Wilbrandt-Gotowicz Martyna, Udostępnienie informacji publicznej na wniosek

Procedury
Status:  Aktualna
Wersja od: 8 grudnia 2021 r.
Autor:

Udostępnienie informacji publicznej na wniosek

Udostępnienie informacji publicznej na wniosek

Udostępnienie informacji publicznej na wniosek

Jednym z trybów udostępniania informacji publicznej jest jej udostępnianie na wniosek. Wniosek o udostępnienie informacji publicznej może złożyć każdy, jego przekazanie nie nakłada jednak na adresata obowiązku automatycznego udzielenia informacji publicznej. Jest to możliwe dopiero po weryfikacji, że w danym przypadku spełniono zakres podmiotowy i przedmiotowy ustawy z dnia 6 września 2001 r. o dostępie do informacji publicznej, w tym w odniesieniu do wnioskowego trybu udostępnienia informacji, a jeśli tak, konieczna jest dodatkowo analiza występowania ustawowych przesłanek ograniczenia dostępu do informacji publicznej.

Jeżeli w danym przypadku mają zastosowanie przepisy u.d.i.p. dotyczące udzielania informacji na wniosek, a jednocześnie nie występują przesłanki ograniczenia dostępu do informacji publicznej, o których mowa w art. 5 ust. 1, 2 i 2a u.d.i.p., i żądana informacja nie jest informacją przetworzoną (lub jej udzielenie jest szczególnie istotne dla interesu publicznego), podmiot zobowiązany udostępnia informację publiczną. Następuje to w formie czynności materialno-technicznej zgodnie z art. 10 i 12 u.d.i.p. Odmowa udostępnienia informacji publicznej ze względu na jedną z przesłanek ograniczających jawność (ochrona informacji niejawnych, informacji o postępowaniu restrukturyzacyjnym przed jego zakończeniem i innych tajemnic ustawowo chronionych, tajemnica przedsiębiorcy, prawo do prywatności) bądź odmowa udostępnienia informacji przetworzonej, jeżeli za jej udostępnieniem nie przemawia szczególnie istotny interes publiczny, wymaga natomiast zastosowania formy decyzji, do której stosuje się przepisy kodeksu postępowania administracyjnego (por. art. 16 i 17 w zw. z art. 5 u.d.i.p.).

W przypadku postępowania wszczynanego na wniosek mamy zatem do czynienia w istocie z dwoma postępowaniami o różnym charakterze i dwiema sprawami administracyjnymi. Pierwsze z nich dotyczy udzielenia informacji publicznej, tj. dokonania czynności materialno-technicznej i nie toczy się w trybie k.p.a., a u.d.i.p. reguluje tylko niektóre jego aspekty (np. formę wniosku, termin, opłaty). Drugie zaś jest postępowaniem w sprawie odmowy udostępnienia informacji prowadzonym w trybie k.p.a., które kończy się decyzją administracyjną (por. M. Jaśkowska, Dostęp do informacji publicznych w świetle orzecznictwa Naczelnego Sądu Administracyjnego, Toruń 2002, s. 59–60).

Udostępnienie informacji publicznej na wniosek wnioskodawca wnioskodawca uzyskanie informacji odebranie decyzji adresat (podmiot zobowiązany) adresat (podmiot zobowiązany) czy wniosek dotyczy udostępnienia w celu ponownego wykorzystania? czy udostępnienie informacji wiąże się z dodatkowymi kosztami? czy informacja jest udostępniona w BIP lub portalu danych (centralnym repozytorium)? udostępnienie informacji zgodnie z wnioskiem czy żądana informacja jest informacją publiczną? czy żądana informacja jest w posiadaniu organu? czy informacja może być udostępniona w sposób i w formie zgodnej z wnioskiem? przyjęcie wniosku powiadomienie o braku statusu podmiotu zobowiązanego prowadzenie postępowania w sprawie udostępnienia informacji możliwość nałożenia opłaty za dodatkowe koszty udostępnienia informacji przeprowadzenie postępowania w sprawie odmowy udostępnienia informacji kontynuacja postępowania w sprawie udostępnienia informacji czy w toku postępowania zaobserwowano przeszkody w udostępnieniu informacji (przetworzony charakter, przesłanki odmowy)? powiadomienie o udostępnieniu w BIP lub portalu danych (centralnym repozytorium) doręczenie decyzji wydanie decyzji o umorzeniu postępowania o udzielenie informacji wstępna kwalifikacja do rodzaju postępowania umorzenie postępowania w sprawie odmowy udostępnienia informacji ocena wniosku w trybie udostępniania informacji w celu ponownego wykorzystania możliwy przebieg powiadomienie o braku charakteru informacji publicznej powiadomienie o nieposiadaniu informacji wydanie decyzji o odmowie udostępnienia informacji powiadomienie o innym trybie dostępu (ewentualne zastosowanie przepisów szczególnych) czy zmieniono sposób lub formę udostępnienia informacji? badanie statusu adresata jako podmiotu zobowiązanego czy do żądanej informacji stosuje się tryb dostępu uregulowany w przepisach szczególnych? badanie charakteru żądanej informacji tryb zmiany sposobu lub formy udostępnienia informacji Wnioskodawca Wnioskodawca wniosek o udostępnienie informacji publicznej tak nie tak nie tak nie nie tak nie tak nie tak przesłanki odmowy udostępnienia informacji brak przesłanek odmowy udostępnienia informacji nie tak tak nie nie jest podmiotem zobowiązanym jest podmiotem zobowiązanym tak nie

Krok: wniosek o udostępnienie informacji publicznej

Wniosek o udostępnienie informacji publicznej może zostać złożony przez każdego, kto pragnie skorzystać z konstytucyjnego prawa do informacji o działalności organów władzy publicznej oraz osób pełniących funkcje publiczne (por. art. 61 Konstytucji, art. 2 ust. 1 u.d.i.p.). Wniosek ma najczęściej charakter pisemny, choć art. 10 ust. 2 u.d.i.p. wskazuje, że bez pisemnego wniosku udostępnia się w formie ustnej lub pisemnej te informacje, które mogą być udzielone niezwłocznie. Wniosek o udzielenie informacji publicznej może przybrać każdą formę, o ile wynika z niego w sposób jasny, co jest przedmiotem wniosku. Za wniosek pisemny o udzielenie informacji publicznej uznawać należy również przesłanie zapytania pocztą elektroniczną i to nawet gdy do jej autoryzacji nie zostanie użyty podpis elektroniczny (por. wyrok NSA z dnia 16 marca 2009 r., I OSK 1277/08, LEX nr 529939, wyrok WSA w Olsztynie z dnia 22 stycznia 2013 r., II SAB/Ol 166/12, LEX nr 1274715). Pisemny wniosek składany w trybie u.d.i.p. nie musi bowiem odpowiadać żadnym szczególnym wymogom formalnym. Nie stanowi on podania w rozumieniu art. 63 k.p.a., gdyż na tym etapie postępowania nie stosuje się przepisów k.p.a. Wniosku nie trzeba uzasadniać, bowiem art. 2 ust. 2 u.d.i.p. zwalnia osobę wykonującą prawo do informacji publicznej z obowiązku wykazania interesu prawnego lub faktycznego (wyjątek dotyczy jedynie uzyskania informacji przetworzonej - art. 3 ust. 1 pkt 1 tej ustawy). Niemniej minimalne wymogi odnośnie takiego wniosku muszą obejmować jasne sformułowanie, z którego wynika, co jest przedmiotem żądania udostępnienia informacji publicznej, niezbędne jest bowiem wykazanie, że żądana informacja ma charakter informacji publicznej (por. wyrok WSA w Gdańsku z dnia 18 czerwca 2014 r., II SAB/Gd 50/14, LEX nr 1486035).

Krok: przyjęcie wniosku

Złożenie wniosku inicjuje postępowanie w sprawie udostępnienia informacji publicznej. Nie podlega ono rygorom k.p.a. W następstwie złożenia wniosku jego adresat dokonuje w pierwszej kolejności analizy, czy w świetle obowiązujących przepisów jest podmiotem zobowiązanym do stosowania u.d.i.p. oraz czy żądania informacja jest informacją publiczną w rozumieniu ustawy.

Jeżeli wniosek o udostępnienie nie zawiera sprecyzowania rodzaju i przedmiotu żądanej informacji, podmiot, do którego je skierowano nie ma podstaw do stosowania trybu uzupełniania podania poprzez jego sprecyzowanie w trybie art. 64 § 2 k.p.a., gdyż dotyczy on jedynie podań w rozumieniu art. 63 k.p.a. (por. wyrok NSA z dnia 5 marca 2013, I OSK 2889/12, LEX nr 1339627).