Niewiadomski Zygmunt, Ustalenie dopuszczalności stwierdzenia nieważności decyzji o zezwoleniu na realizację inwestycji drogowej (ZRID)

Ustalenie dopuszczalności stwierdzenia nieważności decyzji o zezwoleniu na realizację inwestycji drogowej (ZRID)

Ustawodawca, w specustawie drogowej przyjął prymat zasady trwałości decyzji o zezwoleniu na realizację inwestycji drogowej nad możliwością wzruszenia decyzji ostatecznej (M. Cherka, Przygotowanie i realizacja inwestycji w zakresie dróg publicznych. Komentarz, komentarz do art. 31, Warszawa 2012). Niemniej jednak przepis art. 31 ust. 1 ustawy z 2003 r. o szczególnych zasadach przygotowania i realizacji inwestycji w zakresie dróg publicznych nie ogranicza możliwości prowadzenia postępowania w sprawie stwierdzenia nieważności decyzji o zezwoleniu na realizację inwestycji drogowej, a jedynie sposób rozstrzygania przez organ administracji wniosku o stwierdzenie nieważności takiej decyzji ostatecznej (teza 2 wyroku Naczelnego Sądu Administracyjnego w Warszawie z dnia 20 października 2015 r., II OSK 2137/15, LEX nr 1987090).

Norma prawna określa przesłanki negatywne, kumulatywne spełnienie których uniemożliwia stwierdzenie nieważności decyzji o zezwoleniu na realizację inwestycji drogowej. Są nimi: złożenie wniosku o stwierdzenie nieważności decyzji ZRID po upływie 60 dni od kiedy ZRID stała się ostateczna oraz rozpoczęcie robót budowlanych przez inwestora. Łączne wystąpienie wymienionych okoliczności uprawnia organ, po ustaleniu że ZRID narusza przepisy prawa w kwestiach wskazanych w art. 156 § 1 k.p.a., wyłącznie do stwierdzenia wydania decyzji o zezwoleniu na realizację inwestycji drogowej z naruszeniem prawa. Tego rodzaju rozstrzygniecie nie eliminuje z obrotu prawnego decyzji ZRID, gdyż jest skuteczne ex nunc. Stanowi jednak podstawę do dochodzenia przez stronę roszczeń odszkodowawczych.

Ograniczenia w stwierdzeniu nieważności zezwolenia na realizację inwestycji drogowej opisane w treści art. 31 ust. 1 specustawy drogowej nie dotyczą decyzji ZRID niezgodnych z wydaną dla inwestycji drogowej decyzją środowiskową lub postanowieniem uzgadniającym warunki środowiskowe realizacji inwestycji drogowej sformułowanym na podstawie art. 90 ust. 1 u.o.i.ś.

Postępowanie w sprawie stwierdzenia nieważności decyzji o zezwoleniu na realizację inwestycji drogowej wszczynane jest na wniosek strony postępowania lub z urzędu.

Organem właściwym do stwierdzenia nieważności ZRID jest organ wyższego stopnia w stosunku do organu, który wydała decyzję objętą wnioskiem. W razie gdyby przedmiotową decyzję wydał minister, jest on także właściwym organem do przeprowadzenia postępowania w sprawie nieważności decyzji.

Zważywszy, że przedmiotem postępowania jest kwestia nieważności decyzji, zatem organ administracyjny prowadzący sprawę zobowiązany jest ustalić, czy zaskarżona decyzja ZRID dotknięta jest którąś z wad prawnych wskazanych w art. 156 § 1 k.p.a. Niedopuszczalne jest badanie w toku postępowania nieważnościowego istoty sprawy rozstrzygniętej weryfikowaną decyzją.