Wilbrandt-Gotowicz Martyna, Udostępnianie informacji przetworzonej

Udostępnianie informacji przetworzonej

Od osoby wykonującej prawo do informacji publicznej nie wolno żądać wykazania interesu prawnego lub faktycznego (art. 2 ust. 2 u.d.i.p.). Zasada ta znajduje jednak ograniczenie w odniesieniu do uzyskania informacji przetworzonej, które jest możliwe jedynie w takim zakresie, w jakim jest to szczególnie istotne dla interesu publicznego (art. 3 ust. 1 pkt 1 u.d.i.p.) oraz do ponownego wykorzystywania informacji, które następuje zgodnie z odrębnymi regułami określonymi w ustawie z dnia 11 sierpnia 2021 r. o otwartych danych i ponownym wykorzystywaniu informacji sektora publicznego (Dz.U. poz. 1641) (uprzednio w ustawie z dnia 25 lutego 2016 r. o ponownym wykorzystywaniu informacji sektora publicznego - Dz.U. poz. 352 ze zm.), W przypadku złożenia wniosku o udostępnienie informacji (nie w celu ponownego wykorzystywania) organ bada zatem, czy dana informacja ma charakter przetworzony (tzn. czy realizacja wniosku wymagałaby w istocie wytworzenia nowej w treści i postaci informacji przez organ), a jeśli tak - zobowiązany jest ocenić, czy jej udostępnienie spełnia kwalifikowane kryterium szczególnej istotności dla interesu publicznego. Jeżeli udostępnienie informacji przetworzonej jest szczególnie istotne dla interesu publicznego - podmiot zobowiązany udostępnia taką informację. Jeżeli wymóg ten nie jest spełniony - wydaje decyzję o odmowie udostępnienia informacji przetworzonej. Co istotne, postępowanie zmierzające do wydania decyzji w przedmiocie odmowy udostępnienia informacji przetworzonej toczy się w trybie kodeksu postępowania administracyjnego (por. art. 16 u.d.i.p.).

Przetworzony charakter żądanej informacji powinien być wnikliwie oceniany przez podmiot zobowiązany w realiach konkretnej sprawy. Stanowi to pewną trudność, gdyż brak jest ustawowej definicji informacji przetworzonej. W orzecznictwie podkreśla się, że informacja przetworzona (w odróżnieniu od informacji prostej) jest jakościowo nową informacją, nieistniejącą dotychczas w przyjętej treści i postaci. Informacją przetworzoną jest zatem informacja publiczna opracowana przez podmiot zobowiązany przy użyciu dodatkowych sił i środków, na podstawie posiadanych przez niego danych, w związku z żądaniem wnioskodawcy i na podstawie kryteriów przez niego wskazanych, czyli innymi słowy informacja, która zostanie przygotowana "specjalnie" dla wnioskodawcy wedle wskazanych przez niego kryteriów. Za informację przetworzoną, ze względu na rozległy rozmiar i zakres żądania (np. domaganie się danych w układzie ponad 100 wariantów), uznaje się jednak również taką informację, na którą składa się pewna suma informacji prostych. Udostępnienie wnioskodawcy konkretnej informacji publicznej nawet o prostym charakterze, wiązać się bowiem może z potrzebą przeprowadzenia odpowiednich analiz, zestawień, wyciągów, usuwania danych chronionych prawem, które w przypadku zadośćuczynienia żądaniu sparaliżowałoby zwykły tok pracy urzędu, co z pewnością nie było zamiarem ustawodawcy (por. wyr. WSA w Szczecinie z 10.01.2013, II SAB/Sz 51/12, Lex nr 1254775, wyr. WSA w Katowicach z 22.01.2004, II SA/Ka 2633/03, Lex nr720147). O ile zatem odnajdywanie żądanej informacji, czy też jej porządkowanie, selekcja dokumentów, ich analiza pod względem treści, zliczanie danych znajdujących się w posiadaniu podmiotu, konieczność anonimizacji czy sięganie do materiałów archiwalnych są co do zasady zwykłymi zabiegami związanymi z rozpatrywaniem wniosku o udzielenie informacji publicznej (por. wyr. WSA w Warszawie z 12.03.2014, VIII SA/Wa 997/13, Lex nr 1468455), to rozległość żądania i konieczny zakres prac utrudniający realizację pozostałych zadań podmiotu zobowiązanego, może przemawiać w konkretnej sprawie za przetworzonym charakterem żądanej informacji.

W świetle art. 3 ust. 1 u.d.i.p. prawo do informacji publicznej obejmuje m.in. prawo do uzyskania informacji przetworzonej w takim zakresie, w jakim jest to istotne dla interesu publicznego. Ustalenie przez podmiot zobowiązany w sposób obiektywny, że udostępnienie żądanej informacji przetworzonej jest w konkretnym przypadku szczególnie istotne dla interesu publicznego umożliwia kontynuację rozpatrywania wniosku w kierunku udostępnienia informacji publicznej. Jeżeli uprzednio wszczęto z urzędu postępowanie w przedmiocie odmowy udostępnienia informacji publicznej podlega ono umorzeniu przed udostępnieniem informacji, chyba że zachodzą przesłanki odmowy udostępnienia informacji, o których mowa w art. 5 u.d.i.p. Udostępnienie informacji powinno być jednocześnie poprzedzone uprzednią analizą możliwości udostępnienia informacji w formie i w sposób zgodny z wnioskiem, jak również ewentualnych dodatkowych kosztów związanych z udostępnieniem informacji przetworzonej.