Piaskowska Olga Maria, Umorzenie postępowania

Umorzenie postępowania

1. Zawieszenie postępowania następuje w oparciu o postanowienie sądu, wydane po zaistnieniu przyczyny uzasadniającej czasowe wstrzymanie biegu postępowania, zarówno z urzędu, jak i na wniosek.

2. Zawieszenie biegu postępowania jest czasowe - o tym, na jaki okres czasu bieg postępowania może być wstrzymany decydują przepisy Kodeksu postępowania cywilnego.

3. W okresie, kiedy bieg postępowania jest wstrzymany, strona lub inny uprawniony podmiot (tj. np.: spadkobierca strony), może składać wniosek o podjęcie zawieszonego postępowania, wskazując, że ustała przyczyna będąca podstawą podjęcia takiej decyzji przez sąd. Jeżeli wniosek będzie zasadny, sąd podejmie postępowanie, gdy będzie on niezasadny - zostanie oddalony, a postępowanie pozostanie zawieszone.

1. W myśl art. 182 § 1 w brzmieniu nadanym nowelizacją z 4.07.2019 r. sąd umarza postępowanie:

1) zawieszone z przyczyn wskazanych w art. 177 § 1 pkt 5 i 6, jeżeli wniosek o podjęcie postępowania nie został zgłoszony w ciągu trzech miesięcy od daty postanowienia o zawieszeniu postępowania;

2) zawieszone na zgodny wniosek stron lub na wniosek spadkobiercy, jeżeli wniosek o podjęcie postępowania nie został zgłoszony w ciągu sześciu miesięcy od daty postanowienia o zawieszeniu postępowania;

3) w przypadku stwierdzenia braku następcy prawnego strony, która utraciła zdolność sądową, a w każdym razie po upływie roku od daty postanowienia o zawieszeniu postępowania z tej przyczyny;

4) zawieszone z przyczyny wskazanej w art. 174 § 1 pkt 2 po upływie dwóch lat od daty postanowienia o zawieszeniu postępowania z tej przyczyny;

5) zawieszone z powodu śmierci strony po upływie pięciu lat od daty postanowienia o zawieszeniu postępowania z tej przyczyny.

Wskazany przepis określa czas, po którym następuje umorzenie czasowo wstrzymanego postępowania. Oznacza to zatem, że do tego momentu strony mogą złożyć skuteczny wniosek o podjęcie postępowania.

2. Umorzenie postępowania zawieszonego w pierwszej instancji nie pozbawia powoda prawa ponownego wytoczenia powództwa, jednakże poprzedni pozew nie wywołuje żadnych skutków, jakie ustawa wiąże z wytoczeniem powództwa.

3. Umorzenie postępowania zawieszonego w pierwszej instancji dotyczy całości postępowania. Zniweczone zostają wówczas wszelkie skutki materialnoprawne związane z wytoczeniem powództwa, tj. np.: przerwa biegu przedawnienia, przerwa biegu zasiedzenia etc.

4. Umorzenie zawieszonego postępowania przez sąd wyższej instancji powoduje uprawomocnienie się zaskarżonego orzeczenia, z wyjątkiem spraw o unieważnienie małżeństwa lub o rozwód oraz o ustalenie nieistnienia małżeństwa, w których postępowanie umarza się wówczas w całości.

5. Z umorzeniem postępowania umarzają się nawzajem także koszty stron w danej instancji.

6. Na skutek umorzenia postępowania bezskuteczne stają się nieprawomocne orzeczenia wydane w umorzonym postępowaniu (por. orzeczenia SN: z dnia 23 września 1969 r., II CZ 94/69, Biul. SN 1970, nr 1, poz. 5, z dnia 6 maja 1998 r., II CKN 740/97, Wok. 1998, nr 11, s. 4).

7. Postanowienie o umorzeniu postępowania może zapaść na posiedzeniu niejawnym (art. 148¹) Jest ono zaskarżalne zażaleniem.

Umorzenie zawieszonego postępowania przewidują też przepisy szczególne (np. art. 355 k.p.c., art. 428 § 2 k.p.c., art. 440 § 2 k.p.c., art. 450 § 3 k.p.c.). W innych przypadkach, niż wyraźnie wskazanych w przepisach kodeksu, umorzenie zawieszonego postępowania nie jest dopuszczalne.

8. Zob. także schemat:

Umorzenie postępowania na podstawie art. 355 k.p.c.