Przybysz Piotr, Ustalanie, czy obowiązek podlega egzekucji administracyjnej

Ustalanie, czy obowiązek podlega egzekucji administracyjnej

Nie jest możliwe dokonywanie przez wierzyciela wyboru administracyjnego lub sądowego trybu egzekwowania niewykonywanych obowiązków. Wierzyciel przed podjęciem zasadniczych czynności zmierzających do zastosowania przymusu egzekucyjnego w drodze egzekucji administracyjnej wobec zobowiązanego, musi ustalić, czy jest to właściwy tryb dla egzekucji obowiązków danego rodzaju. Organ egzekucyjny również bada tę kwestię przed skierowaniem tytułu wykonawczego do egzekucji. Kwestia ta może być badana także w toku postępowania egzekucyjnego – w przypadku wystąpienia przez zobowiązanego z wnioskiem o umorzenie egzekucji na podstawie art. 59 § 1 pkt 1 u.p.e.a.

Wierzyciel przed upomnieniem zobowiązanego musi ustalić, czy egzekucja administracyjna jest właściwym trybem dla egzekucji konkretnego obowiązku. Przyjmując zaś, że upomnienie nie jest obligatoryjne, wierzyciel musi to ustalić przed wystawieniem tytułu wykonawczego i skierowaniem go do organu egzekucyjnego. Organ egzekucyjny również bada tę kwestię przed skierowaniem tytułu wykonawczego do egzekucji.

Stanowisko wierzyciela oraz organu egzekucyjnego nie jest niepodważalne - zobowiązany może je kwestionować w toku postępowania egzekucyjnego występując do organu egzekucyjnego z wnioskiem o umorzenie postępowania egzekucyjnego na podstawie art. 59 § 1 pkt 1 u.p.e.a.

W art. 2 § 1 u.p.e.a. zostały wskazane następujące kategorie obowiązków poddanych egzekucji administracyjnej:

1) podatki, opłaty i inne należności, do których stosuje się przepisy działu III ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2019 r. poz. 900 ze zm.);

1a) niepodatkowe należności budżetowe, do których stosuje się przepisy ustawy z dnia 27 sierpnia 2009 r. o finansach publicznych (Dz. U. z 2019 r. poz. 869);

1b) należności z tytułu przychodów z prywatyzacji;

2) grzywny i kary pieniężne wymierzane przez organy administracji publicznej;

3) należności pieniężne, inne niż wymienione w pkt 1 i 2, jeżeli pozostają we właściwości rzeczowej organów administracji publicznej;

4) należności przypadające od jednostek budżetowych, wynikające z zastosowania wzajemnego potrącenia zobowiązań podatkowych z zobowiązaniami tych jednostek;

5) należności pieniężne przekazane do egzekucji administracyjnej na podstawie innych ustaw;

6) wpłaty na rzecz funduszy celowych utworzonych na podstawie odrębnych przepisów;

7) należności pieniężne z tytułu składek specjalnych do Funduszu Rezerwowego;

8) należności pieniężne państwa członkowskiego wynikające z tytułu:

a) podatków i należności celnych pobieranych przez to państwo lub w jego imieniu, przez jego jednostki podziału terytorialnego lub administracyjnego, w tym organy lokalne, lub w imieniu tych jednostek lub organów, a także w imieniu Unii Europejskiej,

b) refundacji, interwencji i innych środków stanowiących część całkowitego lub częściowego systemu finansowania Europejskiego Funduszu Rolniczego Gwarancji (EFRG) oraz Europejskiego Funduszu Rolniczego Rozwoju Obszarów Wiejskich (EFRROW), w tym kwot należnych w związku z tymi działaniami,

c) opłat i innych należności pieniężnych przewidzianych w ramach wspólnej organizacji rynku Unii Europejskiej dla sektora cukru,

d) kar, grzywien, opłat i dopłat administracyjnych związanych z należnościami pieniężnymi, o których mowa w lit. a–c, nałożonych przez organy właściwe do pobierania podatków i należności celnych lub właściwe do prowadzenia postępowań administracyjnych dotyczących podatków i należności celnych lub potwierdzonych przez organy administracyjne lub sądowe na wniosek organów właściwych w sprawie podatków i należności celnych,

e) opłat za zaświadczenia i podobne do zaświadczeń dokumenty wydane w postępowaniach administracyjnych w sprawie należności pieniężnych, o których mowa w lit. a,

f) odsetek i kosztów związanych z należnościami pieniężnymi, o których mowa w lit. a–e, w związku z którymi możliwe jest zwrócenie się o wzajemną pomoc na podstawie ustawy o wzajemnej pomocy;

g) administracyjnych kar pieniężnych lub grzywien administracyjnych nałożonych na pracodawcę delegującego pracownika z terytorium RP w związku z naruszeniem przepisów dotyczących delegowania pracowników w ramach świadczenia usług;

h) kar pieniężnych lub okresowych kar pieniężnych nałożonych przez właściwe krajowe organy ochrony konkurencji państw członkowskich w związku z naruszeniem art. 101 lub art. 102 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej;

9) należności pieniężne przekazane do egzekucji administracyjnej na podstawie ratyfikowanych umów międzynarodowych, których stroną jest Rzeczpospolita Polska;

9a) koszty egzekucyjne i koszty upomnienia;

10) obowiązki o charakterze niepieniężnym, pozostające we właściwości organów administracji rządowej i samorządu terytorialnego lub przekazane do egzekucji administracyjnej na podstawie przepisu szczególnego;

11) obowiązki z zakresu bezpieczeństwa i higieny pracy oraz wypłaty należnego wynagrodzenia za pracę, a także innego świadczenia przysługującego pracownikowi, nakładane w drodze decyzji organów Państwowej Inspekcji Pracy;

12) obowiązki z zakresu ochrony danych osobowych, nakładane w drodze decyzji Prezesa Urzędu Ochrony Danych Osobowych.