Janiszowski-Downarowicz Rafał, Udzielanie informacji stanowiących tajemnicę bankową na żądanie sądu

Udzielanie informacji stanowiących tajemnicę bankową na żądanie sądu

Artykuł 105 ust. 1 pkt 2 lit. b-d wprowadza podstawę do obowiązkowego udzielenia informacji objętych tajemnicą bankową na żądanie sądu, przed którym toczy się postępowanie jurysdykcyjne. Sąd może żądać udzielenia takich informacji, jeżeli prowadzi postępowanie o przestępstwo lub przestępstwo skarbowe przeciwko osobie fizycznej będącej stroną umowy zawartej z bankiem, w zakresie informacji dotyczących tej osoby fizycznej, a także popełnione w związku z działaniem osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, w zakresie informacji dotyczących tej osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej.

Sąd może również zażądać od banku informacji w przypadku udzielania pomocy prawnej, o którą zwróciło się państwo obce, mające prawo występować o udzielenie informacji objętych tajemnicą bankową na mocy ratyfikowanej umowy międzynarodowej z Rzeczpospolitą.

W postępowaniu cywilnym sąd może zażądać informacji objętych tajemnicą w związku z prowadzonym postępowaniem spadkowym lub o podział majątku między małżonkami, albo prowadzoną przeciwko osobie fizycznej będącej stroną umowy sprawą o alimenty lub o rentę o charakterze alimentacyjnym.

Uzyskanie pewnych informacji jest szczególnie ważne z punktu widzenia postępowania karnego, jeżeli może to dopomóc w wykryciu przestępstwa i zebrania dowodów. Należy zwrócić uwagę, że art. 105 ust. 1 pkt 2b ustawy - Prawo bankowe daje możliwość sądom do zwrócenia się z żądaniem do banku tylko w przypadku prowadzenia postępowania w fazie przeciwko osobie (co w przypadku postępowania jurysdykcyjnego jest oczywiste i ograniczenie to dotyczy raczej postępowań prowadzonych przez prokuratora). Istotnym jest jednak, aby żądanie dotyczyło informacji związanych bezpośrednio z tą osobą fizyczną, której dotyczy to postępowanie (oskarżony). Podobnie sytuacja przedstawia się w przypadku osób prawnych i jednostek organizacyjnych, jeżeli przestępstwo popełniono w związku z wykonywaną przez nie działalnością. Znajduje to potwierdzenie w judykaturze: „z art. 105 ust. 1 pkt 2 lit. b ustawy Prawo bankowe wynika, że w postępowaniu karnym mogą być udzielane przez bank na żądanie sądu tylko takie informacje stanowiące tajemnicę bankową, które dotyczą tej osoby fizycznej, będącej stroną umowy z bankiem, przeciwko której toczy się to postępowanie karne (wyrok Sądu Apelacyjnego w Krakowie z dnia 2 lipca 2013 r., II AKa 12/13, KZS 2013, z. 11, poz. 69 i 74).