania lub pobytu;

4) imiona i nazwiska rodziców oraz nazwisko rodowe matki małoletniego bądź informację, że nie są one znane;

5) płeć małoletniego;

6) datę i miejsce urodzenia małoletniego;

7) rodzaj oraz serię i numer dokumentu stanowiącego podstawę przekroczenia granicy przez małoletniego, jeżeli występuje;

8) imię i nazwisko kandydata na opiekuna tymczasowego, jego datę urodzenia, adres zamieszkania lub pobytu oraz serię i numer dokumentu tożsamości albo informację o braku kandydata;

9) imię i nazwisko oraz adres zamieszkania lub pobytu osoby sprawującej faktyczną pieczę nad małoletnim, jeżeli małoletni nie znajduje się pod pieczą kandydata na opiekuna tymczasowego;

10) osnowę wniosku.

W związku z treścią art. 25 ust. 19 ustawy, wniosek powinien spełniać również dalsze wymagania formalne wynikające z Kodeksu postępowania cywilnego (w szczególności z art. 126 k.p.c. w zw. z art. 13 § 2 k.p.c.).

Jeżeli we wniosku wskazano kandydata na opiekuna tymczasowego, należy ponadto podać stopień pokrewieństwa albo powinowactwa kandydata na opiekuna tymczasowego z małoletnim bądź informację o braku pokrewieństwa albo powinowactwa, a w przypadku osoby sprawującej faktyczną pieczę nad małoletnim – datę, od której piecza jest sprawowana (art. 25 ust. 10 ustawy).

Do wniosku zawierającego dane kandydata na opiekuna tymczasowego można dodatkowo dołączyć oświadczenie kandydata, że nie zachodzą wobec niego okoliczności, o których mowa w art. 148 § 1 i 1a k.r.i.o. (art. 25 ust. 10a ustawy).