Bełczącki Robert Marek, Rozpoznanie zażalenia na postanowienie sądu pierwszej instancji przez sąd drugiej instancji i wydanie orzeczenia kończącego postępowanie zażaleniowe

Rozpoznanie zażalenia na postanowienie sądu pierwszej instancji przez sąd drugiej instancji i wydanie orzeczenia kończącego postępowanie zażaleniowe

Rozpoznając zażalenie sąd drugiej instancji, stosownie do art. 316 § 1 w zw. z art. 391 § 1 i art. 397 § 3 k.p.c., związany jest stanem rzeczy z chwili podpisywania jego sentencji w przypadku rozpoznawania zażalenia na posiedzeniu niejawnym, a w razie rozpoznawania zażalenia na rozprawie - z chwili jej zamknięcia.

Podstawę rozstrzygnięcia w postępowaniu zażaleniowym stanowi całość zebranego w sprawie materiału zarówno przed sądem pierwszej, jak i drugiej instancji (art. 382 w zw. z art. 397 § 3 k.p.c.).

Nowe fakty i dowody zgłoszone dopiero na etapie postępowania zażaleniowego mogą zostać uwzględnione bez ograniczeń, o których mowa w art. 381 k.p.c.

Orzeczenie sądu drugiej instancji kończące postępowanie zażaleniowe przybiera zawsze formę postanowienia.

Sąd drugiej instancji rozpoznaje zażalenie w składzie jednego sędziego (art. 397 § 1 k.p.c.).

W myśl art. 394¹ i art. 394² k.p.c. postanowienie sądu drugiej instancji wydane w wyniku rozpoznania zażalenia na postanowienie sądu pierwszej instancji nie podlega zaskarżeniu zażaleniem ani do Sądu Najwyższego, ani do innego składu sądu drugiej instancji.

Skarga kasacyjna przysługuje natomiast wyłącznie na wydane przez sąd drugiej instancji:

– postanowienie oddalające zażalenie na postanowienie sądu pierwszej instancji odrzucające pozew;

– postanowienie oddalające zażalenie na postanowienie sądu pierwszej instancji umarzające postępowanie w sprawie;

– postanowienie odrzucające pozew albo umarzające postępowanie w sprawie w wyniku uwzględnienia zażalenia na postanowienie sądu pierwszej instancji odmawiające odrzucenia pozwu.

Por. Uzasadnianie i doręczanie orzeczeń sądu drugiej instancji w postępowaniu zażaleniowym - sprawa rozpoznawana według przepisów o postępowaniu zwyczajnym,

Uzasadnianie i doręczanie orzeczeń sądu drugiej instancji w postępowaniu zażaleniowym - sprawa rozpoznawana według przepisów o postępowaniu uproszczonym.

Rozpoznając sprawę na skutek zażalenia sąd drugiej instancji przede wszystkim powinien mieć na uwadze granice, w jakich orzeczenie sądu pierwszej instancji zostało zaskarżone zażaleniem. W punkcie wyjścia sąd drugiej instancji powinien więc ustalić, czy kwestionowane orzeczenie zostało zaskarżone w całości, czy jedynie w części, czy tylko przez jedną stronę, czy przez obie, a w przypadku współuczestnictwa - którzy ze współuczestników je zaskarżyli i czy na podstawie art. 73 § 2 k.p.c. zaskarżenie przez niektórych wywołuje skutek względem tych, którzy tego nie uczynili. Ponadto w postępowaniu zażaleniowym odpowiednie zastosowanie znajdować może art. 378 § 2 k.p.c., pozwalający sądowi drugiej instancji, bez przekraczania przedmiotowego zakresu zaskarżenia, rozpoznać z urzędu sprawę także na rzecz tych współuczestników (innych, niż wskazani w art. 73 § 2 k.p.c.), którzy nie wnieśli zażalenia, jeśli będące przedmiotem zaskarżenia prawa lub obowiązki są im wspólne.

Przed przystąpieniem do merytorycznego rozpoznania zażalenia sąd drugiej instancji bada kwestie związane z jego dopuszczalnością. Ustalenie okoliczności wskazujących na niedopuszczalność zażalenia nie pozwala na przejście do etapu jego merytorycznego rozpoznania, a jedynie na formalne zakończenie postępowania zażaleniowego przez wydanie postanowienia odrzucającego zażalenie.