Bełczącki Robert Marek, Rozpoznanie apelacji na rozprawie

Rozpoznanie apelacji na rozprawie

Negatywna ocena przewodniczącego lub sądu drugiej instancji co do możliwości lub celowości rozpoznania apelacji na posiedzeniu niejawnym oznacza, że apelacja powinna zostać rozpoznana na rozprawie.

W tym celu przewodniczący wydaje zarządzenie, w którym wyznacza termin rozprawy i nakazuje zawiadomić o nim strony (art. 149 § 2 w zw. z art. 391 § 1 k.p.c.) Jeśli strona jest reprezentowana przez pełnomocnika procesowego, zawiadomienie o terminie rozprawy doręcza się jedynie pełnomocnikowi (art. 133 § 3 w zw. z art. 391 § 1 k.p.c.), chyba że zachodzi potrzeba osobistego stawiennictwa strony. Nie dotyczy to jednak Skarbu Państwa, dla którego doręczeń dokonuje się organowi uprawnionemu do reprezentacji w postępowaniu sądowym lub pracownikowi upoważnionemu do odbioru pism.

Zarządzeniem przewodniczący wyznacza także losowo członków składu orzekającego i sędziego sprawozdawcę. Według art. 367 § 3 k.p.c. apelacja jest rozpoznawana przez sąd drugiej instancji w składzie trzech sędziów. Wyjątek stanowią sprawy, które zostały rozpoznane przez sąd pierwszej instancji według przepisów o postępowaniu uproszczonym. Wówczas w myśl art. 505(10) § 1 k.p.c. sąd drugiej instancji rozpoznaje apelację w składzie jednego sędziego. Przepis ten nie znajduje jednak zastosowania w sytuacji, gdy sprawa podlegała rozpoznaniu w postępowaniu uproszczonym, ale nie została rozpoznana w tym postępowaniu odrębnym (por. postanowienie z dnia 16 czerwca 2004 r., I PZP 1/04, OSNP 2005, nr 5, poz. 67, LEX nr 143403). W myśl art. 46 § 1 u.s.p. w rozpoznaniu sprawy może wziąć udział tylko jeden sędzia delegowany z innego sądu. Jeśli jest on sędzią sądu niższego rzędu, to nie może przewodniczyć posiedzeniu, z wyjątkiem spraw rozpoznawanych w składzie jednego sędziego. Szczególną uwagę należy zwracać na prawidłowość delegowania danego sędziego (por. uchwała pełnego składu Sądu Najwyższego z dnia 14 listopada 2007 r., OSNKW 2008, nr 3, poz. 23, BSA I-4110-5/07, LEX nr 356265) oraz czas trwania jego delegacji (por. uchwała sędziów Sądu Najwyższego z dnia 24 maja 2012 r., III CZP 77/11, OSNC 2012, nr 11, poz. 123, LEX nr 1162619).

W zależności od okoliczności sprawy zachodzić może potrzeba wydania przez przewodniczącego innych jeszcze zarządzeń, mających na celu przygotowanie rozprawy apelacyjnej (art. 208 § 3 w zw. z art. 391 § 1 k.p.c.), np. umożliwiających sprawne przeprowadzenie postępowania dowodowego.

Przygotowując rozprawę apelacyjną przewodniczący w sądzie drugiej instancji musi mieć na uwadze również regulację art. 378 § 2 k.p.c., która pozwala sądowi drugiej instancji w granicach zaskarżenia rozpoznać sprawę z urzędu na rzecz współuczestników, którzy wyroku nie zaskarżyli, jeśli będące przedmiotem zaskarżenia prawa lub obowiązki są dla nich wspólne. W takim przypadku współuczestników, o których tutaj mowa, należy zawiadomić o rozprawie apelacyjnej, aby mogli wziąć w niej udział i ewentualnie złożyć pisma przygotowawcze.