Moraczewski Marcin, Ustalenie właściwości organu wydającego decyzję o warunkach zabudowy

Ustalenie właściwości organu wydającego decyzję o warunkach zabudowy

Zgodnie z art. 3 ust. 1 ustawy o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym, kształtowanie i prowadzenie polityki przestrzennej należy do zadań własnych gminy. Przepis ten stanowi konkretyzację konstytucyjnej zasady domniemania właściwości samorządu terytorialnego i właściwości gminy, jako jego podstawowej jednostki (art. 163 i 164 Konstytucji RP).

Kwestie właściwości organu w sprawie wydania decyzji o warunkach zabudowy normują art. 60 ust. 1 i 3 oraz art. 51 ust. 3, dotyczący wprawdzie inwestycji celu publicznego, lecz stosowany odpowiednio do decyzji o warunkach zabudowy na mocy odesłania z art. 64 ust. 1 ustawy o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym. Organem właściwym co do zasady jest odpowiedni organ gminy - wójt (burmistrz, prezydent miasta), poza przypadkami lokalizacji inwestycji na terenie zamkniętym, gdzie właściwym organem jest wojewoda. W przypadku decyzji o warunkach zabudowy dla zamierzeń wykraczających poza obszar jednej gminy, organem właściwym będzie wójt (burmistrz, prezydent miasta), na którego obszarze właściwości znajduje się największa część terenu, na którym ma być realizowana ta inwestycja, w porozumieniu z zainteresowanymi wójtami (burmistrzami, prezydentami miast).

W myśl art. 19 k.p.a., organy administracji publicznej przestrzegają z urzędu swojej właściwości rzeczowej i miejscowej. Tym samym ustawodawca nałożył na organ administracji publicznej obowiązek zbadania przed wszczęciem postępowania swojej właściwości rzeczowej, miejscowej i instancyjnej oraz dbania w dalszym toku postępowania, by organ działał jako właściwy. Obowiązek organu do zbadania swojej właściwości dotyczy każdego postępowania administracyjnego, także w odniesieniu do postępowania odwoławczego oraz postępowań w sprawie wznowienia postępowania i stwierdzenie nieważności decyzji ostatecznych.

Właściwość rzeczową, rozumianą jako kompetencję organu do załatwiania danych spraw, ustala się w oparciu o przepisy materialne regulujące zakres działania organu. W odniesieniu do ustalenia miejscowo właściwego organu, kluczowe znaczenie będzie miało położenie nieruchomości - właściwym będzie ten organ, na obszarze działania którego położona jest nieruchomość lub jej większa część.

W razie wystąpienia pomiędzy organami administracji sporu o właściwość bądź sporu kompetencyjnego, koniecznym będzie zwrócenie się o rozstrzygnięcie sporu do właściwego organu lub sądu administracyjnego, zgodnie z art. 22 k.p.a. Wyłączenie organu i wyłączenie pracownika organu od udziału w czynnościach podlega regułom określonym dziale I rozdziale 5 k.p.a., tj. w art. 24–27 k.p.a. Wydanie przez organ decyzji administracyjnej z naruszeniem przepisów o właściwości, stanowi przesłankę do wszczęcia postępowania o stwierdzenie nieważności takiej decyzji (art. 156 § 1 pkt 1 k.p.a.).

Na gruncie ustawy o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym, zadania związane z kształtowaniem i prowadzeniem polityki przestrzennej zostały zastrzeżone dla kompetencji gminy (art. 3 ust. 1 u.p.z.p.). Ustalenie właściwości organu w sprawach o wydanie decyzji o warunkach zabudowy, następuje w oparciu o art. 60 ust. 1 u.p.z.p., a w odniesieniu do terenów zamkniętych w oparciu o art. 60 ust. 3 u.p.z.p. W przypadku decyzji o warunkach zabudowy dla zamierzeń wykraczających poza obszar jednej gminy, organ właściwy do wydania tej decyzji wskazuje art. 51 ust. 3 u.p.z.p., który wprawdzie dotyczy lokalizowania inwestycji celu publicznego, lecz na podstawie odesłania zawartego w art. 64 ust. 1 u.p.z.p., ma także zastosowanie do decyzji o warunkach zabudowy.

Ustawa o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym posługuje się terminem „terenu zamkniętego”, w rozumieniu art. 2 pkt 9 ustawy z dnia 17 maja 1989 r. - Prawo geodezyjne i kartograficzne (Dz. U. z 2005 r. Nr 240, poz. 2027, z późn. zm.), o czym świadczy wprost art. 2 pkt 11 u.p.z.p. Terenem zamkniętym będzie zatem teren o charakterze zastrzeżonym ze względu na obronność i bezpieczeństwo państwa, określone przez właściwych ministrów i kierowników urzędów centralnych. Zgodnie z art. 4 ust. 2a prawa geodezyjnego, tereny zamknięte ustalane są przez właściwych ministrów i kierowników urzędów centralnych w drodze decyzji, określającej granice tego terenu. Tereny zamknięte utworzono m.in. w rozporządzeniu MON z dnia 18 lipca 2003 r. w sprawie terenów zamkniętych niezbędnych do obronności państwa (Dz. U. Nr 141, poz. 1368).