Dauter Bogusław, Sporządzenie i doręczenie uzasadnienia wyroku WSA uwzględniającego skargę

Sporządzenie i doręczenie uzasadnienia wyroku WSA uwzględniającego skargę

Warunkiem koniecznym wniesienia skargi kasacyjnej od orzeczenia sądu pierwszej instancji jest doręczenie stronie odpisu orzeczenia z uzasadnieniem (zob. R. Hauser, M. Wierzbowski (red.), Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi. Komentarz, Warszawa 2011, s. 519). Uzasadnienie postrzegane jest w orzecznictwie jako wtórne względem postępowania. Sprowadza się ono bowiem do rekapitulacji jego przebiegu i prezentacji stanowiska sądu, jakie ten zajął w sporze między stronami (por. wyrok NSA z dnia 27 września 2007 r., II FSK 9/07). Uzasadnienie sądowe pełni następujące funkcje:

– wymusza samokontrolę sądu, który musi wykazać, że orzeczenie jest materialnie i formalnie prawidłowe oraz odpowiada wymogom sprawiedliwości;

– dokumentuje argumenty przemawiające za przyjętym rozstrzygnięciem;

– jest podstawą kontroli zewnętrznej przez organy wyższych instancji;

– służy indywidualnej akceptacji orzeczenia;

– umacnia poczucie zaufania społecznego i demokratycznej kontroli nad wymiarem sprawiedliwości;

– wzmacnia bezpieczeństwo prawne (por. wyrok NSA z dnia 12 stycznia 2012 r., II FSK 2068/10; wyrok TK z dnia 16 stycznia 2006 r., SK 30/05; wyrok SN z dnia 4 listopada 2003 r., V KK 74/03; wyrok SN z dnia 16 lutego 1994 r., III ARN 2/94, OSNP 1994, nr 1, poz. 2; W. Siedlecki, Postępowanie cywilne w zarysie, Warszawa 1972, s. 282).

Tak więc celem uzasadnienia orzeczenia jest przedstawienie motywów, którymi kierował się Sąd podejmując określone rozstrzygnięcie. Treść uzasadnienia powinna umożliwić zarówno stronom postępowania, jak i - w razie ewentualnej kontroli instancyjnej - Naczelnemu Sądowi Administracyjnemu, prześledzenie toku rozumowania Sądu i poznanie racji, które stały za rozstrzygnięciem o zgodności z prawem zaskarżonego aktu.

W sprawach, w których skargę uwzględniono, sąd sporządza uzasadnienie wyroku z urzędu (art. 141 § 1 p.p.s.a.). Ma to zapobiegać powtórzeniu przez organ administracji publicznej wad postępowania, które spowodowały uwzględnienie skargi (zob. T. Woś [w:] T. Woś (red.), Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi. Komentarz, Warszawa 2011, s. 646). Obowiązek sporządzenia uzasadnienia z urzędu dotyczy również sytuacji, w której wprawdzie skargę oddalono, ale zgłoszono w niej zdanie odrębne. O ile jednak w sprawach, w których skargę uwzględniono, uzasadnienie to doręcza się z urzędu wszystkim stronom i uczestnikom postępowania, o tyle w tym drugim przypadku tylko w sytuacji, gdy strona złożyła stosowny wniosek (i tylko temu podmiotowi).

W sprawach, w których skargę uwzględniono, uzasadnienie wyroku sporządza się z urzędu. Jeżeli sąd, na podstawie art. 111 § 2 p.p.s.a., połączył kilka spraw do wspólnego rozpoznania i rozstrzygnięcia, a następnie w niektórych z nich skargi uwzględnił, a w pozostałych oddalił, uzasadnienie wyroku sporządza z urzędu (por. uchwałę NSA z dnia 11 grudnia 2006 r., I FPS 3/06, ONSAiWSA 2007, nr 1, poz. 1).

W przypadku uwzględnienia skargi, ogłoszenie wyroku na posiedzeniu jawnym lub podpisanie sentencji wyroku wydanego na posiedzeniu niejawnym otwiera termin do sporządzenia jego uzasadnienia.