Dauter Bogusław, Sporządzenie i doręczenie uzasadnienia wyroku wsa oddalającego skargę

Sporządzenie i doręczenie uzasadnienia wyroku wsa oddalającego skargę

Warunkiem koniecznym wniesienia skargi kasacyjnej od orzeczenia sądu pierwszej instancji jest doręczenie stronie odpisu orzeczenia z uzasadnieniem (zob. R. Hauser, M. Wierzbowski (red.), Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi. Komentarz, Warszawa 2011, s. 519). Uzasadnienie wyroku postrzegane jest w orzecznictwie jako wtórne względem postępowania. Sprowadza się ono bowiem do rekapitulacji jego przebiegu i prezentacji stanowiska sądu, jakie ten zajął w sporze między stronami (por. wyrok NSA z dnia 27 września 2007 r., II FSK 9/07). Uzasadnienie sądowe pełni następujące funkcje:

– wymusza samokontrolę sądu, który musi wykazać, że orzeczenie jest materialnie i formalnie prawidłowe oraz odpowiada wymogom sprawiedliwości;

– dokumentuje argumenty przemawiające za przyjętym rozstrzygnięciem;

– jest podstawą kontroli zewnętrznej przez organy wyższych instancji;

– służy indywidualnej akceptacji orzeczenia;

– umacnia poczucie zaufania społecznego i demokratycznej kontroli nad wymiarem sprawiedliwości;

– wzmacnia bezpieczeństwo prawne (por. wyrok NSA z dnia 12 stycznia 2012 r., II FSK 2068/10; wyrok TK z dnia 16 stycznia 2006 r., SK 30/05; wyrok SN z dnia 4 listopada 2003 r., V KK 74/03; wyrok SN z dnia 16 lutego 1994 r., III ARN 2/94, OSNP 1994, nr 1, poz. 2; W. Siedlecki, Postępowanie cywilne w zarysie, Warszawa 1972, s. 282).

Tak więc celem uzasadnienia orzeczenia jest przedstawienie motywów, którymi kierował się Sąd podejmując określone rozstrzygnięcie. Treść uzasadnienia powinna umożliwić zarówno stronom postępowania, jak i - w razie ewentualnej kontroli instancyjnej - Naczelnemu Sądowi Administracyjnemu, prześledzenie toku rozumowania Sądu i poznanie racji, które stały za rozstrzygnięciem o zgodności z prawem zaskarżonego aktu.

Artykuł 141 p.p.s.a. nie wprowadza zasady sporządzania z urzędu uzasadnienia wszystkich wyroków WSA. W sprawach, w których skargę oddalono, uzasadnienie to sporządza się jedynie na wniosek strony zgłoszony w terminie siedmiu dni od dnia ogłoszenia wyroku (wydanego na posiedzeniu jawnym) albo doręczenia odpisu sentencji wyroku (wydanego na posiedzeniu niejawnym).

W sprawach, w których skargę oddalono, uzasadnienie wyroku sporządza się jedynie na wniosek strony. Jeżeli sąd, na podstawie art. 111 § 2 p.p.s.a. połączył kilka spraw do wspólnego rozpoznania i rozstrzygnięcia, a następnie w niektórych z nich skargi oddalił, uzasadnienie wyroku sporządza z urzędu (por. uchwałę NSA z dnia 11 grudnia 2006 r., I FPS 3/06, ONSAiWSA 2007, nr 1, poz. 1). Jeżeli w sprawie, w której oddalono skargę, zgłoszono zdanie odrębne (od wyroku lub od uzasadnienia wyroku), a strony nie złożyły wniosku o sporządzenie uzasadnienia, obowiązek jego sporządzenia wynika z art. 137 § 2 p.p.s.a. (zob. B. Dauter, Metodyka pracy sędziego sądu administracyjnego, Warszawa 2012, s. 449).

Termin do złożenia wniosku o sporządzenie uzasadnienia wyroku oddalającego skargę biegnie od momentu jego ogłoszenia na posiedzeniu jawnym lub doręczenia odpisu sentencji, jeżeli wyrok wydano na posiedzeniu niejawnym. Wniosek złożony wcześniej jest bezskuteczny i obliguje sąd do wydania postanowienia o odmowie sporządzenia uzasadnienia. Fakt wysłania pocztą wniosku o sporządzenie uzasadnienia wyroku przed wydaniem tego wyroku nie prowadzi do dyskwalifikacji tego wniosku, jeżeli wpłynął on do sądu w terminie siedmiu dni od ogłoszenia wyroku. W takiej sytuacji wniosek nie powinien zostać uznany za przedwczesny (por. postanowienie NSA z dnia 12 października 2007 r., II OZ 988/07).