Bełczącki Robert Marek, Rozpoznanie przez sąd pierwszej instancji wniosku o stwierdzenie wykonalności orzeczenia sądu państwa obcego na podstawie przepisów rozporządzenia Rady (WE) nr 4/2009

Rozpoznanie przez sąd pierwszej instancji wniosku o stwierdzenie wykonalności orzeczenia sądu państwa obcego na podstawie przepisów rozporządzenia Rady (WE) nr 4/2009

Według art. 30 rozporządzenia Rady (WE) nr 4/2009 w postępowaniu o stwierdzenie wykonalności orzeczenia sąd pierwszej instancji nie bada przeszkód do stwierdzenia wykonalności orzeczenia przewidzianych w art. 24 rozporządzenia, a jedynie to, czy orzeczenie wchodzi w zakres zastosowania rozporządzenia i czy spełnione zostały warunki przewidziane w art. 28 rozporządzenia, z zastrzeżeniem art. 29. Natomiast przeszkody do stwierdzenia wykonalności orzeczenia uwzględniane są w postępowaniu przed sądem drugiej instancji na skutek zaskarżenia zażaleniem postanowienia w przedmiocie stwierdzenia wykonalności (por. art. 34 ust. 1 rozporządzenia). Według prawa polskiego stwierdzenie wykonalności następuje przez nadanie klauzuli wykonalności zagranicznemu orzeczeniu (art. 1151 § 1 k.p.c.) albo ugodzie sądowej (art. 1151 § 1 w zw. z art. 1152 k.p.c.). Postępowanie w przedmiocie stwierdzenia wykonalności zostało bowiem scalone z postępowaniem klauzulowym.

W postępowaniu w przedmiocie stwierdzenia wykonalności i nadania klauzuli wykonalności sąd orzeka w składzie jednego sędziego zgodnie z art. 782 § 2 k.p.c. (por. P. Rylski, Komentarz do art. 1151¹ k.p.c. [w:] red. H. Dolecki, T. Wiśniewski, Kodeks postępowania cywilnego. Komentarz, Lex).

Postępowanie w pierwszej instancji jest postępowaniem jednostronnym, toczącym się wyłącznie z udziałem wnioskodawcy.

W myśl art. 30 zd. drugie rozporządzenia Rady (WE) nr 4/2009 na tym etapie postępowania strona przeciwna nie ma możliwości złożenia jakiegokolwiek oświadczenia.

Rozstrzygnięcie sądu opiera się więc z reguły jedynie na materiale przedstawionym przez wnioskodawcę.

Zgodnie z art. 1151¹ § 2 zd. drugie k.p.c. wniosek podlega rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym (przepisy rozporządzenia nie regulują tej kwestii). Wniosek może jednak zostać skierowany na posiedzenie jawne, jeśli zachodzić będzie potrzeba wysłuchania wnioskodawcy. Wówczas posiedzenie jawne nie będzie miało charakteru rozprawy, skoro strona przeciwna w myśl art. 30 zd. drugie rozporządzenia nie będzie mogła wziąć w nim udziału.

Jeśli orzeczenie, którego wykonalność ma zostać stwierdzona, zostanie zaskarżone w państwie pochodzenia zwyczajnym środkiem zaskarżenia, sąd pierwszej instancji nie może z tego powodu zawiesić postępowania o stwierdzenie wykonalności (art. 25 rozporządzenia dotyczy jedynie postępowania w przedmiocie uznania). Według art. 35 rozporządzenia zawieszenie postępowania z tego powodu może nastąpić dopiero na etapie postępowania przed sądem drugiej instancji albo przed Sądem Najwyższym.

Wniosek powinien zostać rozpoznany w instrukcyjnym terminie 30 dni, licząc od złożenia w sądzie kompletu wymaganych dokumentów.

Legitymacja do zgłoszenia wniosku przysługuje zainteresowanemu podmiotowi, a więc przede wszystkim wierzycielowi.

Wniosek zgłoszony przez podmiot, któremu brakuje legitymacji, podlega oddaleniu.