Gil Izabella, Składanie przez zarządcę sprawozdań rachunkowych

Powołanie do pełnienia funkcji zarządcy nakłada na osobę powołaną do pełnienia tej funkcji szereg obowiązków, w tym obowiązek składania sprawozdań rachunkowych. Dzięki sprawozdaniom również uczestnicy postępowania restrukturyzacyjnego uzyskują dostęp do pełnej wiedzy na temat stanu masy sanacyjnej, zakresu dokonywanych czynności, jak też stanu zaawansowania postępowania (por. P. Zimmerman, Prawo restrukturyzacyjne. Komentarz, Legalis 2016, art. 32, nb 1).

Sprawozdania z czynności są składane za każdy miesiąc kalendarzowy pełnienia funkcji. Sędzia-komisarz może wyznaczyć inne terminy sprawozdań rachunkowych, zarówno krótsze, jak i dłuższe. W praktyce spotkać można rozwiązanie, zgodnie z którym sędzia-komisarz w drodze zarządzenia wyznacza zarówno okresy, za które mają być składane przedmiotowe sprawozdania, jak i termin, do którego ma zostać złożone sprawozdanie po upływie zakreślonego okresu sprawozdawczego. W braku oznaczenia tego terminu należy przyjąć, że sprawozdanie powinno zostać złożone niezwłocznie po upływie okresu sprawozdawczego.

Zasadą jest, że sprawozdania z czynności oraz sprawozdania rachunkowe powinny być składane w tym samym czasie, sędzia-komisarz może jednak wyznaczyć różne terminy dla każdego z tych sprawozdań (art. 31 ust. 4 i art. 32 ust. 2 pr. rest.) (por. S. Gurgul, Prawo restrukturyzacyjne. Komentarz, Legalis 2016, art. 3, nb 1).

Wzór sprawozdań zawiera załącznik nr 3 do rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 17 grudnia 2015 r. w sprawie określenia wzoru sprawozdania z czynności nadzorcy sądowego i zarządcy, wzoru sprawozdania rachunkowego i wzoru sprawozdania końcowego zarządcy (Dz. U. poz. 2214), wydanego na podstawie art. 34 ust. 3 pr. rest.

Sędzia-komisarz może określić dodatkowe wymogi co do treści sprawozdań rachunkowych (por. art. 32 ust. 2 pr. rest.). Treść przepisów nie pozostawia wątpliwości, że sędzia-komisarz nie może w drodze zarządzenia ograniczyć ustawowych wymogów treści sprawozdań.

Wzór sprawozdań określony w drodze powołanego rozporządzenia nie jest urzędowym formularzem w rozumieniu art. 130¹ ustawy z dnia 17 listopada 1964 r. - Kodeks postępowania cywilnego (tekst jedn.: Dz. U. z 2016 r. poz. 1822 z późn. zm.) - dalej k.p.c., dlatego należy dopuścić uprawnienie sędziego-komisarza do zobowiązania nadzorcy sądowego albo zarządcy do składania sprawozdań z pominięciem wzorów. Przy czym w takim wypadku sprawozdania z czynności powinny spełniać wymogi z art. 32 pr. rest. i ewentualnie dodatkowe, zgodnie z zarządzeniem sędziego-komisarza.

Do sprawozdań rachunkowych przepisów ustawy z dnia 29 września 1994 r. o rachunkowości (tekst jedn.: Dz. U. z 2016 r. poz. 1047 z późn. zm.) nie stosuje się (por. art. 34 ust. 1 pr. rest.).

Sprawozdanie z czynności składa się w postaci elektronicznej i zamieszcza w Centralnym Rejestrze Restrukturyzacji i Upadłości (por. art. 34 ust. 2 pr. rest.). Dokumenty, które zamieszcza się w Rejestrze, do dnia utworzenia Rejestru wykłada się w sekretariacie sądu (por. art. 455 ust. 2 pr. rest.).

Sprawozdanie rachunkowe zarządcy podlega zatwierdzeniu w drodze postanowienia przez sędziego-komisarza, który może odmówić uznania określonego wydatku lub dokonać odpowiedniego sprostowania sprawozdania rachunkowego oraz orzec o zwrocie do masy sanacyjnej kwoty niezatwierdzonej (por. uzasadnienie rządowego projektu ustawy - Prawo restrukturyzacyjne, VII kadencja, druk sejm. nr 2824, s. 24).

W piśmiennictwie wskazano, że sędzia-komisarz nie może odmówić zatwierdzenia wydatku wynikającego z czynności, na którą uprzednio wyraził zgodę w trybie art. 139 oraz art. 323 pr. rest., jak też z czynności, na którą uprzednio wyraziła zgodę rada wierzycieli w trybie art. 129 lub w trybie ogólnej kontroli z art. 128 ust. 1 pr. rest. (por. P. Filipiak [w:] Prawo restrukturyzacyjne. Komentarz, red. P. Filipiak, A. Hrycaj, LEX 2017, art. 32, nt 14).

Na postanowienie sędziego-komisarza zażalenie przysługuje również zarządcy. Prawomocne postanowienie zobowiązujące zarządcę do zwrotu do masy sanacyjnej kwoty niezatwierdzonej stanowi tytuł egzekucyjny przeciwko zarządcy. Przy czym niewykonanie prawomocnego postanowienia sędziego-komisarza, nakazującego zwrot środków pieniężnych do masy sanacyjnej, będzie stanowić podstawę odpowiedzialności dyscyplinarnej zarządcy (por. P. Filipiak [w:] Prawo…, art. 32, nt 15).