Zamajtys Krzysztof, Udział inspektora pracy w postępowaniu przed sądem pracy

Udział inspektora pracy w postępowaniu przed sądem pracy

Do zadań Państwowej Inspekcji Pracy, zgodnie z art. 10 ust. 1 pkt 11 u.p.i.p., należy prawo wnoszenia powództw, a za zgodą osoby zainteresowanej - uczestnictwo w postępowaniu przed sądem pracy, w sprawach o ustalenie istnienia stosunku pracy.

Inspektor pracy stwierdzając, że stan faktyczny uzasadnia wystąpienie z powództwem o ustalenie stosunku pracy na rzecz konkretnej osoby decyduje o tym samodzielnie i nie musi uzyskiwać w tym zakresie akceptacji tejże osoby. Jeśli inspektor pracy już wstąpi do postępowania korzysta z uprawnień uczestnika w tym postępowaniu.

Skorzystanie z uprawnienia wytoczenia powództwa nie jest uwarunkowane uzyskaniem zgody osoby, na rzecz której inspektor występuje, a jedynie na wstąpienie inspektora pracy do postępowania w sprawie o ustalenie istnienia stosunku pracy (wyrok SN z dnia 29 grudnia 1998 r., I PKN 494/98, OSNP 2000, nr 4, poz. 149). W praktyce jednak, konsekwencją sprzeciwu tej osoby wobec wniesienia powództwa jest wycofanie przez nią pozwu i zniweczenie działań inspektora pracy zmierzających do potwierdzenia istnienia stosunku pracy.

Artykuł 63¹ k.p.c. potwierdza legitymację procesową inspektora pracy do wytoczenia powództwa o ustalenie istnienia stosunku pracy. Zgodnie z art. 63² k.p.c., do sprawy z takiego powództwa stosuje się odpowiednio przepisy dotyczące sprawy z powództwa wytaczanego przez prokuratora na rzecz danej osoby. W sprawie o ustalenie istnienia stosunku pracy powództwo wytacza się na rzecz osoby fizycznej, która faktycznie wykonuje pracę w ramach stosunku prawnego kwalifikującego się jako stosunek pracy określony w art. 22 k.p. Powództwo takie kierowane jest przeciwko faktycznemu pracodawcy.

Inspektor pracy występujący z pozwem na rzecz pracownika lub wstępujący do procesu ma taki status jak prokurator.

Po wytoczeniu sprawy przez inspektora pracownik może wstąpić do sprawy na każdym jej etapie w charakterze powoda i może to nastąpić poprzez złożenie ustnego oświadczenia do protokołu podczas rozprawy lub w piśmie procesowym.

Inspektor pracy jest uprawniony do wniesienia pozwu na rzecz pracownika, jednak wyłącznie w sprawach o ustalenie istnienia stosunku pracy. Inspektor może to zrobić nawet bez zgody i wiedzy pracownika. Zgoda taka jest natomiast wymagana wówczas, jeśli inspektor pracy chciałby wstąpić do już toczącego się postępowania. Wyrok, który zapadnie w sprawie wytoczonej przez inspektora pracy będzie miał w stosunku do osoby, na której rzecz powództwo zostało wytoczone, powagę rzeczy osądzonej.