Niewiadomski Zygmunt, Udział społeczeństwa w podejmowaniu decyzji administracyjnych wymagających przeprowadzenia procedury oceny oddziaływania planowanego przedsięwzięcia na środowisko

Udział społeczeństwa w podejmowaniu decyzji administracyjnych wymagających przeprowadzenia procedury oceny oddziaływania planowanego przedsięwzięcia na środowisko

Udział społeczeństwa w podejmowaniu decyzji administracyjnych realizowany jest w formie prawa przysługującego każdemu, składania uwag i wniosków oraz obowiązku informowania społeczeństwa o czynnościach organu prowadzącego postępowania z udziałem społeczeństwa. Należy przyjąć, iż udział społeczeństwa w podejmowaniu decyzji administracyjnych będzie możliwy w przypadkach wskazanych ustawą (por. K. Gruszecki, Komentarz do art. 30 ustawy o udostępnianiu informacji o środowisku i jego ochronie, udziale społeczeństwa w ochronie środowiska oraz o ocenach oddziaływania na środowisko, LEX/el. 2013). Teza ta jest także podtrzymywana w orzecznictwie sądowym, przy czym NSA (por. wyrok NSA z dnia 1 lutego 2012 r., II OSK 2580/11, LEX nr 1138184) zauważa, iż o udziale społeczeństwa w procedurach mających na celu wydanie decyzji administracyjnej rozstrzyga przepis ustawy, a nie organ administracyjny, który dokonuje błędnej wykładni przepisów prawa będących podstawą wydania takiej decyzji.

Ustawodawca, kolejną nowelizacją ustawy o udostępnianiu informacji o środowisku i jego ochronie, udziale społeczeństwa w ochronie środowiska oraz o ocenach oddziaływania na środowisko z 13 lipca 2023 r., wprowadza odrębne postępowanie, którego celem jest ustalenie środowiskowych uwarunkowań realizacji tzw. inwestycji strategicznych. Nowela wprowadza inną niż ocena oddziaływania na środowisko planowanej inwestycji ocenę skutków środowiskowych realizacji inwestycji strategicznej. Wyłącza obowiązek uzyskania dla tego rodzaju inwestycji decyzji środowiskowej zastępując ją uzgodnieniem warunków realizacji inwestycji strategicznej wydawanym w formie postanowienia GDOŚ, w oparciu o treść art. 103c ust. 7 u.o.i.ś. oraz ustanawia dalekoidące ograniczenia partycypacji społecznej w procedurach dotyczących inwestycji strategicznych w rozumieniu art. 103a u.o.i.ś.

Inwestycje strategiczne, w rozumieniu art. 103a ust. 1 uoiś, łącznie winne spełnić następujące przesłanki:

1. muszą wystąpić indywidualne okoliczności uzasadniające podjęcie natychmiastowych działań w celu realizacji tej inwestycji;

2. realizacji inwestycji nie może powodować znaczącego transgranicznego oddziaływania na środowisko;

3. realizacja inwestycji nie spowoduje negatywnego wpływu na możliwość osiągnięcia celów środowiskowych, o których mowa w art. 56, art. 57, art. 59 oraz art. 61 ustawy z dnia 20 lipca 2017 r. – Prawo wodne;

4. w przypadku inwestycji strategicznej mogącej potencjalnie znacząco oddziaływać na obszar Natura 2000 nie istnieją rozwiązania alternatywne dla realizacji tej inwestycji.

Zgodnie z treścią art. 103b uoiś w postępowaniach dotyczących inwestycji strategicznych w rozumieniu art. 103a ust. 1 u.o.i.ś. nie mają zastosowania przepisy dotyczące udziału społeczeństwa w ochronie środowiska.