Niewiadomski Zygmunt, Udostępnianie informacji o środowisku i jego ochronie na pisemny wniosek zainteresowanego

Udostępnianie informacji o środowisku i jego ochronie na pisemny wniosek zainteresowanego

Dostęp do informacji o środowisku uregulowany w ustawie o udostępnianiu informacji o środowisku i jego ochronie, udziale społeczeństwa w ochronie środowiska oraz o ocenach oddziaływania na środowisko jest konkretyzacją konstytucyjnie gwarantowanego prawa do informacji o stanie i ochronie środowiska (art. 74 ust. 3 Konstytucji). Prawo dostępu do informacji o środowisku przysługuje każdemu, gdyż stanowi rozwinięcie jednego z podstawowych praw człowieka, mianowicie prawa do informacji (por. A. Lipiński, Prawne podstawy ochrony środowiska, Kraków 2002, s. 37, 38). Realizacja prawa do informacji o środowisku przybiera dwie formy, tzw. biernego udostępniania informacji (udostępniania informacji na wniosek) oraz tzw. aktywnego udostępniania informacji (za pośrednictwem publicznie dostępnych wykazów informacji) (por. J. Jendrośka, Ustawa prawo ochrony środowiska. Komentarz, Wrocław 2001, s. 132).

Nowelizacja ustawy o udostępnianiu informacji o środowisku i jego ochronie, udziale społeczeństwa w ochronie środowiska oraz o ocenach oddziaływania na środowisko obowiązująca od 1 stycznia 2017 r. w sposób znaczący rozszerza krąg podmiotów zobowiązanych do udostępniania informacji o środowisku i jego ochronie, tym samym dostosowując brzmienie ustawy do wymogów dyrektywy 2003/4/WE. Wedle nowego brzmienia ustawy zobowiązane do udostępniania informacji środowiskowej są władze publiczne. Legalną definicję pojęcia „władze publiczne” zawiera art. 3 ust. 1 pkt 15a u.o.i.ś. Zgodnie z brzmieniem ustawy, pod pojęciem „władze publiczne” należy rozumieć Sejm, Senat, Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej, organy administracji, sądy, trybunały oraz organy kontroli państwowej i ochrony prawa. Ustawa definiuje również pojęcie „organu administracji”. Czyni to art. 3 ust. 1 pkt 9 u.o.i.ś. każąc rozumieć pod tym pojęciem ministrów, centralne organy administracji rządowej, wojewodów, działające w ich lub we własnym imieniu inne terenowe organy administracji rządowej, organy jednostek samorządu terytorialnego oraz  inne podmioty wykonujące zadania publiczne dotyczące środowiska i jego ochrony.

W zgodzie z treścią ust. 1 art. 8 u.o.i.ś., nie podlegają udostępnieniu, w trybie przewidzianym ustawą, informacje dotyczące działalności ustawodawczej władz publicznych oraz działalności orzeczniczej sądów i trybunałów. Jednakże informacje o działalności innej niż orzecznicza lub ustawodawcza, a spełniające kryteria informacji o środowisku i jego ochronie znajdujące się w posiadania sądów lub instytucji realizujących działalność ustawodawczą, będą podlegały udostępnieniu.

Zgodnie z brzmieniem art. 4 u.o.i.ś. każdemu przysługuje dostęp do informacji o środowisku (na temat rozumienia pojęcia „każdy” oraz konsekwencji możliwości wniesienia wniosku o dostęp do informacji o środowisku przez każdego zob. K. Gruszecki, Komentarz do art. 4, 8, 12 ustawy o udostępnianiu informacji o środowisku i jego ochronie, udziale społeczeństwa w ochronie środowiska oraz o ocenach oddziaływania na środowisko, LEX/el. 2013). Zasadą jest udostępnianie informacji na pisemny wniosek skierowany do władzy publicznej, która informację o środowisku posiada lub informacja jest dla niej przeznaczona. Pod pojęciem „informacji przeznaczonej dla władz publicznych” rozumieć należy informację, którą w imieniu władz publicznych dysponują osoby trzecie, w tym też informację, której władze publiczne mają prawo żądać od osób trzecich. Natomiast przez „informację znajdującą się w posiadaniu władz publicznych” rozumie się informację znajdującą się w posiadaniu władz publicznych, wytworzoną przez władze publiczne lub otrzymaną przez władze publiczne od osoby trzeciej.

Wniosek o udzielenie informacji o środowisku winien spełniać wymogi podania określone w art. 63 k.p.a. i przybrać formę pisemną. Przez wniosek pisemny należy rozumieć także wnioski złożone za pomocą środków komunikacji elektronicznej w rozumieniu ustawy z dnia 18 lipca 2002 r. o świadczeniu usług drogą elektroniczną (Dz. U. z 2013 r. poz. 1422).

Wyjątki od zasady pisemnej formy wniosku o udostępnienie informacji o środowisku określa art. 12 ust. 2 ustawy z dnia 3 października 2008 r. o udostępnianiu informacji o środowisku i jego ochronie, udziale społeczeństwa w ochronie środowiska oraz o ocenach oddziaływania na środowisko (Dz. U. Nr 199, poz. 1227 z późn. zm.) - dalej u.o.i.ś.

Wniesienie wniosku wszczyna postępowanie w sprawie udostępnienia informacji o środowisku i jego ochronie.

Podmiot, do którego wniosek wpłynął jest zobligowany rozpoznać go zgodnie z regułami przewidzianymi w k.p.a. oraz przepisami prawa materialnego.

Procedurę udostępnienia informacji o środowisku i jego ochronie, do udostępnienia której zobligowany jest Sejm i Senat określają odpowiedni regulamin Sejmu lub Senatu.