Dauter Bogusław, Umorzenie postępowania w sprawie przyznania prawa pomocy na wniosek

Umorzenie postępowania w sprawie przyznania prawa pomocy na wniosek

1. Postanowienie w przedmiocie umorzenia postępowania w sprawie przyznania prawa pomocy referendarz sądowy wydaje, w przypadku gdy strona cofnie wniosek lub rozpoznanie wniosku stało się zbędne. Działanie referendarza sądowego z urzędu w tym zakresie jest zasadą, natomiast wniosek strony w tym przedmiocie jest także dopuszczalny i to strona może zainicjować postępowanie w tym zakresie. Umorzenie postępowania w sprawie przyznania prawa pomocy oznacza przerwanie i zakończenie tego postępowania z powodu zaistnienia w jego toku zdarzeń, które uniemożliwiają osiągnięcie jego celu, albo powodują, że rozpoznanie wniosku staje się zbędne lub niedopuszczalne (por. T. Woś [w:] T. Woś (red.), Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi. Komentarz, Warszawa 2011, s. 737).

2. Możliwość wydania postanowienia na podstawie art. 249a p.p.s.a. powstała wraz z wejściem w życie nowelizacji ustawy - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi. Wprowadzenie przepisu miało na celu ujednolicenie dotychczasowej praktyki orzeczniczej, w której możliwość umorzenia postępowania w przedmiocie prawa pomocy budziła wątpliwości. Przepis art. 249a p.p.s.a. stosuje się również do postępowań wszczętych przed dniem 15 sierpnia 2015 r.

3. W ramach przeprowadzonych zmian ustawy procesowej nastąpiło zwiększenie uprawnień i kompetencji referendarzy sądowych, w tym w zakresie postępowania w przedmiocie prawa pomocy. W wyniku nowelizacji przyjęto jako zasadę, że czynności w zakresie przyznania prawa pomocy wykonuje referendarz sądowy. Do wskazanych czynności w szczególności należy zaliczyć wydawanie na posiedzeniu niejawnym postanowień o umorzeniu postępowania w sprawie przyznania prawa pomocy. Wydanie orzeczenia w powyższym zakresie przez sąd zostało silnie ograniczone i sprowadzone do wyjątkowych sytuacji procesowych. W konsekwencji wydanie przez sąd postanowienia o umorzeniu postępowania w przedmiocie prawa pomocy wystąpi tylko w wyjątkowych sytuacjach. Od postanowienia wydanego przez sąd przysługuje zażalenie (art. 258 § 4 p.p.s.a.).

Przed zakończeniem postępowania w przedmiocie prawa pomocy strona, która je zainicjowała może wnieść o umorzenie przedmiotowego postępowania. Strona chcąca osiągnąć właściwy skutek procesowy we wniosku o umorzenie postępowania w przedmiocie prawa pomocy powinna wskazać na jedną z okoliczności określonych w art. 249a p.p.s.a., tj. zbędność rozpoznania wniosku lub cofnięcie wniosku o przyznanie prawa pomocy. Nie ma przeszkód, aby w jednym piśmie procesowym strona zawarła wniosek o umorzenie postępowania w przedmiocie prawa pomocy jak i uzasadniające umorzenie oświadczenie o cofnięciu wniosku o przyznanie prawa pomocy.

Doręczony do sądu wniosek jest przekazywany przewodniczącemu wydziału, który go przekazuje wyznaczonemu referendarzowi sądowemu.