Gil Piotr, Sposoby sprzedaży składników masy upadłości

Likwidacja składników masy upadłości poprzez ich sprzedaż jest poprzedzona etapem wstępnym. Według art. 306 p.u. syndyk przystępuje do sporządzenia: spisu z inwentarza, oszacowania masy upadłości oraz sporządzenia planu likwidacyjnego. W ramach sporządzenia ostatniego z wymienionych dokumentów syndyk uwzględnia:

1) możliwość sprzedaży przedsiębiorstwa (np. w ramach przygotowanej likwidacji);

2) termin sprzedaży, a następnie:

3) sporządza preliminarz wydatków,

4) ewentualnie przedstawia sędziemu komisarzowi ekonomiczne uzasadnienie dalszego prowadzenia przedsiębiorstwa upadłego.

Oszacowanie masy syndyk sporządza w każdym przypadku. Jednak w szczególny sposób została uregulowana sytuacja, w której w skład masy upadłości wchodzi: nieruchomość, prawo użytkowania wieczystego, spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu lub statek morski wpisany do rejestru okrętowego albo gdy - w przypadku upadłości przedsiębiorcy - możliwa jest sprzedaż jego przedsiębiorstwa w całości bądź sprzedaż zorganizowanej części takiego przedsiębiorstwa. W takich sytuacjach syndyk jest zobowiązany zlecić biegłemu rzeczoznawcy właściwej specjalności sporządzenie opisu i oszacowania wymienionych składników masy - A. Machowska, Prawo restrukturyzacyjne i upadłościowe. Zagadnienia praktyczne, Warszawa 2016.

Na podstawie spisu inwentarza oraz innych dokumentów upadłego, jak również oszacowania wartości składników majątkowych wchodzących do masy upadłości syndyk sporządza sprawozdanie finansowe. Sprawozdanie to niezwłocznie przedkłada sędziemu-komisarzowi. W innych przypadkach przedkłada pisemne sprawozdanie ogólne o stanie masy upadłości.

Syndyk przedstawia sędziemu-komisarzowi sprawozdanie finansowe sporządzone na dzień poprzedzający datę ogłoszenia upadłości.

Jeżeli z jakichkolwiek przyczyn syndyk nie może sporządzić:

1) spisu inwentarza,

2) oszacowania,

3) planu likwidacji lub

4) sprawozdania finansowego w terminie 30 dni liczonym od daty ogłoszenia upadłości, o którym to terminie mowa w art. 306,

to składa sędziemu-komisarzowi, w terminie miesiąca od dnia ogłoszenia upadłości, pisemne sprawozdanie ogólne o stanie masy upadłości i o możliwości zaspokojenia wierzycieli.

Złożenie sprawozdania ogólnego, gdy nie jest możliwe złożenie sprawozdania finansowego w terminie 30 dni, nie zwalnia syndyka od obowiązku sporządzenia:

1) spisu inwentarza,

2) oszacowania,

3) planu likwidacji lub

4) sprawozdania finansowego.

Syndyk w najkrótszym terminie sporządzi i przedstawi te dokumenty sędziemu-komisarzowi.

Ustalenie składu masy upadłości wymaga sporządzenia:

1) spisu inwentarza;

2) spisu należności, o którym mowa w art. 69 ust. 1 p.u.

Sporządzony przez syndyka plan likwidacyjny powinien obejmować proponowane przez syndyka sposoby sprzedaży składników majątku upadłego. W szczególności obejmuje propozycję sprzedaży przedsiębiorstwa, określenie terminu sprzedaży, preliminarza wydatków oraz ekonomicznego uzasadnienia dalszego prowadzenia działalności gospodarczej.

Plan likwidacyjny stanowi rezultat ustaleń poczynionych przez syndyka w przedmiocie m.in. dalszego prowadzenia postępowania. Syndyk w planie proponuje, jego zdaniem, najbardziej opłacalny, najkorzystniejszy model przeprowadzenia postępowania. Wyznacza jego kierunki - prognozuje jego przebieg. Co do zasady, ewentualna sprzedaż przedsiębiorstwa jako całości może i powinno nastąpić w ramach przygotowanej likwidacji. Może jednak nastąpić na dalszym etapie prowadzenia postępowania, np. gdy wpłyną oferty dotyczące nabycia całego przedsiębiorstwa upadłego. W miarę obejmowania składników masy albo uzyskiwania ich równowartości syndyk składa uzupełnienie spisu inwentarza. Sytuacja na tym etapie postępowania cechuje się dużym dynamizmem, a spis inwentarza często ulega uzupełnieniom i zmianom. Nie jest on dokumentem sporządzonym jednorazowo i w wersji ostatecznej. Pierwotnie sporządzony spis może podlegać aktualizacji. Ta sama zasada uaktualniania ma odpowiednie zastosowanie do spisu należności. Syndyk sporządza spis należności na podstawie ksiąg upadłego oraz dokumentów bezspornych. Dokumenty bezsporne mogą się jednak okazać wątpliwej wartości, a przez to jest wymagane uaktualnianie spisu zwłaszcza w przypadku prowadzenia przez upadłego nierzetelnej rachunkowości.

Przy sporządzaniu spisu inwentarza zastosowanie znajduje „domniemanie”, że rzeczy znajdujące się w posiadaniu upadłego w dniu ogłoszenia upadłości należą do majątku upadłego. Oczywiście w praktyce może się okazać, że w posiadaniu upadłego znajdą się przedmioty należące do osób trzecich. W szczególności może to dotyczyć rzeczy należących do przedsiębiorstw leasingowych lub oddanych w dzierżawę lub najem. Umieszczenie określonego przedmiotu lub prawa w spisie inwentarza nie przesądza o ich własności. W przypadkach szczególnych syndyk poczyni stosowne adnotacje w treści spisu wskazujące na rodzące się wątpliwości. A. Machowska, Prawo restrukturyzacyjne i upadłościowe. Zagadnienia praktyczne, Warszawa 2016 r. Przedstawione przez syndyka sprawozdanie finansowe albo sprawozdanie ogólne o stanie masy upadłości i o możliwości zaspokojenia wierzycieli podlega zatwierdzeniu przez sędziego-komisarza.