Musiał Krzysztof J., Strona w postępowaniu podatkowym

Strona w postępowaniu podatkowym

Procedura ma na celu określenie, jakie podmioty mogą być stroną w postępowaniu podatkowym.

Przesłanką do uznania danego podmiotu za stronę jest:

– wszczęcie wobec niego postępowania podatkowego (zob. procedura Wszczęcie postępownia z urzędu),

– żądanie czynności prawnej organu podatkowego (zob. procedura Wszczęcie postępowania na wniosek strony).

Pojęcie strony jest unormowane dla potrzeb właściwego podstępowania podatkowego (postępowanie sensu stricte - właściwe postępowanie jurysdykcyjne). Pojęcie strony ma zastosowanie także w zakresie czynności sprawdzających poprzez przepisy odsyłające (art. 280 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa, tekst jedn.: Dz. U. z 2023 r. poz. 2383 z późn. zm. - dalej o.p.). Natomiast pojęcie strony nie ma zastosowania w kontroli podatkowej, w ramach której funkcjonuje pojęcie „kontrolowanego” (art. 281 § 1 o.p.).

Stroną postępowania jest wyłącznie ten podmiot, którego uprawnienia lub obowiązki podlegają skonkretyzowaniu w postępowaniu podatkowym (wyrok WSA w Lublinie z dnia 3 listopada 2010 r., I SA/Lu 321/10). Oprócz bycia jednym z upragnionych podmiotów prawa, strona postępowania musi mieć interes prawny (zob. wyrok WSA w Łodzi z dnia 5 kwietnia 2013 r., I SA/Łd 1019/12).

W postępowaniu oprócz strony może działać pełnomocnik (zob. procedura Pełnomocnictwo w postępowaniu podatkowym) i uczestnik (zob. procedura Podmioty na prawach strony w postępowaniu podatkowym).

Gdy podatnikiem jest spółka, kary porządkowej nie można nałożyć na członka zarządu – nie on jest podatnikiem (zob. wyrok NSA z dnia 11 kwietnia 2014 r., II FSK 1077/12).

Podatnikiem jest:

– osoba fizyczna (np. pracownik, przedsiębiorca (w tym wspólnik spółki cywilnej), zleceniobiorca, wspólnik spółki osobowej, udziałowiec (akcjonariusz), spadkobierca),

– osoba prawna (np. kapitałowe spółki handlowe, spółdzielnia, stowarzyszenie, przedsiębiorstwo państwowe),

– jednostka organizacyjna niemająca osobowości prawnej (np. osobowe spółki handlowe, organizacje społeczne, wspólnoty mieszkaniowe),

podlegająca na mocy ustaw podatkowych obowiązkowi podatkowemu.