Stefański Ryszard A., Stosowanie tymczasowego aresztowania w postępowaniu przygotowawczym

Stosowanie tymczasowego aresztowania w postępowaniu przygotowawczym

Tymczasowe aresztowanie może być stosowane w postępowaniu przygotowawczym i jurysdykcyjnym; w tym ostatnim zarówno w postępowaniu przed sądem I, jak i II instancji. Możliwe jest też jego stosowanie w postępowaniu kasacyjnym oraz wznowieniowym. Środek zapobiegawczy może być zastosowany przez Sąd Najwyższy w razie wniesienia kasacji na niekorzyść oskarżonego, z wyjątkiem wypadku, gdy oskarżony został uniewinniony (art. 533 k.p.k.) oraz w wypadku uchylenia wyroku w wyniku uwzględnienia kasacji (art. 538 § 2 k.p.k.). Możliwość taka istnieje także w postępowaniu wznowieniowym w wypadku uchylenia wyroku i przekazania sprawy właściwemu sądowi do ponownego rozpoznania (art. 545 § 1 w zw. z art. 538 § 2 k.p.k.). Właściwość organu do stosowania tego środka pozostaje w ścisłej zależności od etapu postępowania, na którym ma to nastąpić.

Jeśli po zatrzymaniu podejrzanego w wyniku przeprowadzonych czynności Policja dojdzie do wniosku że wskazane byłoby zastosowanie tymczasowego aresztowania, kieruje do prokuratora odpowiedni wniosek wraz z aktami sprawy. Wniosek Policji lub innego organu o zastosowanie środka zapobiegawczego powinien mieć formę pisemną i zawierać w uzasadnieniu przytoczenie okoliczności faktycznych i prawnych wskazujących na konieczność jego zastosowania (§ 179 reg.prok.).

Tymczasowe aresztowanie jest najsurowszym środkiem zapobiegawczym i z tego powodu stosowany musi być tylko wtedy, gdy inny środek zapobiegawczy nie jest w stanie zabezpieczyć prawidłowego przebiegu postępowania karnego (art. 257 § 1 k.p.k.).

Policja nie może zwrócić się bezpośrednio do sądu o zastosowanie tymczasowego aresztowania, chociażby zachodził wypadek niecierpiący zwłoki Jest ona zobowiązana zainicjować skierowanie takiego wniosku przez prokuratora w razie zaistnienia podstaw do zastosowania tymczasowego aresztowania (art. 244 § 4 in fine k.p.k).