Janiszowski-Downarowicz Rafał, Udzielanie informacji stanowiących tajemnicę bankową na żądanie prokuratora przez bank (w fazie ad rem postępowania przygotowawczego) i przez podmioty inne niż bank (w fazie ad personam postępowania przygotowawczego)

Udzielanie informacji stanowiących tajemnicę bankową na żądanie prokuratora przez bank (w fazie ad rem postępowania przygotowawczego) i przez podmioty inne niż bank (w fazie ad personam postępowania przygotowawczego)

Artykuły 105, 106b i 106c ustawy - Prawo bankowe wprowadzają podstawę do obowiązkowego udzielenia informacji objętych tajemnicą bankową na żądanie prokuratora, który prowadzi postępowanie przygotowawcze. W zależności od fazy tego postępowania, prokurator może zwrócić się w fazie ad personam z takim żądaniem do banku bezpośrednio albo w fazie ad rem o przestępstwo lub przestępstwo skarbowe popełnione w związku z działaniem osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej. Poza tymi wypadkami prokurator prowadzący postępowanie o przestępstwo lub przestępstwo skarbowe może żądać od banku, osób zatrudnionych w banku oraz osób, za pośrednictwem których bank wykonuje czynności bankowe, udzielenia informacji stanowiących tajemnicę bankową jedynie na podstawie postanowienia wydanego na jego wniosek przez właściwy miejscowo sąd okręgowy.

Jeżeli na tym etapie postępowania, niezbędnym dla dalszego prowadzenia sprawy i podjęcia decyzji co do jej dalszego biegu (np. przedstawienie zarzutu, czy umorzenie postępowania) jest zapoznanie się przez prokuratora z informacjami mogącymi stanowić istotne dowody, a będącymi w posiadaniu banku jako informacje objęte tajemnicą, prokurator rozpoczyna procedurę umożliwiającą mu dołączenie tych informacji do materiału dowodowego.

Prokurator, który prowadzi postępowanie o przestępstwo lub przestępstwo skarbowe może żądać przekazania informacji objętych tajemnicą bankową zarówno od banku, jak i od osób zatrudnionych w banku oraz osób, za pośrednictwem których bank wykonuje czynności bankowe. Prowadząc postępowanie w sprawie (ad rem) prokurator nie może zwrócić się do tych podmiotów bezpośrednio. W pierwszej kolejności musi on złożyć wniosek w tej materii do właściwego miejscowo sądu okręgowego.

Jeżeli na etapie postępowania ad personam lub w przypadku udzielania pomocy prawnej, o którą zwróciło się państwo obce, niezbędnym dla dalszego prowadzenia sprawy i podjęcia decyzji co do jej dalszego biegu (np. skierowanie aktu oskarżenia, umorzenie postępowania) jest zapoznanie się przez prokuratora z informacjami mogącymi stanowić istotne dowody, a będącymi w posiadaniu podmiotów, którym bank ujawnił informacje objęte tajemnicą bankową, prokurator rozpoczyna procedurę umożliwiającą mu dołączenie tych informacji do materiału dowodowego. W kwestii niedopuszczalności zwracania się do innych podmiotów bezpośrednio, wypowiadano się w orzecznictwie: „pomimo spełnienia wszystkich przesłanek przewidzianych w art. 105 ust. 1 pkt 2 lit. b Prawa bankowego, prokurator nie jest uprawniony do samodzielnego występowania do Biura Informacji Kredytowej SA o uzyskanie informacji stanowiącej tajemnicę bankową, lecz zgodnie z art. 106c Prawa bankowego jest zobligowany do złożenia wniosku do właściwego sądu okręgowego celem wydania postanowienia o dostępności do danych związanych z tajemnicą bankową, w związku z toczącym się postępowaniem o przestępstwo lub przestępstwo skarbowe przeciwko osobie fizycznej będącej stroną umowy lub umów zawartych z bankiem lub wieloma bankami” (postanowienie SA we Wrocławiu z dnia 5 grudnia 2007 r., II AKz 653/07, KZS 2008, z. 5, poz. 100).