Sokołowska Anna, Rozliczanie pracy w godzinach nadliczbowych wynikających z przekroczenia dobowej normy czasu pracy

Rozliczanie pracy w godzinach nadliczbowych wynikających z przekroczenia dobowej normy czasu pracy

Praca wykonywana ponad obowiązujące pracownika normy czasu pracy, a także praca wykonywana ponad przedłużony dobowy wymiar czasu pracy, wynikający z obowiązującego pracownika systemu i rozkładu czasu pracy, stanowi pracę w godzinach nadliczbowych.

Powierzenie pracownikowi pracy nadliczbowej mieści się w sferze uprawnień kierowniczych pracodawcy. Jeśli więc polecenie pracy nadliczbowej zostało wydane zgodnie z prawem, tzn. zostały spełnione przesłanki jej powierzenia określone w art. 151 k.p., a pracownik nie jest objęty jednym z zakazów, nie może on odmówić jego wykonania (por. wyrok SN z dnia 16 grudnia 1987 r., I PRN 68/87, OSNCP 1989, nr 10, poz. 164). Odmowa wykonywania pracy nadliczbowej jest naruszeniem obowiązków pracowniczych, które może stanowić, przy uwzględnieniu okoliczności konkretnego przypadku, podstawę różnych form odpowiedzialności pracownika, jak również okoliczność uzasadniającą rozwiązanie stosunku pracy, nawet jeśli zostały spełnione przesłanki określone w art. 52 § 1 pkt 1 k.p., w trybie natychmiastowym.

Praca wykonywana ponad obowiązujące pracownika normy czasu pracy, a także praca wykonywana ponad przedłużony dobowy wymiar czasu pracy, wynikający z obowiązującego pracownika systemu i rozkładu czasu pracy, stanowi pracę w godzinach nadliczbowych. Jeżeli pracownik wykonuje taką pracę i w jej wyniku okazuje się, że pracował dłużej niż przewidziana dla niego dobowa norma czasu pracy ustalona zgodnie z art. 129 k.p. lub w systemie równoważnym - przedłużony dobowy wymiar czasu pracy, to w takiej sytuacji dochodzi do pracy w godzinach nadliczbowych z powodu przekroczenia dobowej normy czasu pracy. Taką pracę nadliczbową pracodawca może zrekompensować pracownikowi czasem wolnym od pracy bądź wynagrodzeniem powiększonym o stosowny dodatek.