Bełczącki Robert Marek, Uchylenie krajowego wyroku w sprawie alimentacyjnej w wyniku ponownego zbadania według art. 19 ust. 1 rozporządzenia Rady (WE) nr 4/2009

Uchylenie krajowego wyroku w sprawie alimentacyjnej w wyniku ponownego zbadania według art. 19 ust. 1 rozporządzenia Rady (WE) nr 4/2009

Według art. 1144² § 1 k.p.c. pozwany może żądać uchylenia krajowego wyroku wydanego w sprawie alimentacyjnej, jeśli istnieje określona w przepisach odrębnych podstawa do uchylenia takiego wyroku. Podstawę taką stanowi art. 19 ust. 1 rozporządzenia Rady (WE) nr 4/2009, przyznający pozwanemu, który nie wdał się w spór przed sądem państwa pochodzenia, prawo do złożenia wniosku o ponowne zbadanie orzeczenia przez właściwy sąd państwa pochodzenia. W myśl tego przepisu orzeczenie podlega uchyleniu, jeśli pozwanemu nie doręczono dokumentu wszczynającego postępowanie lub dokumentu równorzędnego w czasie i w sposób umożliwiający mu przygotowanie obrony (lit. a) lub pozwany nie miał możliwości zakwestionowania zobowiązania alimentacyjnego z powodu działania siły wyższej lub ze względu na okoliczności wyjątkowe bez jakiejkolwiek winy z jego strony (lit. b), chyba że nie złożył przeciwko orzeczeniu środka zaskarżenia, chociaż miał taką możliwość.

Uchylenie wyroku w sprawie alimentacyjnej na podstawie art. 1144² k.p.c. w zw. z art. 19 ust. 1 rozporządzenia Rady nr 4/2009 dotyczyć może jedynie wyroków krajowych. W przypadku zagranicznych orzeczeń pochodzących z państw członkowskich UE będących stronami Protokołu haskiego w rachubę wchodzi jedynie odmowa ich wykonania na podstawie art. 21 ust. 2 rozporządzenia w zw. z art. 840³ k.p.c.

Legitymacja do zgłoszenia wniosku przysługuje jedynie pozwanemu.

W myśl art. 1144² § 1 k.p.c. wniosek należy skierować do sądu, który wydał wyrok mający podlegać uchyleniu. Zależnie od okoliczności może to być sąd pierwszej albo drugiej instancji.

Według art. 19 ust. 2 rozporządzenia termin do złożenia wniosku biegnie od dnia, w którym pozwany rzeczywiście zapoznał się z treścią orzeczenia i był w stanie podjąć odpowiednie działania, a najpóźniej od dnia, w którym przeprowadzono pierwszą czynność egzekucyjną mającą na celu zajęcie całości lub części jego majątku. Termin ten wynosi 45 dni, a jego przedłużenie z powodu dużej odległości jest wyłączone. Wniosek złożony po terminie podlega odrzuceniu jako niedopuszczalny (por. P. Grzegorczyk, Komentarz do art. 1144² k.p.c.; Kodeks postępowania cywilnego. Komentarz, Tom V, Międzynarodowe postępowanie cywilne. Sąd polubowny (arbitrażowy), red. T. Ereciński, Warszawa 2012, s. 533 i nast.).

Można żądać uchylenia całości lub części wyroku.

W myśl art. 1144² § 2 k.p.c. wniosek powinien czynić zadość warunkom pisma procesowego (art. 126, 126¹ i 128 w zw. z art. 13 § 2 k.p.c.) i wskazywać okoliczności uzasadniające uchylenie wyroku, przewidziane w art. 19 ust. 1 rozporządzenia.

Wniosek nie podlega opłacie sądowej (por. P. Grzegorczyk, Komentarz do art. 1144² k.p.c.; Kodeks postępowania cywilnego. Komentarz, Tom V, Międzynarodowe postępowanie cywilne. Sąd polubowny (arbitrażowy), red. T. Ereciński, 2012, s. 533 i nast.).