Piaskowska Olga Maria, Ustalenie kolejności obowiązku alimentacyjnego

Ustalenie kolejności obowiązku alimentacyjnego

Obowiązek alimentacyjny to obowiązek dostarczania środków utrzymania, a w miarę potrzeby także środków wychowania, który obciąża osoby wskazane w Kodeksie rodzinnym i opiekuńczym, w kolejności w nim wskazanej.

Krewnych w tym samym stopniu obciąża obowiązek alimentacyjny w częściach odpowiadających ich możliwościom zarobkowym i majątkowym.

Obowiązek alimentacyjny zobowiązanego w dalszej kolejności powstaje dopiero wtedy, gdy nie ma osoby zobowiązanej w bliższej kolejności albo gdy osoba ta nie jest w stanie uczynić zadość swemu obowiązkowi lub gdy uzyskanie od niej na czas potrzebnych uprawnionemu środków utrzymania jest niemożliwe lub połączone z nadmiernymi trudnościami.

Zwrócić przy tym należy uwagę na treść art. 144 k.r.o., który wprowadza możliwość domagania się świadczeń alimentacyjnych od osób niespokrewnionych, a spowinowaconych, tj. macochy, ojczyma, pasierbów. Do tych osób stosuje się odpowiednio przepisy dotycząc kolejności świadczeń alimentacyjnych pomiędzy krewnymi.

Małżonek jest jedną z osób zobowiązanych do alimentacji względem drugiego małżonka, także po rozwiązaniu lub unieważnieniu małżeństwa albo po orzeczeniu separacji. Ciążący na nim obowiązek alimentacyjny wyprzedza obowiązek alimentacyjny krewnych tego małżonka.

Podstawą żądania alimentów od współmałżonka po rozwodzie jest art. 60 k.r.o. Z roszczeniem alimentacyjnym wystąpić może małżonek rozwiedziony, który nie został uznany za wyłącznie winnego rozkładu pożycia i który znajduje się w niedostatku (§ 1). Jeżeli rozwód pociąga za sobą istotne pogorszenie sytuacji materialnej małżonka niewinnego, sąd na jego żądanie może orzec, że małżonek wyłącznie winny rozkładu pożycia małżeńskiego obowiązany jest przyczyniać się w odpowiednim zakresie do zaspokajania usprawiedliwionych potrzeb małżonka niewinnego, chociażby ten nie znajdował się w niedostatku (§ 2). Co do zasady obowiązek dostarczania środków utrzymania małżonkowi rozwiedzionemu wygasa w razie zawarcia przez tego małżonka nowego małżeństwa. Jeżeli jednak zobowiązanym jest małżonek rozwiedziony, który nie został uznany za winnego rozkładu pożycia, obowiązek ten wygasa także z upływem pięciu lat od orzeczenia rozwodu, chyba że ze względu na wyjątkowe okoliczności sąd, na żądanie uprawnionego, przedłuży wymieniony termin pięcioletni. Przepis ten znajduje odpowiednie zastosowanie do separacji (art. 61⁴ § 4 k.r.o.) oraz w przypadku unieważnienia małżeństwa, z tym zastrzeżeniem przy czym małżonek, który zawarł małżeństwo w złej wierze, traktowany jest tak, jak małżonek winny rozkładu pożycia małżeńskiego (art. 21 k.r.o.).

Patrz także schemat:

Postępowanie w sprawie o dochodzenie roszczeń alimentacyjnych od małżonka po ustaniu małżeństwa.