Przybysz Piotr, Ustalanie organu egzekucyjnego właściwego rzeczowo w egzekucji należności pieniężnych

Ustalanie organu egzekucyjnego właściwego rzeczowo w egzekucji należności pieniężnych

Postępowanie egzekucyjne może być prowadzone wyłącznie przez właściwe organy egzekucyjne. Obowiązkiem wierzyciela jest ustalenie organu egzekucyjnego właściwego w konkretnej sprawie i skierowanie do niego wniosku o wszczęcie egzekucji. Na organie egzekucyjnym, rozpatrującym taki wniosek, także ciąży powinność zbadania swej właściwości przed skierowaniem tytułu wykonawczego do egzekucji. Właściwość organu egzekucyjnego może być badana także w toku postępowania egzekucyjnego.

Naczelnik urzędu skarbowego zajmuje dominującą pozycję w systemie organów egzekwujących należności pieniężne. Właściwość innych organów egzekucyjnych stanowi wyjątek od właściwości naczelnika urzędu skarbowego.

Wyjątkowy charakter ma uprawnienie funkcjonariusza Służby Celno-Skarbowej, który w toku wykonywania kontroli celno-skarbowej ma prawo do dokonania tymczasowego zajęcia ruchomości zobowiązanego (art. 94y ustawy z dnia 16 listopada 2016 r. o Krajowej Administracji Skarbowej, Dz.U. z 2021 r. poz. 422 ze zm.). Zajęcie takie może być dokonane w toku egzekucji prowadzonej przez naczelnika urzędu skarbowego, z zastrzeżeniem spełnienia dodatkowych warunków.

Wszystkie organy egzekucyjne są uprawnione do stosowania środków zabezpieczenia w okresie zawieszenia prowadzonego przez siebie postępowania egzekucyjnego (zob. art. 19 § 1 i § 9 u.p.e.a.). Do prowadzenia postępowania zabezpieczającego przed wszczęciem postępowania egzekucyjnego jest natomiast uprawniony wyłącznie naczelnik urzędu skarbowego (art. 19 § 1 u.p.e.a.).

Właściwość rzeczowa organu egzekucyjnego jest badana przez wierzyciela przed złożeniem wniosku o wszczęcie postępowania egzekucyjnego, a następnie przez organ egzekucyjny rozpatrujący ten wniosek. Może być ona badana także w toku postępowania egzekucyjnego - zwłaszcza w przypadku zgłoszenia przez zobowiązanego zarzutu prowadzenia egzekucji przez niewłaściwy organ (patrz art. 33 pkt 9 u.p.e.a.).

Katalog organów egzekucyjnych, zawarty w art. 19 u.p.e.a., nie jest zamknięty. Inne organy egzekucyjne mogą być kreowane przez przepisy ustaw odrębnych.