Musiał Krzysztof J., Sądowa kontrola decyzji podatkowych

Sądowa kontrola decyzji podatkowych

Procedura ma na celu przedstawienie procedury sądowej kontroli decyzji podatkowych.

Na decyzję organu odwoławczego stronie przysługuje prawo wniesienia skargi do sądu administracyjnego. Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie jest przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnym, tekst jedn.: Dz. U. z 2023 r. poz. 1634 z późn. zm. - dalej p.p.s.a).

Z punktu widzenia znaczenia form prowadzenia postępowania sądowoadministracyjnego i dokonywanej kontroli decyzji podatkowych największe znaczenie ma rozprawa. Przepisy p.p.s.a. przewidują jednak alternatywne tryby załatwienia sprawy w postępowaniu sądowoadministracyjnym.

Alternatywnym względem rozprawy rozwiązaniem jest rozpoznanie sprawy w trybie uproszczonym, które może nastąpić, jeśli decyzja podatkowa jest dotknięta wadą nieważności określoną w odrębnych przepisach, ewentualnie decyzja została wydana z naruszeniem prawa dającym podstawę do wznowienia postępowania, ewentualnie gdy strona zgłosi wniosek o skierowanie sprawy do rozpatrzenia w tym trybie, a żadna ze stron w terminie 14 dni nie złoży wniosku o przeprowadzenie rozprawy (art. 119 p.p.s.a.). W przypadku tej instytucji zarówno jej kształt prawny, w szczególności sytuacje, w których może znajdować zastosowanie, jak i realizacja dzięki niej zasady szybkości (zob. B. Dauter, Postępowanie uproszczone w sprawach podatkowych, Prz. Pod. 2004, nr 2, s. 59–61.) poprzez przyśpieszenie postępowania sądowoadministracyjnego - wzbudziły spore wątpliwości (szczegółowy przegląd stanowisk przedstawiono [w:] T. Woś., H. Knysiak-Molczyk, M. Romańska, Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi. Komentarz, Warszawa 2005, s. 382–385.). Tryb uproszczony jawi się jako mało znaczący element procedury sądowoadministracyjnej (zob. Z. Kmieciak, Mediacja i koncyliacja w prawie administracyjnym, Zakamycze 2004, s. 115). Samo powiązanie możliwości jego zastosowania z wystąpieniem określonej kwalifikowanej wady nie było najszczęśliwszym pomysłem, ponieważ tylko pozornie są to sprawy proste, a samo ustalenie charakteru zarzucanego organowi naruszenia prawa, w tym prawa procesowego, w pewnych sytuacjach może rodzić rozmaite wątpliwości (zob. J. Świątkiewicz, Kilka uwag w sprawie reformy sądownictwa administracyjnego [w:] Polski model sądownictwa administracyjnego, Lublin 2003, s. 340.). Z drugiej strony, skarżący nierzadko będzie zainteresowany osobistym wyłożeniem przed sądem argumentów (zob. Z. Kmieciak, Postępowanie mediacyjne i uproszczone przed sądem administracyjnym, PiP 2003, z. 10, s. 27).